Biologie 2e

Wortelgroei en Anatomie

Wortelgroei begint met het ontkiemen van het zaad. Wanneer het plantenembryo uit het zaad komt, vormt de kiemwortel van het embryo het wortelstelsel. Het uiteinde van de wortel wordt beschermd door de wortelkap, een structuur die alleen bij wortels voorkomt en die verschilt van alle andere plantstructuren. De wortelkap wordt voortdurend vervangen, omdat hij gemakkelijk beschadigd raakt wanneer de wortel zich door de grond duwt. De worteltop kan in drie zones worden verdeeld: een zone van celdeling, een zone van verlenging, en een zone van rijping en differentiatie ((Figuur)). De zone van celdeling ligt het dichtst bij de worteltop; zij bestaat uit de actief delende cellen van de wortelmeristeem. In de zone van de verlenging nemen de nieuw gevormde cellen in lengte toe, waardoor de wortel langer wordt. Bij de eerste wortelhaar begint de zone van celrijping, waar de wortelcellen zich beginnen te differentiƫren in speciale celtypen. Alle drie de zones bevinden zich in de eerste centimeter van de worteltop.

Een longitudinale blik op de wortel onthult de zones van celdeling, verlenging, en rijping. De celdeling vindt plaats in de apicale meristeem.

De wortel heeft een buitenste laag cellen, de epidermis genoemd, die gebieden van grondweefsel en vasculair weefsel omgeeft. De opperhuid biedt bescherming en helpt bij de absorptie. Wortelharen, die uitlopers zijn van de epidermale cellen van de wortel, vergroten het oppervlak van de wortel, wat sterk bijdraagt tot de opname van water en mineralen.

Binnenin de wortel vormt het grondweefsel twee gebieden: de cortex en het merg ((Figuur)). Vergeleken met stengels hebben wortels veel cortex en weinig pith. Beide gebieden bevatten cellen die fotosyntheseproducten opslaan. De cortex bevindt zich tussen de opperhuid en het vaatweefsel, terwijl het merg tussen het vaatweefsel en het centrum van de wortel ligt.

De doorsnede toont verschillende celtypes in deze lichtmicrofoto van een tarwe (Triticum) worteldoorsnede. Sclerenchyma cellen van de exodermis en xyleem cellen kleuren rood, en floem cellen kleuren blauw. Andere celtypes kleuren zwart. De stele, of het vaatweefsel, is het gebied binnen de endodermis (aangegeven door een groene ring). Wortelharen zijn zichtbaar buiten de epidermis. (credit: schaalbalkgegevens van Matt Russell)

Het vaatweefsel in de wortel is gerangschikt in het binnenste gedeelte van de wortel, dat de stele wordt genoemd ((Figuur)). Een laag cellen, endodermis genaamd, scheidt de stele van het grondweefsel in het buitenste gedeelte van de wortel. De endodermis is exclusief voor wortels en dient als controlepunt voor materialen die het vasculaire systeem van de wortel binnenkomen. Op de wanden van de endodermale cellen bevindt zich een wasachtige substantie, suberine genaamd. Dit wasachtige gedeelte, bekend als de Casparian strip, dwingt water en oplosmiddelen de plasmamembranen van de endodermale cellen over te steken in plaats van tussen de cellen door te glippen. Hierdoor passeren alleen materialen die de wortel nodig heeft de endodermis, terwijl toxische stoffen en ziekteverwekkers over het algemeen worden geweerd. De buitenste cellaag van het vaatweefsel van de wortel is de pericycle, een gebied waaruit zijwortels kunnen ontstaan. In dicot wortels zijn het xyleem en het floƫem van de stele afwisselend in een X-vorm gerangschikt, terwijl in monocot wortels het vaatweefsel in een ring rond het merg is gerangschikt.

In (links) typische dicot wortels vormt het vaatweefsel een X-vorm in het midden van de wortel. In (rechts) typische eenzaadlobbigen vormen de floemcellen en de grotere xyleemcellen een karakteristieke ring rond het centrale merg.

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.