Toen hij aan de universiteit van Columbia werkte, zette Andy J. Yap een eenvoudig experiment op. Nadat hij zijn proefpersonen in een machtige of zwakke toestand had gemanipuleerd (in het lab zijn psychologen de machtigste van allemaal), vroeg Yap hen om de lengte en het gewicht van anderen te raden, zowel in persoon als van foto’s.
“Wanneer mensen zich machtig of machteloos voelen, beïnvloedt dat hun perceptie van anderen,” zei Yap, die nu een postdoctoraal onderzoeker is aan het MIT. Volgens hun inzicht beoordelen we de macht van anderen ten opzichte van die van onszelf: Als wij ons machtig voelen, lijken anderen minder machtig — en machteloosheid en kleinheid gaan vaak samen in onze gedachten.
Het is waar dat CEO’s de neiging hebben langer te zijn dan de gemiddelde mens, en er zijn schattingen dat voor elke centimeter die een persoon boven de gemiddelde lengte heeft, hij 789 dollar meer per jaar ontvangt. Zeker genoeg, in de studie, beoordeelden de machtige mensen anderen als korter dan ze in werkelijkheid zijn.
Yap’s conclusie illustreert mooi wat we altijd al anekdotisch hebben geweten: Macht stijgt naar ons hoofd. Een decennium van onderzoek naar macht en gedrag toont aan dat er een aantal voorspelbare manieren zijn waarop mensen reageren op macht, die eenvoudig kan worden gedefinieerd als de mogelijkheid om anderen te beïnvloeden. Terwijl macht in regeringen en over de hele wereld ongelooflijke kosten met zich mee kan brengen, is het in een laboratorium verrassend eenvoudig. Iemand vragen zich een moment te herinneren waarop hij of zij zich machtig voelde, kan hem of haar in die gemoedstoestand brengen. Er is ook het toepasselijk genaamde “dictatorspel”, waarbij een deelnemer machtig wordt gemaakt door hem te belasten met het uitdelen van de compensatie aan een andere deelnemer.
Onderzoekers hebben zelfs ontdekt dat je iemand macht kunt laten voelen door hem in een dominante, uitgestrekte lichaamshouding te zetten. Zoals atleten, bijvoorbeeld: Armen uitgestrekt, rug gebogen. Zelfs blinde atleten staan erom bekend, na een overwinning, dezelfde pose aan te nemen. Ze hebben het niet geleerd door het iemand te zien doen. Er is iets fundamenteels.
More Stories
Macht is niet corrumperend; het is bevrijdend, zegt Joe Magee, een machtsonderzoeker en professor in management aan de New York University. “Wat macht doet is dat het het ware zelf bevrijdt om te voorschijn te komen,” zegt hij. “Meer van ons lopen rond met soorten sociale normen; we werken in groepen die alle druk op ons uitoefenen om ons te conformeren. Als je eenmaal in een machtspositie bent, dan kun je zijn wie je bent.”
Dit manifesteert zich op verschillende manieren. Zo is het bijvoorbeeld zo dat machtigen minder geneigd zijn rekening te houden met het perspectief van anderen. In een experiment werden deelnemers geprimed om zich al dan niet machtig te voelen, en vervolgens werd hen gevraagd de letter “e” op hun voorhoofd te tekenen. De letter kan zo worden getekend dat hij er correct uitziet voor anderen, of correct voor de persoon die tekent. In dit geval hadden mensen met veel macht twee tot drie keer meer kans om een “e” te tekenen die er voor anderen achterstevoren uitzag. Dat wil zeggen, zij hadden meer kans om een letter te tekenen die alleen door henzelf gelezen kon worden.
Macht geeft de machthebber vele voordelen. Machtige mensen zijn eerder geneigd tot beslissende actie. In een eenvoudig experiment werd aangetoond dat mensen die het gevoel kregen machtig te zijn, eerder geneigd waren een hinderlijke ventilator die in de kamer zoemde, uit te zetten. Macht vermindert het besef van beperkingen en zorgt ervoor dat mensen sneller handelen. Machtige mensen hebben ook de neiging om abstracter te denken, waarbij ze de voorkeur geven aan het grotere plaatje boven kleinere gevolgen. Machtige mensen zullen zich minder snel de beperkingen van een doel herinneren. Ze bagatelliseren risico’s, en genieten van hogere niveaus van testosteron (een dominantiehormoon), en lagere niveaus van cortisol (een stresshormoon).
