In 2007 werden bij een analyse van aan elkaar grenzende nachtelijke lichtemissies, vastgelegd op satellietbeelden, ongeveer 40 grote stedelijke agglomeraties in de wereld geïdentificeerd. Elke agglomeratie had naar schatting een economische output van ten minste 100 miljard dollar. Twee van de meest prominente in de wereld bleken BosWash in de VS te zijn (dat zich uitstrekt van Boston tot Washington) en Blue Banana in Europa (dat zich in de vorm van een banaan uitstrekt van Leeds in het VK tot Milaan in Italië). Zowel BosWash als Blue Banana zouden in 2016 qua bbp op de vijfde plaats van de wereld staan, en de volgende analyse geeft een snel overzicht van hun potentiële marktomvang.
World’s Two Major Megalopolises
Bron: Euromonitor International
De twee grootste megalopolissen ter wereld vergeleken
Historisch gezien is het succes van zowel BosWash als Blue Banana te danken aan gunstige geografische omstandigheden (toegang tot de zee en bevaarbare binnenwateren) en het feit dat deze regio’s als eerste de vruchten hebben geplukt van de industriële revolutie, die bestond uit nieuwe technologieën, transportmethoden en management. De sleutel tot de levensvatbaarheid op lange termijn van een economisch systeem is echter het vermogen om zich aan veranderingen aan te passen. Naarmate de verwerkende industrie afnam en de kennisintensieve activiteiten toenamen, hebben BosWash en Blue Banana zich enigszins anders aangepast.
Met een bbp per werknemer van 143.000 US$ in 2015 onderscheidt BosWash zich vandaag de dag als een grote en productieve economie, die op zijn beurt de inkomens van huishoudens en de discretionaire uitgaven stimuleert. New York heeft een concentratie van financiële en creatieve industrieën. Boston is gespecialiseerd in biotech. Bovendien bevinden zich in de megalopolis twee van de meest geavanceerde tech-hubs ter wereld, namelijk de Dulles Corridor in Washington en Route 128 in Boston. Vooral de laatste, zo hebben onderzoekers vastgesteld, gedijt op het aanpassingsvermogen van de sterke netwerken van ondernemers, durfkapitalisten, technologen en getalenteerde academici in de regio.
De economie van de blauwe banaan heeft ongetwijfeld ook veel sterke punten, zoals blijkt uit de hoge mate van mondiale integratie. Rotterdam en Antwerpen behoren tot de 20 grootste havens ter wereld, terwijl Heathrow/Londen, Frankfurt am Main en Schiphol/Amsterdam tot de 15 grootste luchthavenknooppunten ter wereld behoren. Ook de machtszetel van de Europese Unie bevindt zich hier. De concentratie van zeer productieve zakelijke diensten buiten Londen, Frankfurt am Main en Zürich is echter beperkt.
Een subtielere, maar niettemin geldige factor die eveneens ten grondslag ligt aan de achterblijvende economische prestaties van Blue Banana in vergelijking met BosWash, zijn de taalkundige en culturele barrières die kenmerkend zijn voor eerstgenoemde regio. De mentaliteit van de inwoners van Europa’s meest geavanceerde agglomeratie is nog steeds grotendeels beperkt binnen de nationale grenzen in plaats van gericht op regionale samenwerking. Dit remt de communicatie en uitwisseling van ideeën, wat op zijn beurt het potentieel voor creativiteit en arbeidsproductiviteit verlaagt.
World’s Two Major Megalopolises Compared: 2015
Bron: Euromonitor International
Noot: alle indicatoren zijn alleen gebaseerd op tier 1-steden in de respectieve megalopolis, zoals aangegeven in de grafiek
Waarom megalopolissen?
In dit beknopte overzicht is de nadruk gelegd op de economische rol van megalopolissen. Deze vergelijking is ook nuttig voor bedrijfsstrategen, omdat zij een nieuwe invalshoek biedt voor het opstellen van bedrijfsplannen voor specifieke gebieden – het komt erop neer dat in plaats van zich te concentreren op analyses op landenniveau, een analyse van grote agglomeraties (een aantal metropolitane gebieden samen) nuttiger kan zijn. Een dergelijke analyse zou de nadruk leggen op economisch goed geïntegreerde gebieden, die profiteren van een hoge arbeidsmobiliteit, bevolkingsdichtheid en sterk ontwikkelde infrastructuur. Een gemeenschappelijke marketing-, logistieke en ontwikkelingsstrategie voor dergelijke gebieden zou zeer zinvol zijn voor een evenwichtige uitbreiding van het bedrijfsleven.