David Whitlock heeft al 15 jaar niet gedoucht of gebaad, maar toch heeft hij geen lichaamsgeur. “Het was de eerste paar maanden een beetje vreemd, maar daarna ben ik het niet meer gaan missen,” zegt hij. “Als ik een bepaald deel van mijn lichaam vuil maak, dan was ik dat specifieke deel” – maar nooit met zeep. Zeep verwijdert niet alleen bacteriën, maar ontdoet de huid ook van zijn beschermende oliën en verandert de pH-waarde. Hoewel Whitlock het op prijs stelde dat hij 15 minuten per dag extra zeep kon gebruiken, wilde hij in de eerste plaats vriendelijke microben aanmoedigen om in symbiotische harmonie op hem te leven. De bacteriën doen zich tegoed aan de ammoniak uit zijn zweet en hij krijgt een onderhoudsarme, evenwichtige huid.
Net zoals het besef van het belang van het darmmicrobioom heeft geleid tot een hausse aan probiotische en gefermenteerde voedingsmiddelen en supplementen, is er toenemende belangstelling voor ons huidmicrobioom: de triljoenen microben die ons beschermen tegen ziekteverwekkers en ons gezond houden door vitamines en andere nuttige chemische stoffen aan te maken. In dit ongekend hygiënische tijdperk, waarin eczeem, acne en problemen in verband met een droge huid schering en inslag zijn, zijn consumenten hongerig naar oplossingen. Zelfs het bekende merk Dove beweert vaag dat zijn producten “microbieel zacht” zijn.
Sarah Ballantyne, een medisch biofysicus die auteur en levensstijlgoeroe is geworden en bekendstaat als de Paleo Mom, is een voorstander van een leven in het “stenen tijdperk” sinds ze een gezond gewicht heeft bereikt nadat ze het Paleo-dieet is gaan volgen. Ook zij gebruikt alleen water om zich te wassen, ook al “zweet ze zich zes uur per week rot in de sportschool”. “Ik gebruik kokosolie om me te scheren en dat is alles,” zegt ze. “Na verloop van tijd heeft mijn huid zich aangepast. Ik ruik niet meer.” Ze werkt aan een boek over het menselijk microbioom en is ervan overtuigd dat haar geurvrije oksels een teken zijn dat haar huidmicrobioom gezond is.
Jackie Hong, een verslaggeefster in Yukon, het noordwesten van Canada, mijdt al negen jaar zeep onder de douche. “Ik gebruik mijn handen om mezelf te schrobben en vuil van me af te krijgen, maar ik zit de meeste dagen in de rechtszaal of aan mijn bureau, dus het is niet zo dat ik gebombardeerd word met vuiligheid.” Ze was nieuwsgierig om zonder zeep te gaan nadat een kunstenaar haar vertelde dat hij zich al 20 jaar niet meer had ingezeept. Ze zegt dat ze tijd en geld bespaart en “veel minder bodylotion” nodig heeft.
“Er is niets mis met gewoon afspoelen,” zegt Sandy Skotnicki, een in Toronto gevestigde dermatoloog en de auteur van het boek Beyond Soap uit 2018. “Ik heb met mensen gesproken die al jaren geen enkel wasmiddel meer hebben gebruikt en ze zijn perfect in orde.” Ze zegt dat we sinds 1950 van één keer per week baden naar elke dag zijn gegaan. “Heeft dat ons microbioom van de huid veranderd? Ik denk dat het antwoord ja is. En heeft dat een toename van inflammatoire huidziekten veroorzaakt? Ik denk dat het antwoord ja is, maar we weten het niet.”
Voor Whitlock, een voormalig chemisch ingenieur uit Cambridge, Massachusetts, is het niet wassen een serieus wetenschappelijk experiment geweest, waarvan het succes hem ertoe heeft gebracht een wegbereider te worden in een huidverzorgingsrevolutie in zeepvrije, microbioomvriendelijke en probiotische producten. Zijn inspiratie haalde hij uit onderzoek naar de reden waarom paarden in de modder rollen. Zijn conclusie? Om hun ammoniakstabiliserende bacteriën aan te vullen, waardoor de huid minder vatbaar wordt voor infecties.
Whitlock had gehoopt dat hij dit soort bacteriën op natuurlijke wijze zou verwerven door gewoon te stoppen met wassen. Dat deed hij niet, en hij werd erg ziek. Dus haalde hij bacteriën uit de grond van een boerderij en voedde ze met ammoniak en mineralen. Toen ze de ammoniak in nitraat omzetten, wist hij wat hij wilde en begon hij ze te beperken tot één stam die het gelukkigst leek op de menselijke huid. Nadat hij de door hem gekweekte bacteriën had aangebracht – het spul waar de paarden blijkbaar op uit waren – hield het stinken op.
Nadat Whitlock in 2013 medeoprichter was van het bedrijf AOBiome, lanceerde hij het als spray: Mother Dirt AO+ Mist, gefactureerd als een spray die “ammonia-oxiderende bacteriën (AOB) bevat, een vredesbewaarder die ooit op onze huid voorkwamen, maar die door de moderne hygiëne en levensstijl zijn verdwenen”. Omdat de meeste mensen nog steeds willen douchen en mooie producten voor hun huid willen kopen, bevat het Mother Dirt-assortiment nu ook haar-, gezichts- en lichaamswasmiddelen die vrij zijn van conserveringsmiddelen en agressieve wasmiddelen.