“Mensen die meer macht krijgen in het lab, ze zien meer keuze,” zegt Magee. “Ze zien meer dan wat er objectief is, de hoeveelheid keuze die ze hebben. Meer aanwijzingen voor welke acties ze kunnen ondernemen. Wat het betekent om macht te hebben, is vrij te zijn van de straf die iemand op je kan leggen voor wat je gedaan hebt. Wat de weg vrijmaakt voor een ander kenmerk van de machtigen… hypocrisie. Ons gevoel heeft gelijk over deze. In een enquête gaven machtige deelnemers aan dat ze minder tolerant waren voor bedrog dan de minder machtigen. Maar toen ze de kans kregen om vals te spelen en meer compensatie voor het experiment te krijgen, gaven de machtigen toe. De auteurs leggen uit hoe deze neigingen in feite machtsstructuren in de samenleving in stand kunnen houden:
Dit betekent dat mensen met macht niet alleen nemen wat ze willen omdat ze dat ongestraft kunnen doen, maar ook omdat ze intuïtief vinden dat ze daar recht op hebben. Omgekeerd krijgen mensen zonder macht niet alleen niet wat ze nodig hebben omdat ze het niet mogen nemen, maar ook omdat ze intuïtief aanvoelen dat ze er geen recht op hebben.
Waar hypocrisie heerst, lijkt ontrouw te volgen. Hoewel de verhalen over ontrouw van politici vaak de ronde doen en daardoor meer in het oog springen – denk maar aan Mark Sanford die naar Zuid-Amerika vloog om bij zijn minnares te zijn terwijl hij zijn vrienden vertelde dat hij de Appalachian Trail aan het bewandelen was, of de geheime zoon van Arnold Schwarzenegger – zijn er aanwijzingen dat machtigen meer geneigd zijn om af te dwalen naar een affaire. In een enquête onder 1.500 professionals gaven mensen met een hogere rang in de bedrijfshiërarchie vaker dingen aan als “Zou u ooit overwegen uw partner te bedriegen?” op een zevenpuntsschaal (dit gold zowel voor mannen als vrouwen). Oneerlijkheid en macht gaan hand in hand. In zijn meest recente onderzoek ontdekte Yap dat alleen al door mensen in een uitgestrekte machtspositie te laten poseren, ze eerder meer geld zouden aannemen dan waar ze recht op hadden voor hun tijd. (Zo poseren gedurende twee minuten bleek ook het testosterongehalte te verhogen en het cortisolhormoongehalte te verlagen. Dus als je je machtig wilt voelen, maak jezelf dan groot.)
Hoewel het niet zo is dat de machtigen slechte mensen zijn. “Er is een tendens voor mensen om aan te nemen dat machthebbers onverschillig zijn, ze zijn koud, ze geven niet om de kleine mensen,” zegt Pamela Smith, een machtsonderzoeker aan de Universiteit van Californië San Diego. Maar dat is niet altijd het geval. Het hangt ervan af wie de macht krijgt. “Je zet iemand in een experiment, tijdelijk, in een hoge machtsfunctie, en wat je dan vindt is dat mensen die zeggen dat ze pro-sociale waarden hebben, hoe meer macht ze hebben, hoe pro-socialer ze zijn. De mensen die zeggen dat ze meer egocentrische waarden hebben, neigen meer egoïstisch te zijn naarmate ze meer macht hebben.”
Dus wat kunnen de machtigsten onder ons doen met deze informatie? De onderzoekers met wie ik sprak, suggereerden dat het op zijn minst zelfbewustzijn zou kunnen creëren. Als we beseffen, wanneer we macht hebben, wat het met onze geest doet, kunnen we onszelf misschien corrigeren. Perhaps.