Het kantoor kostte $100 per maand. Het bevond zich op de vijfde verdieping van het Blue Cross Blue Shield-gebouw in het centrum van Dallas. Eén kamer met één bureau en één voltijdse werknemer, een ambitieuze, ondermaatse 32-jarige met een knipbeurt en een Texarkaanse tongval. In de zomer van 1962 was dat het geheel van Electronic Data Systems Corp, een bedrijf dat na verloop van tijd het zakelijke landschap van Noord-Texas opnieuw zou vormgeven, zowel figuurlijk als letterlijk.
Maar dat zou in 1962 moeilijk voorstelbaar zijn geweest, zelfs voor Henry Ross Perot, de man die EDS dat jaar oprichtte met een lening van 1000 dollar van zijn vrouw, Margot. Perot nam een enorm risico met EDS door een lucratieve verkoopbaan bij IBM op te zeggen, waar hij had gewerkt sinds hij in 1953 was afgestudeerd aan de marineacademie en de volgende vier jaar op zee had doorgebracht. IBM was de dominante speler in de opkomende informatietechnologie-industrie. Het maakte de beste computers ter wereld en had de beste programmeurs in dienst om ze te bedienen. Maar Perot zag een gat in de markt dat IBM miste, en hij begon het land door te reizen op zoek naar zaken. Hij vond niets tot zijn 78e verkoopgesprek, waarbij hij een deal van 100.000 dollar sloot met een bedrijf in Cedar Rapids, Iowa. De deal gaf EDS het geld om voltijds personeel aan te nemen. Een secretaresse kwam als eerste, op 12 november 1963, 10 dagen voor de moord op president John F. Kennedy. Daarna pikte Perot een paar verkopers van IBM in. Maar hij had nog steeds maar één kantoor en één bureau. Dus werden verkoopvergaderingen met het nieuwe team gehouden terwijl ze Linden Lane op en neer liepen, waar de Perots en hun twee kinderen (er zouden er nog drie komen) woonden in een huis met twee slaapkamers.
De strategie van het bedrijf was eenvoudig, ook al lijkt het moeilijk te doorgronden als je er vanuit ons i-tijdperk op terugkijkt. Toen EDS werd opgericht, begonnen grote bedrijven net computers te gebruiken om grote hoeveelheden gegevens te verwerken. Salarissen. Klantenlijsten. Cijfers van assemblagelijnen. Om deze gegevens te verwerken, moest iemand grote computers programmeren, zoals de IBM 1401, die bijna net zo groot was als Perots kantoor in het centrum van Dallas. Voor het programmeren moesten de gegevens vaak handmatig in de machines worden ingevoerd met behulp van kaarten die bestonden uit 80 kolommen met meestal eencijferige getallen – rijen met nullen, enen, tweeën, enzovoort. Om de digitale taal van de computer te spreken, gebruikten de programmeurs een aparte machine om gaatjes te ponsen in de getallen op de kaarten. Het klinkt moeilijk en ingewikkeld, en dat is precies hoe EDS het wilde laten klinken.
In november 1963, toen EDS nog maar een handjevol werknemers had, kwamen computergestuurde gegevens in zwang omdat een IBM 1401 veel sneller bijvoorbeeld financiële prognoses kon uitdraaien dan een team boekhouders dat kon. En toch, vanwege hun complexiteit, had bijna niemand buiten de computerindustrie enige computerexpertise. “Computers werden gevreesd,” vertelde een vroege EDS-medewerker genaamd Ken Scott aan auteur Eric O’Keefe voor zijn recente boek over de geschiedenis van EDS, A Unique One-Time Opportunity. “CEO’s waren bang voor ze. Ze begrepen de lingo niet. De taal veranderde te snel.”
