De NBA-verdediging is een uiterst vergeefse poging. Dankzij de ruimte, de analyses en de veranderingen in de regels is het offensieve talent in de huidige competitie bijna niet meer te stoppen. Zelfs met een perfect spelplan en naadloze uitvoering, kun je 125 punten geven.
Als de aanvallen homogeniseren, worden de spelers meer bedreven met hun voorbedachte lezingen. Stap terug als de verdediging onder screens gaat; val aan als het over gaat. Trek op bij een drop coverage of speel vier-op-drie om een val te verslaan. Deze lezingen staan in het brein van elke slimme aanzetter gebrand. Er is weinig improvisatie – het is spiergeheugen.
Extreme maatregelen zijn nodig om de aanvallers te dwingen na te denken. Een extra fractie van een seconde kan het hele orkest vertragen of zelfs ontregelen. De uitdaging voor de pakken aan de zijlijn is om uit te vinden hoe dat te laten gebeuren.
In de afgelopen twee seizoenen is zone-verdediging die in zwang zijnde flow-stopper geworden. De zone is nog lang niet de overheersende verdedigingstactiek, maar het wordt wel steeds meer een mainstream instrument. Wat vroeger werd gestigmatiseerd, wordt gezien als “een natuurlijke ritmewisselaar”, volgens Mavericks-hoofdcoach Rick Carlisle.
Er waren 437 zonebezettingen alleen al in de bubble, meer dan de helft van de 718 bezittingen die in 2017-18 werden gespeeld, volgens de gegevens van Synergy Sports. Zoneverdediging boomde in 2018-19 toen dat aantal balloniseerde naar 3.824, en tegen het einde van het reguliere seizoen van 2020 (bubble inbegrepen), was het totale aantal 5.361.
Pistons hoofdcoach Dwane Casey noemt zone “een veredelde wissel”, die, als het goed wordt gedaan, kan zijn als een defensieve death line-up. Dit betekent dat je het in je achterzak moet hebben – niet per se voor gebruik aan het eind van de wedstrijd, maar opzettelijk verspreid over een periode van 48 minuten om het natuurlijke ritme van de aanval af te schudden.
“We zien er veel meer van. Ik denk dat het goed is in bepaalde situaties: korte klok, uit time-out of om ritme te verstoren,” verklaarde Knicks coach Tom Thibodeau aan B/R.
Coaches stellen plays op voor deze situaties met korte klok en na de time-out, dus het gebruik van een zone kan helpen opblazen wat normaal een kans zou zijn voor een hoogwaardige look. Een schaakwedstrijd tussen coaches binnen de schaakwedstrijd.
Je browser ondersteunt geen HTML5-video
Terwijl de meeste teams zone strategisch gebruiken, zetten de Miami Heat de curve. Ze gaan er helemaal voor. Ze pakken je full-court, gooien een 6’9″ forward naar je guard en hebben een van de scherpste rotaties in de competitie. Ze gebruiken de zone bijna twee keer zo vaak als de naaste concurrent en coach Erik Spoelstra gebruikt het als een “changeup” om hun verdediging te helpen. Hij gooit gewoon zijn off-speed spul een beetje vaker dan de meeste.
“We zetten onze lengte naar voren, wat veel teams niet doen, dus dat is waarschijnlijk een aanpassing waar de meeste teams niet aan gewend zijn,” vertelde Heat forward Duncan Robinson aan B/R. “We kunnen twee vrij ontwrichtende jongens naar voren krijgen, gewoon om een soort verwoesting aan te richten op de balbehandelaar en de passerbanen.”
Je browser ondersteunt geen HTML5-video
Elk team heeft een ander idee van hoe en wanneer te zoneren. De Heat zijn agressief – ze proberen de balbezitter zover te krijgen dat hij hem opgeeft – en vertrouwen op hun lengte om terug te krabbelen op hun plaats. De Toronto Raptors, tweede in de NBA in zonebezit, zijn vergelijkbaar in hun aanpak.
“Het is altijd moeilijk met verschillende lichamen die er zijn,” vertelde Raptors forward Stanley Johnson aan B/R. “Grotere lichamen en grotere armen maken een zone effectiever.”
