Dit weekend wordt er in Boston een “Straight Pride”-parade gehouden. Door dit evenement te organiseren, laten de organisatoren zien dat ze niet begrijpen waar LGBTQ Pride echt om draait.
Een paar weken geleden liepen mijn vriend en ik door het winkelcentrum en hielden elkaars hand vast. Twee mannen liepen uit een winkel ongeveer twintig meter voor ons. De mannen keken even in onze richting. Toen draaide de ene man zich naar de andere en deed alsof hij zijn hand wilde pakken. De andere man duwde hem weg en ze lachten allebei. De bedoeling van de mannen was mij en mijn vriend duidelijk en zou voor iedereen duidelijk zijn geweest die het had gezien. Ze maakten een grapje. Voor hen was mijn relatie met mijn vriend de grap. Zelfs voor iemand die geen vooroordelen tegen homo’s heeft, zijn hun acties nog steeds duidelijk. We snappen allemaal de grap, ook al vinden we hem niet grappig.
Bedenk eens een alternatief fictief scenario. Een van die mannen en zijn vriendin (mocht een vrouw zo ongelukkig zijn) lopen samen door het winkelcentrum en houden elkaars hand vast. Een vriendin, die zich als vrouw identificeert en voordoet, en ik lopen voor hen uit een winkel uit. We merken het hetero koppel op. Ik steek mijn hand uit naar mijn vriendin en doe alsof ik haar hand wil vasthouden. Ze duwt mijn hand weg en lacht.
Zou het hetero stel doorhebben dat ik geprobeerd had hen te bespotten? Waarschijnlijk niet. Zou iemand anders die de ontmoeting observeerde de grap hebben begrepen? Onwaarschijnlijk. Ironisch genoeg zou de actie door anderen waarschijnlijk ten onrechte zijn opgevat als een onhandige poging tot (hetero)flirt. Deze slechte poging tot humor zou niet overkomen. Niemand zou de grap snappen.
Dit is de beste manier die ik kan bedenken om te beginnen uit te leggen waarom “hetero pride”-evenementen, zoals de parade die deze zaterdag in Boston plaatsvindt, onnodig en misplaatst zijn, terwijl LGBTQ Pride belangrijk blijft.
Homo’s en transgenders worden sociaal gemarginaliseerd. Hetero’s en cisgenders zijn dat niet. Daarom snappen we allemaal de grap van de man, zelfs als we het niet leuk vinden. Het is ook de reden waarom ik niet in staat ben om een parallelle actie in een herkenbare grap te vertalen.
Hetero-zijn is zo alomtegenwoordig, zo normaal, zo universeel geaccepteerd dat het moeilijk is om een scenario te creëren waarin imitatie van het gedrag als bespotting wordt gezien. Hetero zijn op zich is niet riskant, het is niet gevaarlijk, het is geen onderwerp van debat in kerken of van veroordeling vanaf de kansel. Het is de standaard. Hetzelfde geldt voor cisgender zijn.
Maar zoals de afgelopen maanden vaak is opgemerkt, was de eerste Pride een rel. De kern van LGBTQ Pride is een reactie op ongerechtvaardigde marginalisatie en onderdrukking. Zonder een geschiedenis van marginalisering en onderdrukking van LGBTQ-mensen, zou Pride ophouden Pride te zijn. Het rebelse karakter van Pride zit verweven in de essentie van wat Pride is. Als je “straight pride” zo bekijkt, wordt het een oxymoron en geeft het blijk van een fundamenteel onbegrip van wat LGBTQ Pride is en waarom het belangrijk is. Rebellie houdt in dat je de dominante macht uitdaagt. Je kunt dat niet doen als je de dominante macht bent.
Ik bedoel dit alles niet als kritiek op hetero’s, cisgenders. Er is zeker niets mis mee om hetero of cisgender te zijn. Maar het is belangrijk om te erkennen dat hetero zijn en/of cisgender zijn met aanzienlijke voorrechten komt. Het is geen stigma om hetero of cisgender te zijn. Hetero- en cisgenderjongeren worden niet onevenredig vaak uit huis gezet vanwege hun seksuele geaardheid of genderidentiteit. En de president van de Verenigde Staten is niet bezig om het legaal te houden voor werkgevers om hetero en cisgender werknemers te ontslaan alleen vanwege hun seksuele geaardheid of genderidentiteit.
“Maar de dingen worden beter voor homo’s en transgenders!” zul je misschien zeggen. “Dus wat is het probleem?” zult u vragen. Ja, de dingen worden beter. Toen ik opgroeide in een conservatieve evangelisch-christelijke omgeving in de jaren 1990 en 2000, had ik nooit gedacht dat ik zou leven in een wereld waar er zoveel acceptatie is van LGBTQ-mensen. Als tiener had ik nooit gedacht dat ik een dag zou meemaken waarop ik me zo op mijn gemak zou voelen om zelfs subtiele tekenen van romantische genegenheid, zoals handjes vasthouden, met een andere man in het openbaar te tonen.
Ik ben dankbaar voor de vele vrienden en familieleden die in de afgelopen twee decennia zijn veranderd van LGBTQ-tegenstanders in LGBTQ-bondgenoten. En ik ben bemoedigd door de culturele transformatie die bijvoorbeeld is vastgelegd in zaken als het percentage Amerikanen dat nu dingen als het homohuwelijk accepteert. Dat is allemaal het vieren waard. Maar gewoonlijk houden we ons niet bezig met opiniepeilingen over de opvattingen van Amerikanen over het huwelijk tussen een man en een vrouw. Cultureel gezien wordt dat onderwerp behandeld als niet bespreekbaar. Dat is een voorbeeld van het verschil.
