Boom! Pow! Whoosh! Nee, dit is geen aflevering van Batman in wording, maar de essentiële elementen van geluid die elke fictieschrijver in zijn schrijven moet verwerken.
Veel schrijvers zijn bekend met de manieren waarop geluiden hun vertelling kunnen verbeteren. Het maakt niet uit of je in de eerste persoon of in de derde persoon schrijft, je verhaal (en uiteindelijk je lezers) hebben er baat bij als je andere zintuigen inbrengt.
Denk aan de laatste keer dat je een versgebakken cake rook die uit de oven kwam of naar de mandarijngloed van een zonsondergang keek. Ruikt u de suiker en het meel die in de lucht hangen of ziet u de stralende horizon? Op dezelfde manier als geur- en zichtherinneringen onze zintuigen prikkelen, zo kan ook de beschrijving van geluid ons helpen ons te verbinden met de actie in een verhaal.
Wat is onomatopee?
Onomatopee is een term die beschrijft wanneer een woord wordt gevormd uit het geluid dat geassocieerd wordt met hoe het wordt genoemd. Woorden als sizzle en snap en ping zijn perfecte voorbeelden van onomatopeeën die je niet alleen kunt gebruiken om het geluid binnen een beschrijving te beschrijven, maar de woorden staan ook op zichzelf als werkwoorden.
Het woord sizzle werkt hier bijvoorbeeld goed: “Het geknetter van de fajita-schotel en de felgekleurde paprika’s op het bord wekten zijn interesse toen hij begon te watertanden. Heb je al honger als je dit leest? Ik in ieder geval wel!
Het gebruik van onomatopeeën in je verhaal helpt je lezers andere zintuigen te gebruiken om te begrijpen wat er gebeurt. Je wilt dat je lezers zich betrokken voelen bij het verhaal, en het toepassen van onomatopeeën helpt bij het idee van “laten zien, niet vertellen” dat veel schrijvers hanteren om hun verhalen te verrijken.
Er is geen betere plek om te zijn als schrijver dan wanneer een lezer het gevoel heeft dat hij deel uitmaakt van de actie. Die deelname is essentieel voor je succes, dus het is belangrijk om het zo vaak als je kunt op te nemen. Het toevoegen van zintuiglijke elementen met behulp van onomatopee helpt daarbij.
Voorbeeld van onomatopee
Een van mijn favoriete voorbeelden uit de jaren dat ik als redacteur voor fictieschrijvers heb gewerkt, komt uit Jeff Altabef’s SHATTER POINT (geen spoilers hieronder). In de scène waarin geluid een cruciaal element van het verhaal is, gooit een personage tijdens een gesprek herhaaldelijk een tennisbal tegen een muur totdat zijn broer hem geërgerd wegslaat. De lezer kan de frustratie bijna voelen opbouwen als de bal herhaaldelijk tegen de muur slaat en ervaart opluchting als het geluid stopt.
Bij het werken aan deze scène was het belangrijk om niet alleen het geluid van de bal te verwerken, maar ook de spanning op te bouwen. De auteur en ik werkten samen om dit goed te krijgen, want als het goed wordt gedaan, kan onomatopeeën de lezer in de setting plaatsen alsof het in real time gebeurt, ongeacht of het boek in eerste persoon of derde persoon is geschreven (en, zelden in fictie, in tweede persoon).
Gemeenschappelijke manieren om geluiden te formatteren
In je eerste opzet denk je misschien niet veel na over hoe je onomatopeeën moet formatteren, en dat is niet erg zolang je er in de redactiefase maar op terugkomt. Misschien wil je tijdens het redigeren feedback van anderen, zodat meerdere ogen de woorden kunnen lezen, en dit is vooral belangrijk bij het bijschaven van een ruwe schets.
Hieronder staan enkele voorbeelden van het formatteren van onomatopeeën in je latere concepten, zodat je een lezer kunt helpen de betekenis van een actiescène, geluid, geur, etc. te begrijpen zonder ze uit het verhaal te halen.
Voor-persoon-vertelling
In het algemeen worden geluiden in fictie cursief geformatteerd. Als de context vereist dat het geluid op zichzelf staat om het te benadrukken, wordt de auteur meestal aangeraden het geluid op een eigen regel te zetten. Als iemand geluid beschrijft in een verhaal in de eerste persoon, zijn er gevallen waarin cursieve tekst ook streepjes kan bevatten.
Of, als je af wilt zien van de streepjes bij het gebruik van een geluid in je verhaal, kun je nog steeds cursief en komma’s gebruiken om de onomatopee te benadrukken en waar nodig een “beat” toe te voegen. Deze opmaak komt overeen met de menselijke spraak en maakt het voor de lezer gemakkelijker om de nadruk op de geluiden te begrijpen.
Voorbeeld:
Crash!
Ik keek op en kon niet geloven wat ik zag. “Zag je dat?” zei ik tegen mijn metgezel aan tafel. “Het ene moment was hij op weg naar de keuken en toen – smash – rende hij dwars door de glazen deur.”
Alternatieve opmaak:
Crash!
Ik keek op en kon niet geloven wat ik zag. “Zag je dat?” zei ik tegen mijn metgezel aan tafel. “Het ene moment was hij op weg naar de keuken en toen smash, rende hij dwars door de glazen deur.”
Beide bovenstaande voorbeelden benadrukken de ongeziene actie (een persoon die door een glazen deur rent) en iemands observatie van wat er gebeurde.
Third Person Narrative
Voorbeeld:
Pop! De champagnekurk ketste tegen de muur toen Alex en zijn bruid, Virginia, hun huwelijk vierden op de receptie.
In de derde persoon zijn de regels voor het formatteren van onomatopeeën vergelijkbaar met die voor de eerste persoon wat betreft het gebruik van streepjes; sommigen kiezen ervoor om ze wel te gebruiken en anderen niet.
Wat je ook kiest, zorg ervoor dat het consistent is en dat het goed leest. Er is niets erger dan proberen om iets te benadrukken in je roman alleen voor merkbare formattering verschillen plaats te vinden.
Het kan ontmoedigend zijn om uit te vinden het hoe en waarom van het schrijven van geluiden in je verhaal, maar met een beetje oefening, kunt u leren om het te doen in een mum van tijd! En als je nog steeds problemen hebt, neem dan contact op met een redacteur die je kan helpen!