Volvox is een koloniaal organisme, een semi-transparante holle bol ter grootte van ongeveer een speldenknop, bestaande uit 500 tot 60.000 bi-flagellige cellen ingebed in een gelatineuze wand. De grootste kolonies hebben een doorsnede van meer dan een millimeter en zijn gemakkelijk met het blote oog waarneembaar.
Dit organisme heeft een soort dubbele identiteit onder biologen, door zoölogen ingedeeld in de orde Volvocida en door botanici geclassificeerd als een groenwier, Chlorophyta. Wereldwijd zijn twintig soorten Volvox bekend, waarvan de meeste in tropische en subtropische gebieden voorkomen.
Volvox-kolonies zijn hetzij seksueel, hetzij aseksueel. Naast de biflagellige somatische cellen hebben aseksuele kolonies gespecialiseerde voortplantingscellen (gonidia) die binnen de moederkolonie kleine dochterkolonies voortbrengen. In seksuele kolonies worden de gonidiën vervangen door eitjes of spermatozoa. Na de bevruchting van de eitjes ontstaan zygoten, die na hun dood uit de moederkolonie worden vrijgelaten. Dikwandige zygoten die laat in de zomer worden gevormd, dienen als winterruststadia.