We komen elke dag in contact met textielkunst. Van de kleren die we dragen tot de voorwerpen die ons huis sieren, het is een kunst die tegelijk mooi en nuttig kan zijn. Het hoeft dan ook niet te verbazen dat dit vakgebied deze twee categorieën omvat. Aan het begin van haar lange geschiedenis werd textiel gezien als een gebruiksvoorwerp en niet als iets dat geen waarneembare functie heeft afgezien van esthetiek. En terwijl dit vandaag de dag nog steeds het geval is, hebben visionaire creatieven de kunst geholpen zichzelf voortdurend opnieuw uit te vinden.
Geschiedenis
Textiele kunst is een van de oudste vormen van kunst in de menselijke beschaving. Bij haar ontstaan was zij niet gericht op het uiterlijk, maar op praktische doeleinden – zoals kleding of dekens om warm te blijven. Dit gaat helemaal terug tot de prehistorie, en antropologen schatten dat dit tussen de 100.000 en 500.000 jaar geleden is. Deze goederen werden gemaakt van dierenhuiden, pelzen, bladeren, en meer.
Naarmate de tijd vorderde en de neolithische culturen zich vestigden, werd textiel steeds complexer. Veel vroege stukken werden gemaakt met vilten, waarbij dierlijke vezels (zoals wol) worden bewogen om ze in een sterke verbinding met elkaar te brengen. Maar daarnaast sponnen de mensen ook vezels om draden te maken. Deze werden samen geweven en lijken meer op wat we vandaag de dag gewend zijn.
Textiele kunst uit het India van eind 18e tot begin 19e eeuw. (Foto: Wikipedia)
Het maken van kleding en andere textielsoorten was arbeidsintensief – alles moest met de hand worden gedaan. Dit omvatte het verzamelen van vezels van planten of dieren en deze vervolgens in elkaar draaien om er garen van te maken. Het maken van een kledingstuk was niet alleen een tijdrovend proces, maar ook duur; kleermakers en naaisters pasten kledingstukken aan om ervoor te zorgen dat ze lang meegingen. Afhankelijk van hoe rijk iemand was, kon hij geïmporteerde stoffen en kleurrijke kleurstoffen krijgen. De handelsroutes via de Zijderoute brachten Chinese zijde naar India, Afrika en Europa. Hoewel kleding nog steeds de dominante vorm van vezelkunst was, kon de aristocratie het zich ook veroorloven om de muren, vloeren en meubels van hun paleizen te versieren met weelderige en levendige stukken.
De Industriële Revolutie was een keerpunt voor textiel. Met de uitvinding van de katoenmachine, de spinmachine en het weefgetouw was het maken van stoffen nu geautomatiseerd en kon op grote schaal worden geproduceerd. Textiel was niet meer alleen voor de rijken; naarmate de prijzen daalden, kwam het voor een groter deel van de samenleving beschikbaar. Het betekende ook dat deze materialen niet meer zo kostbaar waren, en dat creatieve mensen ermee konden experimenteren op manieren die voorheen ongezien waren.
De rijke geschiedenis van textiel heeft de basis gelegd voor hedendaagse creatieven. In de moderne tijd beschrijven de termen vezelkunst of textielkunst over het algemeen op textiel gebaseerde voorwerpen die geen beoogd gebruik hebben. Hoewel dit gebied vroeger werd gezien als “vrouwenwerk”, begonnen kunstenaars – met name vrouwelijke kunstenaars in de jaren 1960 en 1970 – het gebied terug te winnen en het tot hoge kunst te verheffen.
Populaire technieken in textielkunst
Textielkunst is een brede term die vele soorten benaderingen kan omvatten. Weven is een van de vroegste technieken. Hierbij worden draden op een weefgetouw in elkaar kruisende hoeken geregen om doek te vormen. Dit is vaak te zien in kledingstukken, maar weefsels kunnen ook worden verwerkt tot tentoonstellingskunstwerk. Deze worden vaak tentoongesteld als wandkleden, en moderne wevers zoals Genevieve Griffiths experimenteren met het gewicht van het garen en de steeklengte om zeer getextureerde werken te creëren.
Weven op een weefgetouw (Foto credit: 54613 / )
Emborduurwerk is een andere populaire vorm, waarbij kunstenaars garen gebruiken om decoratieve ontwerpen op stof te naaien. Vaak aangeduid als hoepelkunst, blijven de afbeeldingen meestal binnen de grenzen van het cirkelvormige frame. Maar hedendaags borduurwerk kent geen regels, dus het is niet ongebruikelijk dat stof en garen uit de borduurring lopen. Ana Teresa Barboza is een goed voorbeeld van deze manier van werken. In haar kunstwerken creëert zij landschappen die tot ver buiten de borduurring reiken en naar de vloer vloeien.
Crochet needle with stitches (Photo credit: Marie C Fields / )
Breien en haken zijn twee andere technieken om met textiel te werken. Bij beide worden grote naalden gebruikt – respectievelijk dubbele en enkele – om de draad in verschillende steken te draaien, die op hun beurt grotere patronen creëren. Deze benaderingen zijn heel gewoon in je favoriete trui of deken, maar kunstenaars hebben ze gecoöpteerd als een middel van expressie. Joana Vasconcelos gebruikt haakwerk om dierenbeelden in kleurrijke patronen te hullen. Evenzo “bombardeert” de kunstenaar Olek gebouwen met garen – inclusief het bedekken van een heel huis met felroze haakwerk.
