Voor veel mensen is het lezen van een goed boek een goede manier om stress te verlichten. Maar voor mensen met dyslexie, een veelvoorkomend leerprobleem dat invloed heeft op de manier waarop de hersenen taal verwerken, kan lezen ongelooflijk frustrerend zijn. Nu probeert een nieuwe website mensen zonder dyslexie te laten zien hoe verwarrend de stoornis kan zijn.
Dyslexie is de meest voorkomende leermoeilijkheid, die ten minste een op de 10 mensen wereldwijd treft, volgens Dyslexia International. Hoewel het strikt gaat over hoe de hersenen taal verwerken, zijn er verschillende misvattingen rond dyslexie, zoals dat het te wijten is aan luiheid, lage intelligentie, of het hebben van een defecte visie, volgens Understood, een organisatie die zich richt op het helpen van ouders van kinderen met leer- en aandachtsproblemen. Je hoeft maar een paar seconden door te brengen op deze dyslexiesimulatiewebsite om te begrijpen dat het veel ingewikkelder is dan dat.
Ontwikkelaar Victor Widell kreeg het idee voor de pagina nadat een vriendin met dyslexie zei dat wanneer ze leest, letters “in het rond springen”, vertelde Widell aan Quartz. Aan de oppervlakte laat de site zien hoe moeilijk het kan zijn om een wirwar van woorden te ontcijferen die iemand met dyslexie te zien kan krijgen. Maar op een dieper niveau laat de site zien dat dyslexie in geen geval te wijten is aan luiheid, niet slim genoeg zijn, of slecht zicht. Hier is een voorbeeld van de tekst op de site, die zichzelf voortdurend door elkaar husselt, waardoor het nog moeilijker wordt om hem te begrijpen.
W hoewel wetenschappers nog steeds proberen vast te stellen wat dyslexie precies veroorzaakt, hebben ze wel enkele ideeën. Mensen met dyslexie hebben problemen met de orthografie (geschreven vorm) en fonologie (klankstructuur) van taal, volgens de International Dyslexia Association. Het komt erop neer dat de hersenen van iemand met dyslexie waarschijnlijk op een andere manier bedraad zijn dan de hersenen van iemand zonder dyslexie. Deze moeilijkheden uiten zich vaak in symptomen zoals moeite met het herkennen van woorden, problemen met het koppelen van letters aan klanken, moeite met het vasthouden van een potlood, problemen met het begrijpen van grapjes, en nog veel meer. Dyslexie heeft niet alleen invloed op het lezen, maar kan ook allerlei andere taalgerelateerde handelingen verstoren.
Veel bronnen noemen “het planum temporale,” een deel van de hersenen dat mensen helpt taal te begrijpen, als een mogelijke oorzaak achter dyslexie. “Het is typisch groter in de dominante hemisfeer (de linkerkant van de hersenen voor rechtshandige mensen) dan in de rechter hemisfeer,” aldus Understood. Maar bij een persoon met dyslexie, “is het planum temporale waarschijnlijk ongeveer even groot aan zowel de linker- als de rechterkant van de hersenen”. Er is ook een genetische component in sommige gevallen, omdat dyslexie vaak wordt doorgegeven via families.
Hoe eerder dyslexie wordt ontdekt, hoe groter de kans dat iemand in staat zal zijn om te werken aan zijn taalvaardigheden en positieve veranderingen zal zien. “Dit concept staat bekend als ‘neuroplasticiteit’,” volgens Understood. Met de juiste aandacht en bijles, kan iemand met dyslexie “echte en blijvende verbeteringen in leesvaardigheid maken.” Met dat in gedachten is Widells site niet alleen een interessante manier om in de schoenen van iemand anders te staan – het is ook een manier om mensen bewust te maken van het probleem, wat er mogelijk toe kan leiden dat iemand met dyslexie de hulp krijgt die hij of zij nodig heeft, of op zijn minst beter begrepen wordt.