Dus stapte EDS in en verkocht “oplossingen” aan die verwarde leidinggevenden. Het bedrijf huurde programmeurs en computerexperts in om gegevensverwerkende systemen voor klanten in Dallas en het hele land te ontwerpen, te implementeren en te controleren. Het was een unieke strategie voor die tijd en voor een stad die ranchers en olieboeren tot haar rijkste inwoners telde. Zoals Forbes het stelde in een artikel eerder dit jaar over Perot en zijn zoon H. Ross Perot Jr.: “In een staat die traditioneel rijkdom genereerde door het bewerken van het land of het exploiteren van wat er onder lag, begreep Perot … de belofte van computers.”
Toch was Perot niet helemaal alleen met dat inzicht. Ten eerste was Texas Instruments al sinds 1951 actief in Dallas (en al sinds 1930, toen het nog Geophysical Service Inc. heette). Anderzijds opende Sam Wyly in 1963, net toen EDS zijn eerste langetermijnovereenkomst voor gegevensverwerking sloot met het in Dallas gevestigde Frito-Lay, een bedrijf dat Perot later naar zijn Legacy Business Park zou lokken, een winkel bij University Computing. Dat bedrijf bood EDS-achtige gegevensverwerkingsdiensten aan, maar alleen aan wetenschappers en ingenieurs, wat betekende dat Wyly niet direct met Perot concurreerde. Dat kan een slimme zet zijn geweest. De twee waren vrienden die elkaar hadden ontmoet toen ze beiden computers verkochten voor IBM. Maar Wyly, die net als Perot nu miljardair is, heeft Perot “de grootste computerverkoper ter wereld” genoemd.
“Het bedrijf dat Ross Perot oprichtte, bouwde niet alleen een betere muizenval. EDS herontwierp het concept van wat een muizenval zou kunnen doen.”
Eric O’Keefe, auteur, “A Unique One-Time Opportunity”
Maar bij EDS, verkocht Perot geen computers. Het bedrijf bezat in de beginjaren niet eens een computer. Het leasde ze. In die tijd waren computers op kamerformaat eigendom van grote bedrijven, overheidsinstellingen of academische instellingen. Ze konden tijdens werktijd in gebruik zijn, maar ’s nachts werden ze niet gebruikt. Dus betaalde Perot de computereigenaren om EDS de machines in hun vrije tijd te laten gebruiken. De machines waren verspreid over het hele land, wat betekende dat EDS, kort na de oprichting in 1962, een nationaal bedrijf was.
Misschien is dat de reden waarom, drie decennia later, voor een verhaal over Perot’s mislukte presidentsloop in 1992, een niet nader genoemde lokale Republikeinse leider tegen dit blad zei dat Perot “geen Dallas kerel is.” Daarmee schijnt hij bedoeld te hebben dat Perot er niets voor voelde om deel uit te maken van de oligarchie van bedrijfsleiders in de stad, de veeboeren en oliemensen die zich op een eiland richten om geld te verdienen in en aan Dallas en de staat Texas. Perot’s visie voor EDS, vanaf het begin, was nationaal en internationaal.
Het was ook innovatief-voortdurend nieuwe “oplossingen” creëren voor allerlei zakelijke klanten en voor Medicare en Medicaid, die EDS in de loop der jaren miljarden dollars zouden opleveren.
“Het bedrijf dat Ross Perot oprichtte, bouwde niet alleen een betere muizenval,” zegt O’Keefe. “EDS herontwierp het concept van wat een muizenval zou kunnen doen. En het bedacht hoe dit te doen op precies het juiste moment, toen de vooruitgang in technologie en economische drijfveren, zoals Medicare en Medicaid, kwantumsprongen in gegevensverwerking mogelijk maakten.”
De waarde van EDS maakte ook kwantumsprongen. In 1968 was het bedrijf, dat nu in Exchange Park was gevestigd, $2,4 miljoen waard en Perot bracht het naar de beurs. Het aandeel debuteerde op 16,50 dollar per aandeel, een bod dat Perot, de grootste aandeelhouder, miljardair maakte. Hij was 38 jaar oud. In die tijd schreef Fortune dat de beursgang van Perot “de grootste persoonlijke coup in de geschiedenis van de Amerikaanse financiën” was.
