BUENOS AIRES, Argentinië (AP) – Diego Maradona, de Argentijnse voetbalgrootheid die in 1986 het doelpunt “De hand van God” scoorde en zijn land naar de wereldtitel van dat jaar leidde voordat hij later worstelde met cocaïnegebruik en zwaarlijvigheid, is overleden. Hij werd 60.
Maradona’s woordvoerder, Sebastián Sanchi, zei dat hij woensdag overleed aan een hartaanval, twee weken nadat hij was ontslagen uit een ziekenhuis in Buenos Aires na een hersenoperatie.
Het kantoor van de Argentijnse president zei dat het drie dagen van nationale rouw zal afkondigen, en de Argentijnse voetbalbond uitte zijn verdriet op Twitter.
Een van de beroemdste momenten in de geschiedenis van de sport, de “Hand van God” goal, kwam toen de kleine Maradona de bal in het net van Engeland stompte tijdens de World Cup kwartfinale van 1986. Engeland zei dat de bal van Maradona’s hand kwam, niet van zijn hoofd. Maradona zelf gaf in de loop der jaren tegenstrijdige verklaringen over wat er was gebeurd, en schreef het doelpunt op een gegeven moment toe aan goddelijke interventie, aan “de hand van God.”
In de aanloop naar zijn 60e verjaardag in oktober vertelde Maradona aan het tijdschrift France Football dat het zijn droom was om “nog een doelpunt te maken tegen de Engelsen, deze keer met de rechterhand.”
Maradona wist ook fans over de hele wereld te boeien tijdens een twee decennia durende carrière met een betoverende speelstijl die helemaal van hem was.
Hoewel zijn reputatie werd aangetast door zijn verslavingen en een noodlottige periode aan het hoofd van het nationale team, bleef hij in het voetbalgekke Argentinië verafgood als de “Pibe de Oro” of “Golden Boy.”
“Je bracht ons naar de top van de wereld,” zei de Argentijnse president Alfredo Fernández op sociale media. “Je hebt ons ongelooflijk gelukkig gemaakt. Je was de grootste van allemaal.”
Het nummer 10 dat hij op zijn shirt droeg, werd synoniem met hem, zoals het dat ook was met Pelé, de Braziliaanse grootheid met wie Maradona regelmatig werd gekoppeld als de beste aller tijden.
De Braziliaan zei in een verklaring dat hij “een dierbare vriend” had verloren.”
“Er is nog veel meer te zeggen, maar voor nu moge God zijn familie kracht geven,” zei Pelé. “Op een dag, hoop ik, zullen we samen voetballen in de hemel.”
Gedurfd, snel en volkomen onvoorspelbaar, Maradona was een meester in de aanval, jonglerend met de bal gemakkelijk van de ene voet naar de andere als hij het veld op rende. Met zijn lage zwaartepunt, ontweek hij talloze rivalen en scoorde vaak met een verwoestende linkervoet, zijn krachtigste wapen.
“Alles wat hij in zijn hoofd dacht, liet hij gebeuren met zijn voeten,” zei Salvatore Bagni, die met Maradona speelde bij de Italiaanse club Napoli.
Een uitdijende taille remde Maradona’s explosieve snelheid later in zijn carrière en in 1991 werd hij verstrikt in zijn eerste dopingschandaal toen hij toegaf aan een cocaïne gewoonte die hem achtervolgde tot hij met pensioen ging in 1997, op 37-jarige leeftijd.
In het ziekenhuis opgenomen bijna dood in 2000 en opnieuw in ’04 voor hartproblemen beschuldigd van cocaïne, zei hij later dat hij het drugsprobleem overwon. Cocaïne, zei hij eens beroemd, had bewezen zijn “taaiste rivaal te zijn.”
Maar meer gezondheidsproblemen volgden, ondanks een gastric bypass in 2005 die zijn gewicht sterk verminderde. Maradona werd begin 2007 in het ziekenhuis opgenomen voor acute hepatitis die zijn arts wijt aan overmatig drinken en eten.
