Urodzony w Poczdamie 3 sierpnia 1770 roku, Fryderyk Wilhelm III zastąpił swego ojca, Fryderyka Wilhelma II, na stanowisku króla Prus w 1797 roku. Rozpoczął swoje panowanie od wysłania do kraju kochanek i faworyt ojca, a także dał do zrozumienia, że zamierza znieść wszystkie istniejące ograniczenia religijne, znieść cenzurę i poprawić sytuację chłopów. Wkrótce jednak wycofał się przed sprzeciwem konserwatywnej pruskiej szlachty.
Podczas wojny Drugiej Koalicji przeciwko Francji Fryderyk Wilhelm trzymał się niebezpiecznej i coraz bardziej odizolowanej neutralności. Gdy w końcu Prusy przystąpiły do III koalicji, poniosły jedynie katastrofalną klęskę pod Jeną (1806). W późniejszym pokoju w Tylży (1807) wszystkie polskie i zachodnie terytoria Prus – mniej więcej połowa ich powierzchni – musiały zostać oddane. Klęska ta ujawniła słabe położenie Prus otoczonych przez ludniejszych i potężniejszych sąsiadów, a tym samym dała impuls do reform centralizacyjnych przeprowadzonych przez ministrów Fryderyka Wilhelma. Reformy te umożliwiły Prusom ponowne przystąpienie do wojny z Napoleonem w 1813 r. W niemieckiej historii to wznowienie wojny znane jest jako Wojna Wyzwoleńcza, ponieważ rząd pruski wyraźnie oświadczył, że walczy o oczyszczenie niemieckiej ziemi z obcego najeźdźcy. W 1815 r. Kongres Wiedeński przyznał Prusom pewne nowe ziemie i przywrócił większość utraconych terytoriów.
Pomimo licznych apeli do niemieckiego patriotyzmu, a nawet nacjonalizmu podczas wojny, po jej zakończeniu Fryderyk Wilhelm przyłączył się do reakcyjnej partii, która powstała podczas Kongresu Wiedeńskiego. Odmówił dotrzymania obietnicy nadania Prusom konstytucji i nakazał aresztowanie wielu liberałów, którzy dali się złapać w pułapkę beztroskiego ujawniania swojej filozofii politycznej. Późniejsze lata jego panowania były naznaczone niesłabnącą reakcją. Jedynymi pozytywnymi osiągnięciami były unia pruskich kościołów luterańskiego i kalwińskiego (1817), będąca wyrazem rosnącego zainteresowania króla kwestiami religijnymi, oraz ustanowienie północnoniemieckiej unii celnej (1834), która miała ułatwić rozszerzenie pruskiej dominacji politycznej na tym obszarze około trzy dekady później. Fryderyk Wilhelm III zmarł w Berlinie 7 czerwca 1840 r.
.