In 1984 verkocht hij het bedrijf aan General Motors voor $2,5 miljard. Perot’s persoonlijke winst was 800 miljoen dollar en een zetel in GM’s raad van bestuur. Twee jaar later, nadat Perot in het openbaar en herhaaldelijk het GM management had afgekraakt voor wat hij zag als fouten die het bedrijf failliet konden maken, betaalde GM Perot nog eens $700 miljoen om ontslag te nemen uit de raad van bestuur en al zijn banden met EDS te verbreken.
Het bedrijf ging door en bereikte op zijn hoogtepunt een omzet van 17 miljard dollar. In 2008, nadat het was overgenomen door Hewlett-Packard, hield EDS op te bestaan. Maar zijn invloed is nog steeds voelbaar. Vorig jaar zei de Dallas Morning News: “Geen bedrijf van eigen bodem heeft meer gedaan om het zakelijke en maatschappelijke landschap van Noord-Texas vorm te geven dan Electronic Data Systems.”
Dat is om vele redenen waar, niet de minste daarvan is dat EDS tientallen jaren duizenden technisch onderlegde werknemers naar Noord-Texas heeft getrokken, waardoor de demografie van de lokale beroepsbevolking is veranderd. Maar EDS veranderde het landschap vooral omdat het Ross Perot miljardair maakte, en Perot gebruikte dat fortuin om nog een miljard te verdienen met Perot Systems, om een mislukte maar historische en ontwrichtende president te worden, en om de zakelijke carrière van zijn zoon, H. Ross Perot Jr. te beginnen, een man die nu ook miljardair is en wiens AllianceTexas een belangrijke stempel heeft gedrukt op duizenden hectares eens braakliggend prairieland in Fort Worth, net zoals zijn vader, met Legacy Business Park, zijn stempel heeft gedrukt op duizenden hectares eens braakliggend prairieland in Plano.
Hij gaat nog steeds elke dag in pak en stropdas naar kantoor. De revers en de stropdassen zijn tegenwoordig breder, maar Perot draagt in principe hetzelfde uniform dat hij van zijn EDS-werknemers eiste. Donkere pakken, stropdassen, en witte overhemden. Altijd wit.
Maar terwijl zijn uniform vandaag de dag hetzelfde mag zijn, is het werk van Perot veel anders. Sinds hij Perot Systems in 2009 voor 3,9 miljard dollar aan Dell heeft verkocht, richt hij zich vooral op zijn liefdadigheidswerk (zijn gelijknamige stichting heeft zo’n 200 miljoen dollar weggegeven) en op zijn nalatenschap. In 2015 komt een geactualiseerde autobiografie uit. Naast het verhaal over EDS zal het vrijwel zeker ook gaan over de uitbraak die hij in 1978 in scène zette om twee van zijn werknemers uit een Iraanse gevangenis te bevrijden. Misschien zal het gaan over zijn voorzitterschap in 1983 van de staatscommissie voor onderwijshervorming die resulteerde in de “No Pass, No Play”-regels van Texas. Zeker zal worden ingegaan op de verkoop van EDS aan GM, de gevolgen daarvan, de oprichting van Perot Systems, de ontwikkeling van Legacy en de presidentiële verkiezingscampagnes. En misschien zal het worden afgesloten met het feit dat de vijf kinderen van Perot, verrijkt door wat Margot in 1962 met haar cheque van $1.000 begon, $50 miljoen van hun eigen geld hebben gegeven om een nieuw gebouw in het centrum van Dallas naar hun ouders te noemen. Het Perot Museum of Nature and Science beschrijft zichzelf als “het gebouw dat een miljoen dromen zal lanceren.”
Een miljoen maar? Voor de oprichter van EDS, een bedrijf dat Dallas veranderde, lijkt dat nauwelijks ambitieus genoeg.