Hij maakte een onwaarschijnlijke terugkeer naar het nationale team in 2008 toen hij werd aangesteld als Argentinië coach, maar na een kwartfinale exit op het WK 2010 in Zuid-Afrika, werd hij afgezet – uiteindelijk pakte hij een andere coaching baan bij de Verenigde Arabische Emiraten club Al Wasl.
Maradona was de vijfde van acht kinderen die opgroeide in een arme, zanderige barrio in de buitenwijken van Buenos Aires, waar hij een soort vuilnisbakkenvoetbal speelde dat veel Argentijnen naar internationale roem lanceerde.
Niemand van hen benaderde Maradona’s roem. In 2001 riep de FIFA Maradona uit tot een van de twee grootste in de geschiedenis van de sport, naast Pelé.
“Maradona inspireert ons,” zei de toenmalige Argentijnse aanvaller Carlos Tevez, die de fascinatie van zijn land voor Maradona op het WK 2006 in Duitsland uitlegde. “Hij is ons idool, en een idool voor het volk.”
Maradona oogstte titels in binnen- en buitenland. Hij speelde begin jaren tachtig voor Argentinos Juniors en Boca Juniors en stapte daarna over naar Spaanse en Italiaanse clubs. Zijn bekroning kwam op het WK 1986, waar hij aanvoerder was van Argentinië in de 3-2 zege op West-Duitsland in de finale en doorslaggevend in een 2-1 zege tegen Engeland in een pittige kwartfinale.
Over de protesten van Engeland-doelman Peter Shilton liet de scheidsrechter een doelpunt van Maradona staan, waarbij hij, zoals hij jaren later toegaf, de bal opzettelijk met zijn hand raakte voor “een beetje kattenkwaad.”
Maar Maradona’s impact zou niet beperkt blijven tot vals spelen. Vier minuten later draaide hij vanaf het middenveld op spectaculaire wijze langs vier tegenstanders om Shilton te verslaan voor wat de FIFA later het grootste doelpunt in de geschiedenis van het WK noemde.
Velen van de Argentijnen zagen de wedstrijd als wraak voor het verlies van hun land aan Groot-Brittannië in de oorlog van 1982 om de Falklandeilanden, die Argentijnen nog steeds opeisen als “Las Malvinas.”
“Het was onze manier om ‘Las Malvinas’ terug te winnen,” schreef Maradona in 2000 in zijn autobiografie “Ik ben Diego.”
“Het was meer dan proberen een wedstrijd te winnen. We zeiden dat het spel niets met de oorlog te maken had. Maar we wisten dat er Argentijnen waren gestorven, dat ze hen als vogels hadden gedood. En dit was onze wraak. Het was iets groters dan wij: We verdedigden onze vlag.”
Het was ook een rechtvaardiging voor Maradona, die in wat hij later “de grootste tragedie” van zijn carrière noemde, uit de selectie van het WK 1978 – dat Argentinië thuis won – werd gezet omdat hij pas 17 was.
Maradona zei dat hij een voetbal kreeg kort nadat hij kon rennen.
“Ik was 3 jaar oud en ik sliep de hele nacht terwijl ik die bal omhelsde,” zei hij.
Toen hij 10 was, verwierf Maradona bekendheid door op te treden tijdens de rust van profwedstrijden, waarbij hij het publiek versteld deed staan door de bal minutenlang in de lucht te houden met zijn voeten, borst en hoofd. Hij maakte ook zijn speeldebuut bij het jeugdteam van de Argentinos Juniors en leidde een team van voornamelijk 14-jarigen door 136 ongeslagen wedstrijden.
“Om hem te zien spelen was pure gelukzaligheid, echt sterrendom,” zei teamgenoot Carlos Beltran.
Maradona speelde van 1976-81 voor eerste divisie club Argentinos Juniors, ging toen voor een jaar naar Boca Juniors voordat hij naar Barcelona ging voor een wereldrecord van 8 miljoen dollar.
In 1984 verkocht Barcelona hem aan Napoli, in Italië. Hij herstelde het lot van Napoli bijna eigenhandig en bracht het team in 1987 voor het eerst in 60 jaar naar het kampioenschap van de Italiaanse competitie.
