Please upgrade to a modern browser and try again.
De resten van een vrouwtje dat leefde en stierf aan het begin van de mensheid zijn blootgelegd in Ethiopië en geven het duidelijkste beeld tot nu toe van de oorsprong van onze soort.
Het gedeeltelijke skelet, het oudste van een menselijke voorouder dat ooit is ontdekt, behoorde toe aan een vrouwtje dat op twee benen liep maar zo’n 4,4 m jaar geleden bedreven was in het klimmen in bomen en het bewegen door het bladerdak van het bos.
Deskundigen hebben de vondst beschreven als de belangrijkste met betrekking tot de menselijke evolutie in de afgelopen eeuw.
Het vrouwtje, door de onderzoekers die aan haar werkten Ardi genoemd, behoort tot een nieuwe soort Ardipithecus ramidus en kan de vroegste menselijke voorouder zijn die ooit is ontdekt en die in staat was rechtop te lopen.
De vondst werpt licht op een kritische maar onbekende periode van evolutie aan de wortel van de menselijke stamboom, kort nadat onze voorouders zich meer dan 6m jaar geleden van chimpansees hebben afgesplitst.
Restanten van het skelet, schedel, bekken, handen, voeten en andere botten werden opgegraven uit de roodbruine sedimenten van een oud riviersysteem in de buurt van het dorp Aramis in het noorden van Ethiopië, samen met fragmenten van ten minste 35 andere individuen.
Fossielenjagers zagen de nieuwe soort voor het eerst in 1992 toen een tand van Ardipithecus werd gezien tussen kiezelstenen in de woestijn bij Aramis. In de daaropvolgende twee jaar speurden de onderzoekers op handen en knieën het gebied af en legden langzaam stukjes bot bloot van de hand, de enkel en de onderkaak, en tenslotte een verbrijzelde schedel.
In totaal 47 onderzoekers besteedden vervolgens nog eens 15 jaar aan het verwijderen, prepareren en bestuderen van elk van de fragmenten, voorafgaand aan de publicatie morgen van een diepgaande beschrijving van de soort in 11 artikelen in het Amerikaanse tijdschrift Science.
Uit hun onderzoek blijkt dat Ardi 1,2 m lang was en iets minder dan 50 kg woog, waarmee zij in grootte en gewicht vergelijkbaar was met een levende chimpansee. Maar veel van Ardi’s kenmerken zijn veel primitiever dan die van moderne apen, wat suggereert dat chimpansees en gorilla’s aanzienlijk zijn geëvolueerd nadat zij zich hebben afgesplitst van de gemeenschappelijke voorouder die zij met de mens deelden.
De ontdekking van Ardi levert belangrijke aanwijzingen op over de vroegste menselijke voorouder die leefde op de tweesprong in de evolutionaire weg die leidde tot de mens aan de ene kant en chimpansees aan de andere.
“Darwin was zeer wijs in deze kwestie. Darwin zei dat we heel voorzichtig moeten zijn. De enige manier waarop we echt kunnen weten hoe deze laatste gemeenschappelijke voorouder eruit zag, is door hem te gaan zoeken,” zei Tim White, hoofdauteur van de studie en professor in de menselijke evolutie aan de Universiteit van Californië, Berkeley. “Nou, we hebben het niet gevonden, maar we zijn dichterbij gekomen dan we ooit zijn gekomen, op 4,4 miljoen jaar geleden.”
De overblijfselen van dieren, zaden en pollen die op de opgravingslocatie zijn blootgelegd, onthullen dat het een bosgebied is geweest waar colobusapen in bomen vol gierzwaluwen, duiven en tortelduiven zwaaiden, en spiraalhoornantilopen, olifanten, spitsmuizen en vroege vormen van pauwen beneden over de bosbodem zwierven.
De ontdekking wordt gezien als belangrijker dan Lucy, het 3,2 miljoen jaar oude skelet van een potentiële menselijke voorouder dat in één klap bewees dat de vroege mens rechtop liep voordat hij grote hersenen ontwikkelde. De resten van Lucy, die tot de soort Australopithecus afarensis behoort, werden in 1974 in een ander deel van Ethiopië blootgelegd.
“We dachten dat Lucy de vondst van de eeuw was, maar achteraf gezien is dat niet zo,” vertelde paleontoloog Andrew Hill van de Yale University aan Science. “Het is het wachten waard.”
Metingen van Ardi’s skelet onthullen dat ze hersenen had ter grootte van die van een chimpansee, maar zeer lange armen en vingers, en opponeerbare tenen die haar zouden hebben geholpen takken vast te grijpen terwijl ze zich door het bos bewoog.
Hoewel Ardi een groot deel van haar tijd in de bomen zou hebben doorgebracht, was haar bekken aangepast om rechtop te lopen wanneer ze op de bosbodem kwam. Haar ongewone skelet bracht White ertoe over haar soort te zeggen: “Als je iets wilt vinden dat net zo beweegt als deze dingen, moet je naar de bar in Star Wars gaan.”
Analyse van Ardi’s gebit wijst op een dieet van vijgen en ander fruit, bladeren en kleine zoogdieren. Opmerkelijk is dat zowel de mannelijke als de vrouwelijke Ardipithecus zeer kleine snijtanden en hoektanden had, die bij moderne apen groter zijn. De vondst suggereert dat het mannetje, in tegenstelling tot chimpansees, bavianen en gorilla’s, zijn tanden niet ontblootte in gevechten om wijfjes en al deel uitmaakte van een meer coöperatieve sociale groep. Waarschijnlijk was het betrokken bij het ouderschap.
“Natuurlijke selectie heeft geleid tot de reductie van deze mannelijke hoektand zeer, zeer vroeg in de tijd, helemaal aan de basis van onze tak van de stamboom.”
Het kan nog jaren duren om precies te bevestigen waar Ardi in de geschiedenis van de menselijke evolutie past. Eén mogelijkheid is dat zij een directe voorouder is van Lucy’s soort, Australopithecus.
“Het belangrijkste in bredere zin is dat we nu niet langer hoeven te gissen naar waar we vandaan komen …. We hebben nu een bewijskrachtige basis om te begrijpen dat we hier niet zijn gekomen in de vorm die we vandaag zien, we zijn geëvolueerd,” zei White.
Chris Stringer, hoofd van de menselijke oorsprong in het Natural History Museum in Londen, zei: “Dit is net zo belangrijk als het skelet van Lucy in termen van wat het ons vertelt over een nog vroegere fase van de menselijke evolutie.”
“De veronderstelling van veel onderzoekers is dat terwijl mensen veel zijn geëvolueerd, chimpansees niet veel zijn veranderd, zodat we ze kunnen gebruiken als een model van de gemeenschappelijke voorouder die we deelden. Maar waarom zouden chimpansees niet veranderd zijn? Alles evolueert.”
“We proberen echt vast te stellen wat ons op ons evolutionaire pad heeft gebracht,” voegde hij eraan toe. “Wat zou het proces in gang zetten? Dat is een van de grote mysteries.”
– Dit artikel is gewijzigd op 6 oktober 2009. In sommige verwijzingen in het origineel werd Ardi een vrouw genoemd. Dit is gecorrigeerd.
{{topLeft}}
{{bottomLeft}}
{{topRight}}
{{bottomRight}}
{{/goalExceededMarkerPercentage}}
{{/ticker}}
{{heading}}
{{#paragraphs}}
{{.}}
{{/paragrafen}}{highlightedText}}
- Delen op Facebook
- Delen op Twitter
- Delen via E-mail
- Delen op LinkedIn
- Delen op Pinterest
- Delen op WhatsApp
- Delen op Messenger