Terwijl op het vasteland van Europa de Eerste Wereldoorlog woedde, broedde in Groot-Brittannië een conflict van andere aard.
Anti-Duitse sentimenten, gestaag toenemend sinds de Britse oorlogsverklaring in augustus 1914, ontpopten zich in mei 1915 tot openlijk geweld. Rellen rukten op in Liverpool en Manchester en breidden zich daarna uit naar Londen. Duitse winkels en bedrijven werden aangevallen, en menigten terroriseerden Duitse gezinnen, waarbij ze hen de straat op joegen en in sommige gevallen zelfs de kleren van hun rug scheurden.
Het brandpunt van deze weerbarstige xenofobie was een van de meest beruchte episodes buiten het slagveld van de oorlog, het zinken van de RMS Lusitania in mei 1915. Op 7 mei voer het ongewapende Britse passagiersschip van Liverpool naar New York toen het voor de Ierse kust werd getorpedeerd door een Duitse onderzeeër.
Waarom werd de Lusitania tot zinken gebracht?
Het zonk binnen 20 minuten; 1.198 mensen aan boord kwamen om het leven. De Duitse onderzeebootcommandant rechtvaardigde de aanval omdat de Lusitania een lading oorlogsmunitie vervoerde, en omdat Duitsland de wateren rond de Britse eilanden eerder dat jaar tot oorlogsgebied had verklaard.
Duitsers vormden een van de grootste minderheidsgemeenschappen in Londen en velen hadden goed gevestigde bedrijven, maar al voor het zinken werden ze tot paria’s gemaakt.
Mensen die tientallen jaren in Groot-Brittannië hadden gewoond, werden plotseling gemeden door hun buren en konden geen goederen meer kopen op markten die ze al jaren hadden bezocht. Duitse bedrijven werden geboycot, nationale kranten voerden campagnes die leidden tot het ontslag van Duits personeel in restaurants en hotels, en geruchten deden de ronde dat alle Duitsers die in Groot-Brittannië woonden wel spionnen moesten zijn.
- Bracht Groot-Brittannië de Lusitania tot zinken?
- De grote misvattingen van de Eerste Wereldoorlog
Toen het lot van de Lusitania voorpaginanieuws werd, werden de vuren van onbehagen opnieuw opgestookt. De mensen waren geschokt door de onuitgelokte aanval, en de Duitse gemeenschap droeg het leeuwendeel van hun woede. In slechts 24 uur veroorzaakten de rellen in Londen meer schade dan in de loop van verscheidene dagen elders in het land was aangericht. Bijna alle politiedistricten in Londen maakten melding van geweld en wanordelijkheden in de dagen na het zinken.
Er zou nog meer volgen. Op 31 mei 1915 voerde Duitsland zijn eerste Zeppelin aanval op Londen uit, waarbij zeven mensen omkwamen en nog meer geweld werd aangemoedigd tegen bedrijven en families met Germaans klinkende namen.
In november 1915 waren meer dan 30.000 buitenlanders, waaronder Duitsers, geïnterneerd in kampen, het resultaat van wetten die in 1914 waren aangenomen en die de regering de bevoegdheid gaven om volwassen mannelijke buitenlanders te interneren of te deporteren. De wetten bepaalden ook dat alle buitenlandse burgers die in Groot-Brittannië woonden, zich bij de politie moesten laten registreren en legden beperkingen op aan waar ze mochten wonen.
Zo sterk was de haat tegen Duitsland dat zelfs de Britse koninklijke familie, die van Duitse afkomst was, erdoor werd getroffen. Op 17 juli 1917 werd George V overgehaald om het publiek te sussen en de huisnaam van de koninklijke familie te veranderen van Saksen-Coburg en Gotha in Windsor en afstand te doen van hun Duitse titels.
Deze inhoud verscheen voor het eerst in het kerstnummer 2019 van BBC History Revealed