De Raptors bewezen hun brutaliteit in de 2019 Finals. Ze zullen alles proberen. Ze zijn dit seizoen blijven gedijen als out-of-the-box denkers, maar of ze nu in full-court zone press, 1-2-2 of 2-3 zone zijn, de fundamentele grondbeginselen waarop deze verdedigingen zijn gebouwd, blijven constant.
Your browser doesn’t support HTML5 video
“We dwingen die jongens meestal wel om het een beetje meer op het dek te leggen en rijbanen te raken,” zei hoofdcoach Nick Nurse. “We moeten andere mensen gebruiken en wat hulp brengen, en soms brengt ons dat in veel rotaties, maar dat weten we, en we zitten veel in rotaties. Het is misschien niet iets waar je je filosofie op zou bouwen, veel in rotaties willen zijn, maar we doen dat ook vrij goed.”
De Raptors zijn de zonetrend niet begonnen – ze hebben hem alleen beroemd gemaakt. Nu experimenteren teams met een scala aan looks, maar de rode draden blijven consistent: slimme spelers en goede coaching. Het bijbrengen van de discipline, het aanmoedigen van hun spelers met vertrouwen en het galvaniseren van de inspanning die nodig is om een zone succesvol te maken is geen gemakkelijke taak.
“Je moet eigenlijk harder spelen dan man,” zei Carlisle. “Het vereist meer concentratie omdat je constant tegen verschillende lichamen stuitert, en dan heb je te maken met een afnemende schotklok en rebounding.”
Aan de andere kant van de bal bestaan er verschillende denkrichtingen over hoe je een zone moet aanvallen. Het algemene idee is om de bal van links naar rechts te spelen totdat de verdediging het begeeft. Dan val je de vrije ruimte aan.
“Je wilt waarschijnlijk de zone in het begin op een of andere manier vervormen om te proberen op zijn minst wat variatie te hebben in hoe je aanvalt, zodat het niet elke keer hetzelfde is,” legde Utah Jazz-coach Quin Snyder uit over het verslaan van een zone. “Vaak kan het iets simpels zijn als een pick-and-roll en spacing.”
Your browser doesn’t support HTML5 video
Snyder, een van de tactischste van de competitie, erkende zelfs dat het zo simpel kan zijn als gewoon schieten.
Uw browser ondersteunt geen HTML5-video
“In de NBA zijn de spelers zo goed, soms is het beste wat je kunt doen een schot afkrijgen en het maken,” zei Snyder.
Het zone-experiment is slechts het nieuwste voorbeeld van het inhaalspelletje dat de NBA is. Een team vindt goud met een idee, en de rest van de competitie, als motten naar een licht, imiteert de trend.
“De competitie is constant in beweging,” zei Thibodeau. “We zijn door een periode gegaan waarin er veel meer gewisseld wordt. Veel daarvan is het gevolg van de inkrimping van de power forward positie, dus je ziet de switching 2, 3, 4, nu zie je het 1 tot en met 4. En de keerzijde daarvan is, dat omdat teams zoveel omschakelingen hebben gezien, ze erg bedreven zijn geworden in het aanvallen van de omschakelingen.”
De sleutel is om de balans te vinden tussen het in staat zijn om het gewenste resultaat te krijgen zonder het toe te staan dat het gewoon weer een gemakkelijke read voor de aanval wordt. Het is niet moeilijk te herkennen. “Meteen, je kunt het zien aan de verdedigende houding van de man,” zei Lakers bewaker Rajon Rondo. Falen zal je achterlaten bij de rest van het peloton, wachtend op de volgende innovatie om te kopiëren.
Winnen in de NBA is moedige beslissingen nemen zonder bang te zijn dat ze in je gezicht ontploffen. In de petrischaal van de playoffs is er meer tijd om voor te bereiden, aan te passen en te counteren. Dit betekent meer tijd voor coaches om zich voor te bereiden en zich te laten zien.
Tijdige, goed uitgevoerde zones kunnen de sleutel zijn die een tegenstander ontrafelt.