Alle mensen dromen. Dromen, of de uitingen van dromen – snelle oogbewegingen (REM) – beginnen al voordat we geboren worden. We blijven dromen, gewoonlijk twee tot vijf keer per nacht, totdat we sterven.
We vergeten bijna al onze dromen. Dromen kunnen fantastisch, aangenaam, beangstigend of middelmatig zijn, en de reacties erop kunnen heftig zijn. Eerdere berichten hebben de soms gewelddadige aard van dromen belicht. Dromen zijn de stof van filosofen, kunstenaars, schrijvers, wetenschappers, en therapeuten. Elk van mijn boeken over slaap heeft hoofdstukken over dromen. Wetenschappers hebben ons laten zien dat REM slaap (wanneer we dromen) voorkomt bij alle dieren die tot nu toe bestudeerd zijn en wanneer we dromen, gaan onze lichamen een andere fysieke staat binnen-we zijn verlamd, en veel lichaamssystemen werken anders. Onze ademhaling en hartslag kunnen onregelmatig worden, bijvoorbeeld.
Hoewel velen aannemen dat de studie van dromen ergens in de vorige eeuw begon, misschien gerelateerd aan de introductie van psychoanalyse, is dit niet het geval. Aristoteles bijvoorbeeld schreef al in 325 v. Chr. over dromen.
In 54 v. Chr. beschrijft Cicero in De re publica de droom van Scipio. Scipio Aemilianus – de generaal die in 146 v. Chr. Carthago veroverde – valt in slaap en wordt in een droom bezocht door zijn grootvader (Scipio Africanus, de generaal die Hannibal versloeg). In de droom, die beelden bevat van de aarde boven het heelal en de sterren, voorspelt de grootvader dat zijn kleinzoon Carthago zal verslaan.
De Droom van Scipio had grote invloed. Macrobius, een Romein, schreef rond 400 na Chr. een commentaar over de Droom van Scipio, en beschreef vijf soorten dromen:
- Somnium, een raadselachtige mysterieuze droom die om interpretatie vraagt; denk aan Freud en de psychoanalyse.
- Visio, een profetisch visioen dat een toekomst voorspelt die uitkomt; denk aan Jakobs Droom in de Bijbel.
- Oraculum, een profetische droom waarin een autoriteitsfiguur een rol speelt; denk aan de visioenen van Jeanne d’Arc waarin drie heiligen haar opdragen Frankrijk te heroveren op de Engelsen.
- Insomnium, een nachtmerrie of valse of verontrustende droom veroorzaakt door een pathologische aandoening; denk aan de zich herhalende nachtmerries van PTSS.
- Visum, een nachtmerrie die verschijningen en contact met bovennatuurlijke wezens omvat; denk aan Scrooge’s reizen naar het verleden en de toekomst in Dickens’ Christmas Carol.
Mensen in het stervensproces hebben dromen en visioenen die recent onderwerpen zijn geworden voor wetenschappelijk onderzoek.
Visuele kunstenaars hebben glorieuze beelden over dromen geschilderd. Tot deze kunstenaars behoren Pablo Picasso, Henri Matisse, Henri Rousseau, en vele, vele anderen, die allemaal een schilderij hebben gemaakt dat De Droom wordt genoemd. De afbeeldingen tonen meestal een slapende persoon op de voorgrond, die vermoedelijk droomt, en soms kan de rest van de afbeelding de inhoud van de droom van die persoon voorstellen. Kunstenaars kunnen ook alleen de inhoud van een droom of nachtmerrie schilderen (bv. de fantastische junglebeelden van Rousseau). Het schilderij van Johannes Vermeer, Een slapende maagd, is prachtig en heeft een prominente plaats op de website van mijn boek.
Hoe denkt u over dromen? Net als de prachtige diversiteit van dromen, is er een diversiteit in het denken over dromen. Er is misschien niet een juist antwoord. Net zoals een therapeut zou kunnen proberen om de “betekenis” en de betekenis van iemands beschrijving van een droom te ontrafelen, kan men proberen om een beeld over een droom te begrijpen. Hieronder volgt een voorbeeld gebaseerd op het schilderij bij dit bericht:
De afbeelding toont zoveel prachtige aspecten over slaap. Het is een vloeiend verhaal dat ons vertelt dat de vrouw, voordat zij in slaap viel, aan het lezen was en zich ontspande, terwijl zij de pioenroos in haar hand bewonderde (misschien gestuurd door een minnaar). De bloem en de hand vallen weg; ze moet nu in de REM-slaap (REM-atonie) zijn. Haar droom bestaat uit beelden van pioenrozen die uit de echte vaas omhoog zweven. De kleur van een van de bloemen is dezelfde als die van haar kussen, wat een verband met de werkelijkheid suggereert. Ervaringen overdag kunnen dromen beïnvloeden (“continuïteits-hypothese”). Men kan zo’n beeld en de droom interpreteren of over-interpreteren. Freud interpreteerde een soortgelijke droom (uit The Interpretation of Dreams, 1900, Hoofdstuk 6, Deel 2, “Het droomwerk”).
De droom: “Ik schik het midden van een tafel met bloemen voor een verjaardag. Bij navraag verklaart zij dat zij in de droom thuis leek te zijn (zij heeft op dat moment geen huis) en een gevoel van geluk ervoer.”
De Interpretatie: “De populaire symboliek stelt mij in staat de droom voor mijzelf te vertalen. Het is de uitdrukking van haar wens om te trouwen. De tafel, met de bloemen in het midden, is symbolisch voor haarzelf en haar geslachtsdelen. Zij stelt haar vervulde toekomst voor, daar zij reeds bezig is met de gedachten aan de geboorte van een kind, zoodat de bruiloft reeds lang geleden heeft plaats gehad.”
Ik ben geneigd een eenvoudiger uitlegging van dit werk te zoeken. Het toont de schoonheid van de slaap, en wat is er mooier dan een heerlijke droom? We weten nog niet wie dit heeft geschilderd en we zullen het misschien nooit weten. We weten niet of de schilder een man of een vrouw is. We weten niet of het een zelfportret is en de schilder een beeld van zichzelf schept, of dat de schilder de minnaar van het onderwerp is. De schilder, wie hij of zij ook is, heeft de schoonheid, de complexiteit en de eenvoud van de droom prachtig verwoord. Ik wou dat ik wist wie dit geschilderd heeft.
Vertel ons over dromen die u gehad hebt en wat u denkt dat ze betekenen, als ze al iets betekenen.
-Meir Kryger