Een jaar nadat hij in 1990 de WK-finale had verloren van West-Duitsland, verhuisde Maradona naar de Spaanse club Sevilla, maar zijn carrière was op zijn retour. Hij speelde vijf wedstrijden bij de Argentijnse club Newell’s Old Boys in 1994 voordat hij terugkeerde naar Boca van 1995-97 – zijn laatste club en het dichtst bij zijn hart.
Drugsproblemen overschaduwden zijn laatste speeljaren.
Maradona faalde een dopingtest in 1991 en werd voor 15 maanden verbannen, waarmee hij zijn langdurige cocaïneverslaving erkende. Hij zakte nog voor een dopingtest voor stimulerende middelen en werd uit de World Cup van 1994 in de Verenigde Staten gegooid.
In zijn pensioen bezocht Maradona Boca-wedstrijden als een rauwe eenmansfractie en nam deel aan wereldwijde liefdadigheids-, sport- en tentoonstellingsevenementen. Maar de toch al forse aanvaller kwam snel aan en was duidelijk kortademig als hij zich door vriendschappelijke wedstrijden heen worstelde.
In 2000 werd hij, volgens artsen op het randje van de dood, opgenomen in het ziekenhuis in de Uruguayaanse badplaats Punta del Este met een hart dat volgens artsen op minder dan de helft van zijn capaciteit pompte. Bloed- en urinemonsters wezen op sporen van cocaïne.
Na nog een spoedopname in het ziekenhuis in 2004, werd Maradona begeleid voor drugsmisbruik en in september van dat jaar reisde hij naar Cuba voor behandeling in Havana’s Centrum voor Geestelijke Gezondheid. Daar werd hij bezocht door zijn vriend, de Cubaanse president Fidel Castro.
In Cuba ging Maradona golfen en sigaren roken. Hij prees vaak Castro en de in Argentinië geboren revolutionair “Che” Guevara, die met Castro vocht in de Cubaanse revolutie – hij had zelfs een tatoeage van Guevara op zijn rechterarm.
Maradona zei dat hij daar clean werd van drugs en aan een nieuw hoofdstuk begon.
In 2005 onderging hij een gastric bypass in Colombia, waarbij hij bijna 50 kilo (meer dan 100 pond) afvalde voordat hij verscheen als gastheer van een razend populaire Argentijnse talkshow op televisie. In “10’s Night” leidde Maradona een bal rond met Pelé, interviewde hij bokser Mike Tyson en Hollywood-beroemdheden, en nam hij een lang gesprek op met Castro in Cuba.
Na zijn pensionering werd Maradona ook openhartiger. Hij haalde vaak uit naar voormalige coaches, spelers – waaronder Pelé – en de paus. In 2005 sloot hij zich aan bij een linkse protesttrein buiten de Top of the Americas en stond hij naast de Venezolaanse president Hugo Chavez om de aanwezigheid van toenmalig president George W. Bush aan de kaak te stellen.
Door zijn outsider-status was het des te verrassender toen hij na het ontslag van Alfio Basile werd gekozen als bondscoach van Argentinië.
Hij won zijn eerste drie wedstrijden, maar zijn tactiek, selectie en aandacht voor details werden allemaal in twijfel getrokken nadat een 6-1 verlies tegen Bolivia in de WK-kwalificatie de zwaarste nederlaag van Argentinië ooit betekende.
Victor Hugo Morales, de populairste Argentijnse voetbalomroeper, zei dat Maradona uiteindelijk herinnerd zal worden vanwege een opwindende speelstijl die nooit is herhaald.
“Hij is een van de grote kunstenaars van mijn tijd geweest. Net als grote meesters van de muziek en de schilderkunst, heeft hij ons intellect getart en de menselijke geest verrijkt,” zei Morales. “Niemand heeft me meer in vervoering gebracht en me zo in ontzag achtergelaten als Diego.”
Meer AP voetbal: https://apnews.com/Soccer en https://twitter.com/AP_Sports