De aandoening is monoklonale gammopathie, waarbij immuuncellen, plasmacellen genaamd, slechts één immunoglobuline, of antilichaam, beginnen te maken in plaats van hun gebruikelijke uitgebreide reeks. Het resultaat kan de kanker multiple myeloma zijn.
“Wanneer u het serum test, raden we u aan ook de urine te testen wanneer u vermoedt dat iemand een tumor van de plasmacellen heeft,” zegt Dr. Gurmukh Singh, vice-voorzitter van klinische zaken voor het departement Pathologie van het Medical College of Georgia aan de Augusta University.
De decennia-oude urinetest wordt nog steeds gebruikt door pathologen en gevraagd door artsen, maar het gebruik ervan nam af toen de serum vrije lichte keten-assay ongeveer een dozijn jaar geleden beschikbaar kwam, zegt Singh, en sommige artsen denken nu misschien dat de urinetest overbodig is. De verschillende tests kijken in het serum of de urine naar tekenen van het abnormale antilichaam, en om te zien of de gebruikelijke verhouding afwijkt voor twee typen van een deel van het antilichaam, lichte ketens genoemd.
De nieuwe studie, gepubliceerd in het Journal of Clinical Medicine Research, geeft aan dat als het multipel myeloom wordt geassocieerd met het type dat de lambda-lichte keten wordt genoemd, er ongeveer 25 procent kans is dat het probleem niet wordt gedetecteerd door de serumtest voor vrije lichte ketens, rapporteren de onderzoekers op basis van hun retrospectieve beoordeling van tests op 175 patiënten.
“Als je een lambda-keten-geassocieerde laesie hebt en je doet geen urineonderzoek, maar vertrouwt gewoon op de serumtest voor vrije lichte ketens, ongeveer 1 op de 4 keer, zal de test je vertellen dat je niets hebt terwijl je eigenlijk wel iets hebt,” zegt Dr. Won Sok Lee, vierdejaars pathologie resident in MCG en AU Health en coauteur van de studie.
Plasmacellen zijn immuuncellen die in ons beenmerg leven en immunoglobulinen produceren, antilichamen die zich hechten aan indringers en deze aanvallen. Wanneer de plasmacellen slecht worden, beginnen ze in plaats daarvan een enkel, disfunctioneel immunoglobuline te produceren.
De Y-vormige immunoglobulinen bestaan uit stukjes eiwit die “zware” en “lichte” ketens worden genoemd en, zoals de naam al aangeeft, zijn de lichte ketens letterlijk lichter. Er zijn twee verschillende soorten lichte ketens, kappa en lambda, die zich onderscheiden door hun aminozuurvolgorde. Normaal gesproken maken we ongeveer twee keer zoveel kappa lichte ketens, maar kanker kan beide lichte ketens beïnvloeden.
In multiple myeloom gaat de relevante lichte ketenproductie omhoog, maar kappa gaat veel meer omhoog, zegt Singh, de corresponderende auteur van de studie en Walter L. Shepheard-leerstoel in klinische pathologie bij MCG.
Soms blijft hun verhouding normaal, zelfs wanneer een abnormaal lambda-immunoglobuline in de urine wordt aangetroffen.
Omgekeerd heeft bijna 40 procent van de patiënten een abnormale ratio zonder monoklonale gammopathie te hebben, schrijven de onderzoekers.
Deze variabiliteit betekent dat sommige patiënten, vooral die met de minder vaak voorkomende lambda-keten-geassocieerde laesies, ongediagnosticeerd kunnen blijven, zegt Lee.
“U kunt ongediagnosticeerd blijven omdat de serum vrije lichte keten test ofwel die abnormale eiwitten niet oppikt of de lambda laesies maken niet zo veel overtollige abnormale eiwitten,” merkt Singh op.
Onderdetectie van de lambda lichte ketens die in het serum zweven, kan de vals-negatieve ratio verklaren die werd gevonden bij ongeveer 25 procent van de patiënten die duidelijk een abnormaal antilichaam geproduceerd door een lambda laesie in hun urine hadden, melden de onderzoekers.
Onderproductie van lambda vrije lichte ketens bij deze patiënten verklaart waarschijnlijk nog eens 5 procent van de vals-negatieven, schrijven ze.
In feite vertoonde de kappa/lambda ratio een overmaat aan kappa ketens bij ongeveer 90 procent van de patiënten die een abnormale ratio hadden zonder een tumor van de plasmacellen, zeggen de onderzoekers.
Met lambda-keten-geassocieerde laesies, is de ratio lang niet zo vaak abnormaal. In feite is er een hoog vals-negatief percentage voor een lambda-dominante ratio in monoklonale gammopathieën geassocieerd met lambda-ketens, schrijven ze, mogelijk als gevolg van de onder-detectie van lambda-lichtketens in het serum.
Daarin ligt het probleem met het niet zoeken naar afwijkende antilichamen en lichtketenratio’s in de urine, zegt Lee. De verhoudingen kunnen er in het serum normaal uitzien, terwijl de urine monoklonale lambda-ketens bevat.
“Als het in de urine zit, maakt u abnormale vrije lichte ketens,” zegt Lee. Omgekeerd kan de verhouding abnormaal lijken in het serum bij mensen die geen kanker hebben.
Hoewel de urinetest duurder is, is het een beter diagnostisch hulpmiddel in dit geval, omdat het de patholoog in staat stelt betere informatie terug te geven aan artsen en patiënten, zegt Lee. Hij merkt op dat kappa laesies vaker voorkomen.
De onderzoekers vonden een systematische onderdetectie van serum vrije lambda lichte ketens door de serum vrije lichte keten assay en een onderdetectie ook van de lambda dominante ratio.
Onderzoek van serum vrije lichte ketens wordt momenteel aanbevolen voor het diagnosticeren en monitoren van monoklonale gammopathieën, hoewel, zo schrijven de onderzoekers, er verschillende meningen zijn over het nut ervan. Als de eerste tests op een probleem wijzen, wordt meestal een beenmergbiopsie uitgevoerd om de diagnose te bevestigen.
Excessieve lichte ketens die normaal worden geproduceerd, worden gemakkelijk uitgescheiden in de urine vanwege hun kleine omvang. Bij monoklonale gammopathie kan een deel van de overtollige lichte ketens vast komen te zitten in de nieren en de nierfunctie beschadigen.
Ze onderzochten testresultaten van 175 patiënten die serumeiwitelektroforese/serumeiwit-immunofixatie-elektroforese; urineproteïne-elektroforese/urine-eiwit-immunofixatie-elektroforese; en serumvrije lichte keten-assay hadden van 2010-16.
Eerste symptomen van monoklonale gammopathie kunnen aspecifiek zijn, zoals zich slecht voelen, en als het kanker wordt, kan een van de eerste symptomen een gebroken bot zijn omdat de kankercellen bot zijn gaan consumeren, zegt Singh. Bloedarmoede, een stijging van het serumcalcium en nierfalen zijn andere symptomen.