Appelschurft is een veel voorkomende schimmelziekte die de bladeren en vruchten zodanig aantast dat de boom zijn bladeren verliest en de appels zo aangetast zijn dat ze ongeschikt worden om te eten.
De schimmel gedijt in gebieden met veel regen en een hoge luchtvochtigheid, en tijdens een warm, nat voorjaar. Omdat er geen behandeling voor besmette bomen bestaat, zijn vroege identificatie en preventie van cruciaal belang voor de bestrijding ervan.
Hoe Appelschurft te identificeren
Bomen kunnen op elk moment tijdens het groeiseizoen besmet raken met appelschurft. Afhankelijk van wanneer een boom is geïnfecteerd, zijn de symptomen verschillend.
De eerste tekenen van appelschurft treden op aan de onderkant van de bladeren: doffe, olijfgroene ronde vlekken, vaak langs de bladnerven en op de bladeren die zich het dichtst bij de knoppen bevinden. Deze vlekken groeien geleidelijk uit tot bruine of zwarte grote cirkels met een fluweelachtig oppervlak met een doorsnede tot een halve centimeter.
Naarmate de ziekte vordert, kunnen de bladeren ook verdwijnen of verdraaien, vervolgens geel worden en halverwege de zomer voortijdig afvallen.
De eerste tekenen van de schimmel op de vrucht zijn olijfgroene vlekken die geleidelijk overgaan in bruine of zwarte laesies met een ruw, wratachtig of kurkachtig oppervlak, en barsten in de vrucht. De onrijpe vruchten kunnen ook afvallen.
Infecties laat in het seizoen leiden tot zwarte vlekken op de appels. Als de infectie vlak voor de oogst plaatsvindt, zullen deze symptomen pas zichtbaar worden wanneer de appels worden opgeslagen, vandaar de term “bewaarschurft”.
Oorzaken van appelschurft
De schimmel die appelschurft veroorzaakt (Venturia inaequalis) overwintert in zieke bladeren op de grond. In het voorjaar produceert de schimmel in de bladeren sporen en geeft die af in de lucht. De sporen worden vervolgens door wind, regen of irrigatie overgebracht naar groeitoppen, bladeren, bloemen of zich ontwikkelende vruchten van dezelfde boom of van nabijgelegen bomen.
Wanneer de sporen op een nat oppervlak terechtkomen en de temperatuur ongeveer 70 graden F bedraagt, zullen ze ontkiemen en een nieuwe, secundaire infectie beginnen. De sporen hebben echter enkele uren vocht nodig om dit te doen.
Een secundaire infectie genereert nieuwe sporen binnen negen tot 17 dagen, en deze ziektecyclus kan zich vele malen herhalen tijdens het groeiseizoen bij warm, nat weer.
Schade van appelschurft
Bomen die geïnfecteerd zijn met appelschurft zijn lelijk, maar de schade is veel ingrijpender. Als een boom voortijdig zijn bladeren verliest, en als dat meerdere jaren achter elkaar gebeurt, zal de boom zwakker worden-zijn groei zal worden aangetast, hij zal minder bloeien, hij zal vatbaarder zijn voor winterschade, en vatbaarder voor andere ziekten en plagen.
De appels van een besmette boom kunnen zo onaantrekkelijk en misvormd worden, dat je ze hoogstens nog voor appelcider kunt gebruiken, of dat ze helemaal niet meer geschikt zijn om te eten.
Aangetaste planten
Appelschurft infecteert niet alleen krabappels en appels (Malus spp.), maar ook lijsterbes (Sorbus), peren (Pyrus communis), en cotoneaster (Cotoneaster).
Niet alle appelschurftschimmels zijn echter hetzelfde. Er zijn verschillende, gastheerspecifieke stammen. De appelschurftstam die appels en sierappels aantast, is dezelfde, wat ook betekent dat een besmette sierappelboom de ziekte kan overdragen op een appelboom in de buurt, en vice versa. De stam die de berg-esdoorn aantast, tast daarentegen appels noch krabappels aan.
Niet alle appelcultivars zijn even vatbaar voor de schimmel, en er zijn talrijke ziekteresistente appelvariëteiten gekweekt.
Hoe appelschurft te voorkomen
Uw beste kans om appelschurft te voorkomen is te kiezen voor een van de ziekteresistente variëteiten. Hun resistentie varieert meestal van matig resistent tot zeer resistent.
Als u uw zinnen hebt gezet op een variëteit die gevoelig is voor appelschurft, plant dan een dwerg- of halfdwergboom, zodat u een preventief fungicide op de hele boom kunt toepassen (meer daarover hieronder).
De juiste sanitaire voorzieningen zijn essentieel om de verspreiding van de schimmel te voorkomen. Verwijder gevallen bladeren grondig, niet alleen in de herfst, maar ook tijdens het groeiseizoen. Als er appelschurft aanwezig is, gooi die bladeren dan niet bij de compost maar gooi ze bij het huisvuil.
Snoeien is een andere belangrijke maatregel om appelschurft te bestrijden. In een boom met een open bladerdak waar de bladeren na een voorjaarsbui snel kunnen drogen, hebben de sporen minder kans om te ontkiemen.
Bespuiten van een besmette boom met een fungicide is alleen een optie als de boom gedurende drie of meer opeenvolgende jaren de meeste bladeren heeft verloren.
Appelschurft Fungicide Behandeling
Fungiciden tegen appelschurft kunnen alleen gezonde bomen beschermen tegen besmetting, ze krijgen de schimmel bij een besmette boom niet weg. Zodra de boom tijdens het groeiseizoen symptomen van de ziekte vertoont, zal het spuiten van een fungicide geen effect meer hebben. Het enige wat een fungicide doet, is een beschermend laagje creëren zodat de sporen die op de bladeren of het fruit terechtkomen, niet actief kunnen worden, waardoor de ziektecyclus op de boom wordt doorbroken.
Gebruik niet lukraak een fungicide als preventieve maatregel op al uw appel- of sierappelbomen, maar bespuit alleen een boom die door de schimmel is geïnfecteerd. Ook hier geldt als vuistregel dat de boom gedurende drie opeenvolgende jaren zijn bladeren voortijdig heeft verloren.
Timing is de sleutel. Spuit wanneer de knopgroei begint, en herhaal dit met de frequentie en de intervallen die op het etiket van het fungicide staan vermeld. Wanneer en hoe vaak u een fungicide moet toepassen, hangt ook af van de weersomstandigheden en de ernst van de infectie. Voordat u opnieuw spuit, moet u de bladeren altijd grondig inspecteren op symptomen om te beslissen of een nieuwe toepassing van het fungicide inderdaad nodig is.
Er zijn verschillende soorten fungiciden voor eetappels en wilde appels, dus zorg ervoor dat het fungicide geschikt is voor eetappels. Fungiciden beschikbaar voor huiseigenaren zijn producten met captan, kalk-zwavel, en stuivende bevochtigbare zwavel als actieve ingrediënten.