Ik heb de indruk dat voorstanders van zaken als “straight pride” soms ten onrechte denken dat de overvloed aan Pride-evenementen en het gebrek aan “straight pride”-evenementen aantonen dat de samenleving meer waarde hecht aan LGBTQ-mensen dan aan hetero-, cisgender mensen. De ene groep mensen – de LGBTQ-gemeenschap – krijgt een speciale maand en wordt gevierd, terwijl een andere groep mensen – hetero’s, cisgenders – dat niet krijgt. “Dat is niet eerlijk!” luidt deze redenering.
Maar deze conclusie van oneerlijkheid gaat er stilzwijgend van uit dat de LGBTQ-gemeenschap en het hetero, cisgender deel van de bevolking voor het overige gelijk worden behandeld. Hoewel dat een waardig streven is, is dat momenteel gewoon niet zo. En juist omdat de LGBTQ-gemeenschap niet gelijk wordt behandeld, moeten vorderingen in hun gelijkwaardigheid worden gevierd en mislukkingen in hun gelijkwaardigheid worden bestreden.
Diegenen die hun uiterste best doen om LGBTQ-mensen speciaal te vieren of te steunen, doen dat omdat zij beseffen dat de samenleving de macht momenteel ongelijk verdeelt en dat hun daden van viering en steun aan LGBTQ-mensen helpen om die onevenwichtigheid recht te zetten. Het betekent niet dat ze LGBTQ mensen meer waarderen dan hetero, cisgender mensen.
Hier is een verhaal waarvan ik hoop dat het helpt het punt te verduidelijken (woordspeling bedoeld, zoals je zult zien). Afgelopen herfst gingen mijn vriend en ik naar een evenement in het centrum van Boston, Illuminus genaamd. Illuminus omschrijft zichzelf als “een hedendaags kunstenfestival met originele installaties, videoprojecties en optredens van kunstenaars die werken met licht en geluid om meeslepende ervaringen te creëren die de straten van de stad veranderen in een installatiegalerij”. Dus eigenlijk zijn het coole, op wetenschap gebaseerde licht- en geluidskunsttentoonstellingen.
Een van de installaties op het festival heette HeartHug. HeartHug is een grote hartvormige sculptuur gemaakt van lichten. Als er slechts één persoon onder HeartHug staat, of als er meerdere personen onder de lampen staan maar niemand elkaar aanraakt, licht slechts de helft van het hart op. Maar als de mensen onder de lichtjes elkaar omhelzen, licht het hele hart op.
Mijn vriend en ik besloten in de rij te wachten om onder het hart te gaan staan. We keken toe hoe mensen om de beurt onder het hart gingen staan. Vrienden verlichtten het hart met hun omhelzingen. Geliefden verlichtten het hart met omhelzingen en kussen. Ik heb zelfs foto’s gemaakt voor een aantal van de groepen voor ons, zodat ze konden herinneren hoe ze het hele hart hadden verlicht.
Op mij en mijn vriend na, heb ik geen andere koppels van hetzelfde geslacht gezien. In sommige omstandigheden zou het ontbreken van andere duidelijk identificeerbare queer mensen me ongemakkelijk hebben laten voelen om zelfs eenvoudige publieke genegenheid te tonen met mijn vriend. Maar de energie van de menigte om ons heen voelde goed. Toen het onze beurt was, stelden mijn vriend en ik ons samen op onder het hart. Hij legde zijn armen om de mijne en trok me naar zich toe voor een kus.
Toen we kusten en het hele hart oplichtte, begon de menigte mensen om ons heen te klappen en te juichen. Mijn hart lichtte even helder op als het beeld boven ons. Op dat moment voelde ik hoe een deel van het gewicht van een jeugd vol boodschappen dat ik een speciaal soort zondaar was vanwege aantrekkingskracht op mensen van hetzelfde geslacht, gewoon van me afviel. Toen het publiek voor mij en mijn vriend juichte, maar niet voor de andere paren, was dat niet omdat ze onze liefde beter vonden dan die van de anderen. Het was omdat ze wisten dat de wereld onze liefde te lang als minder had behandeld.
Hun gejuich was een manier om mijn vriend en mij uit de marge naar binnen te trekken. Het was een manier om te zeggen: “Jullie horen hier ook thuis.” Als het niet de vraag is of je erbij hoort, hoef je ook geen antwoord op die vraag te geven. Voor LGBTQ-mensen is het maar al te vaak de vraag of anderen vinden dat we erbij horen. Pride beantwoordt die vraag door ons te vertellen dat we er wel degelijk bijhoren.
LGBTQ Pride viert wie LGBTQ-mensen zijn, ook al blijven we minder dan gecentreerd in de samenleving. Pride creëert gemeenschappen verenigd door acceptatie, zelfs terwijl we nog steeds niet geaccepteerd door grote delen van de bevolking. Pride verheugt zich in de toenemende zichtbaarheid van LGBTQ-mensen, ook al is er nog veel meer werk te doen. En Pride verzet zich tegen het feit dat we nog niet gelijk zijn, ook al is gelijkheid wat we verdienen.
De aard zelf van LGBTQ Pride is geworteld in wat we niet hebben gekregen en waar we voor hebben moeten vechten. Suggereren dat we “hetero trots” nodig hebben om dingen uit te balanceren veronderstelt en bevordert een vals gevoel van sociale gelijkheid tussen homo en hetero. Het gaat voorbij aan het feit dat homo’s en transseksuelen nog steeds zo vaak als minderwaardig worden behandeld dan hetero’s en cisgenders. En die ongelijkheid is niets om trots op te zijn.