Michelle Strutton, wereldwijd schoonheidsanalist bij onderzoeksbureau Mintel, zegt dat probiotische huidverzorging weliswaar nog steeds een laag marktaandeel heeft, maar dat het tussen 2015 en 2019 met meer dan 300% is toegenomen, “dus het is zeker een gebied dat het in de gaten houden waard is”. Het Franse merk Gallinée gebruikt bijvoorbeeld lactobacillusbacteriën “die door warmte worden gedeactiveerd”, terwijl LaFlore, een Amerikaans merk dat binnenkort in het Verenigd Koninkrijk op de markt komt, microben in een “gelmatrix” ophangt. Wat een product precies “microbieel-vriendelijk” of “probiotisch” maakt, is echter moeilijk te achterhalen.
“Er zijn niet veel definities voor dingen als natuurlijke probiotica,” zegt Kit Wallen Russell, medeoprichter van de Britse startup JooMo. “Er is geen regelgeving in de cosmetica-industrie, wat betekent dat het een wildwest is voor bedrijven die zeggen dat hun producten bepaalde dingen doen.” De producten van JooMo bevatten geen levende culturen, maar ze zijn vrij van conserveringsmiddelen en, zegt Wallen Russell, creëren de voorwaarden voor microben om te worden aangetrokken uit de omgeving.
Hard bewijs ontbreekt op dit gebied. Er zijn geen studies die de negatieve effecten van zeep of te veel wassen aantonen. “Het klinkt als iets wat mensen gewoon zeggen en rondstrooien als: ‘Nou, dat klinkt logisch voor mij,'” zegt Julie Segre, een senior onderzoeker in microbiële genomica aan het National Institute of Health in de VS. Zij zegt dat er beperkt medisch bewijs is voor de werkzaamheid van huidverzorging gericht op het microbioom. “Mijn standpunt is dat er veel belofte is op dit gebied, maar we hebben veel meer basiswetenschap nodig.”
Zelfs in haar eigen klinische werk met eczeem bij kinderen, zegt ze, is er nog een lange weg te gaan voordat microben onderdeel kunnen worden van medische interventie – hoewel dat niet wil zeggen dat er geen potentieel is. Segre wijst op de mogelijkheden van prebiotische ingrediënten “waarbij je crèmes op je huid smeert die de gunstige microben kunnen helpen groeien”.
Terwijl Mother Dirt als cosmeticamerk geen gezondheidsclaims maakt, is de eigenaar, AOBiome, een farmaceutisch bedrijf dat klinische tests uitvoert op een verrassende reeks behandelingen: niet alleen acne, eczeem en rosacea, maar ook allergische rhinitis, hypertensie en migraine. Whitlock zegt dat hij na het gebruik van AOB kon stoppen met het nemen van een medicijn voor zijn hoge bloeddruk, een resultaat dat werd gerepliceerd in de acne studie van AOBiome.
“Toen we naar de veiligheidsgegevens keken, daalde de bloeddruk van mensen,” zegt Jim Hoffman, een van de directeuren van het bedrijf. “Niemands bloeddruk daalde gevaarlijk. Plotseling kijk je naar honderden mensen en zeg je dat er hier echt iets is.” In het resulterende bloeddrukonderzoek werd opgemerkt dat niemand die de AOB-behandeling uitprobeerde hoofdpijn had gehad. “In de placebogroep hadden de mensen het normale aantal hoofdpijnen, maar in de medicijngroep: nul hoofdpijnen,” zegt Hoffman. Van daaruit ontwikkelde zich een hypothese voor een behandeling tegen migraine. De proeven worden voortgezet.
Ondertussen is de jury er nog niet uit wat de beste manier is om te zorgen voor een gezond microbioom in de huid. De CEO van Mother Dirt, de biochemicus Jasmina Aganovic, zegt dat detergenten zoals natriumlaurylsulfaat en natriumdodecylsulfaat moeten worden vermeden om de gevoelige AOB te beschermen. Zelfs essentiële oliën, zoals lavendel en tea tree, hebben antimicrobiële eigenschappen. “Het betekent niet dat je ze niet moet gebruiken, maar je moet voorzichtig zijn met hoe – niet over het hele lichaam, niet supergeconcentreerd,” zegt ze.
Tijd doorbrengen in de buitenlucht, en “bosbaden” in het bijzonder, is ook aangetoond dat het gunstig is voor het microbioom. Maar, haast Aganovic zich eraan toe te voegen: “De getemperde benadering van de wetenschapper is dat er veel is dat we niet weten, en we zijn enthousiast over het potentieel, maar we moeten ook oppassen dat we niet te veel beweren.”
Er is één gebied waar de meesten het erover eens zijn dat zeep nog steeds nuttig is. Ballantyne grijpt nog steeds naar zeep om de handen te wassen, maar kiest voor een soort met een lagere pH-waarde. Segre beveelt ook aan om de handen met zeep te wassen. Zoals Skotnicki het zegt: “Je haar en je lichaam wassen heeft weinig met hygiëne te maken. Maar je handen wassen is essentieel.”
{topLeft}}
{{bottomLeft}}
{topRight}}
{{bottomRight}}
{{/goalExceededMarkerPercentage}}
{{/ticker}}
{{heading}}
{{#paragraphs}}
{{.}}
{{/paragraphs}}{highlightedText}}
- Gezondheid &welzijn
- Hygiëne
- Gezondheid
- features
- Delen op Facebook
- Delen op Twitter
- Delen via E-mail
- Delen op LinkedIn
- Delen op Pinterest
- Delen op WhatsApp
- Delen op Messenger