Weliswaar gebruiken veel textielkunstenaars traditionele technieken als uitgangspunt voor hun werk, maar andere kunstenaars breken deze gevestigde praktijken af om minimalistische kunst te maken die niettemin impactvol is. Gabriel Dawe is hier een fantastisch voorbeeld van. Zijn installaties op locatie maken gebruik van flinterdunne strengen kleurrijk garen die zich over kamers uitstrekken. Het resultaat brengt stralen van regenbooglicht naar binnen.
Eigentijdse textielkunstenaars
Met zijn talloze visuele mogelijkheden en rijke geschiedenis is het geen verrassing dat hedendaagse textielkunstenaars de enorme verschillen laten zien die mogelijk zijn in de omgang met stof, draad en garen.
De in Nieuw-Zeeland gevestigde kunstenares Genevieve Griffiths gebruikt weefkunst om op architectuur geïnspireerde wandkleden te maken.
Genevieve Griffiths
Weaving detail
Artists including Joana Vasconcelos, Olek, Anne Mondro, and Toshiko Horiuchi-MacAdam use crochet to create work that’s both large and small. Olek en Horiuchi-MacAdam gebruiken het op grote schaal om ontzagwekkende en participatieve stukken te maken. Maar ga er niet van uit dat haakwerk alleen in garen gemaakt hoeft te worden-Mondro gebruikt dun draad om haar delicate sculpturen te maken.
Joana Vasconcelos
Toshiko Horiuchi-MacAdam
Anne Mondro
Kunsttextiel” width=”750″ height=”1000″ srcset=”https://mymodernmet.com/wp/wp-content/uploads/2017/04/textile-art-21.jpg 750w, https://mymodernmet.com/wp/wp-content/uploads/2017/04/textile-art-21-225×300.jpg 225w” sizes=”(max-width: 750px) 100vw, 750px” class=”alignnone”>Kunsttextiel
Anne Mondro
Kunsttextiel
Embroidery heeft de laatste jaren een opleving gehad, en kunstenaars proberen steeds weer nieuwe wegen in te slaan. Ana Teresa Barboza en Sarah K. Benning gebruiken de standaard borduurring in hun werk, terwijl anderen zoals Danielle Clough en Severija Incirauskaite-Kriauneviciene de voorkeur geven aan onconventionele doeken. Clough borduurt kleurrijke bloemen op tennisrackets, en Incirauskaite-Kriauneviciene borduurt met kruissteekmotieven op metalen voorwerpen zoals borden en schoppen.
Ana Teresa Barboza
Danielle Clough
Severija Incirauskaite-Kriauneviciene
Sarah K. Benning
In de wereld van de textielkunst zijn tapijten al heel lang bekend. De term ontstond voor het eerst in de 13e eeuw, en ze zijn vandaag de dag nog steeds even populair. Kunstenaar Faig Ahmed geeft een eigentijdse draai aan tapijten door computerachtige glitches toe te voegen aan de anders zo traditionele motieven.
Faig Ahmed
Zoals de vezelkunst zich heeft ontwikkeld, vormen de materialen ervan de basis voor beeldhouwkunst. Gabriel Dawe gebruikt draad om regenboogachtige stralen binnenshuis te construeren, terwijl Yumi Okita kleine stoffen motten maakt die in de palm van je hand passen.
Gabriel Dawe
Yumi Okita
Textiles are not completely divorced from their roots. De bescheiden oorsprong ervan is nog steeds terug te vinden in de modewereld. Hoewel veel kledingstukken nog steeds voor een puur utilitair doel worden gemaakt, zien avant-gardeontwerpers kledingstukken als spectaculaire stukken stofkunst. Ontwerpers Viktor & Rolf nemen dit idee letterlijk met jurken die lijken op ingelijste schilderijen. En ook voor kunstenares Svetlana Lyalina wordt een jurk een mobiel canvas, zij het op maat gemaakt voor het menselijk lichaam.
Viktor & Rolf
Svetlana Lyalina
Hoe maak je je eigen textielkunst
Het is gemakkelijk om zelf aan de slag te gaan met het maken van je eigen textielkunst. Voor borduurliefhebbers hebben Etsy-verkopers zoals Kiriki Press pakketten gemaakt waarmee je borduursteken leert terwijl je een speels knuffeldier maakt. En Sarah K. Benning houdt haar geweldige patronen niet helemaal voor zichzelf. Eens per maand brengt ze een nieuw patroon uit dat u zelf kunt borduren.
Als u de voorkeur geeft aan video-instructie, zijn er talloze creatieve online lessen die u verschillende vezelkunsttechnieken laten zien. Op de website Brit + Co is een cursus gewijd aan weven. Ook de educatieve site Craftsy heeft lessen om je te leren haken, breien, naaien, en nog veel meer. Als je eenmaal de basis onder de knie hebt, kun je beginnen met het maken van je eigen textielkunst die echt uniek is en bijdraagt aan de toekomst van deze geliefde kunstvorm.
Textielkunstenaar maakt reisfoto’s door te borduren met naald en draad
Fotograaf schijnt een licht op de verborgen wereld van Amerika’s textielindustrie
Haakkunstenaar wikkelt garen rond daklozenopvang in India om bewustzijn te vergroten
Exclusief interview: The Beautiful Textile Insects and Animals by Mister Finch
Voormalig architect toont ongekende schoonheid binnen Amerika’s textielindustrie
Garen gebombardeerde locomotief met vier wagons explodeert met kleur
Side by Side Images Reveal How Much High Fashion is Inspired by Architecture