Lumbosacrale Plexus: Anatomie en zenuwen

Afbeelding : “Ruggenmerg 7” door GreenFlames09
. Licentie: CC BY-SA 2.0

Lumbosacrale plexus

De lumbosacrale plexus wordt gevormd door de voorste vertakkingen van de zenuwen (ruggenmergsegmenten T12-S4) die de onderste ledematen bevoorraden. De lumbosacrale plexus kan worden verdeeld in de lumbale plexus, die de ventrale bovenste helft innerveert, en de sacrale plexus, die hoofdzakelijk de dorsale zijde innerveert.

Afbeelding: De lumbale plexus en zijn takken. Door Henry Gray. Licentie: Publiek domein.

Lumbar Plexus

Afbeelding: De vagusgroep. Door Henry Gray. Licentie: Publiek domein.

De lumbale plexus bestaat uit de segmenten Th12-L4 en bevindt zich naast de lumbale wervelkolom achter de psoas major spier. Naast de korte zenuwen die naar de heupspieren leiden, omvat de plexus lumbalis de volgende grote zenuwen:

• Nervus Iliohypogastricus: Th12-L1
• Nervus Ilioinguinalis: Th12-L1
• Nervus genitofemoralis: L1-L2
• Laterale cutane zenuw van de dij: L2-L4
• Nervus femoralis: L1-L4
• Nervus Obturator: L2-L4

Afbeelding: Diepe en oppervlakkige dissectie van de lumbale plexus. Door Henry Gray. Licentie: Publiek domein.

Nervus iliohypogastricus

De n. iliohypogastricus verloopt schuin lateraal op de m. quadratus lumborum en loopt ventraal. Zij levert motorische innervatie aan de caudale delen van de transversus abdominis en de interne schuine spieren van de buik. Zij is verder verdeeld in de voorste cutane tak en de laterale cutane tak voor de sensorische innervatie van de huid boven en aan de zijkant van het liesligament.

Nervuslioinguinalis

Deze zenuw loopt onder de n. iliohypogastricus; zij leunt tegen de buikwand en doorboort deze op een plaats die varieert om tenslotte mediaal ter hoogte van het ligamentum inguinalis te lopen en via de uitwendige liesring naar de symfyse pubis en het scrotum of de labia majora te gaan.

De nervus ilioinguinalis levert ook motorische innervatie aan de caudale delen van de transversus abdominis en de interne schuine buikspieren en, als sensorische takken, bezit de femorale tak die de bovenste en binnenste delen van de voorste dij bevoorraadt, en de voorste scrotale zenuw die het voorste deel van het scrotum of de grote schaamlippen bevoorraadt.

zenuw genitofemorale

Na doorsnijding van de musculus psoas major wordt de nervus genitofemoralis verdeeld in de genitale tak en de femorale tak.

De zuiver sensorische femorale tak passeert de vasculaire lacune ter hoogte van de venusopening en voorziet de huid onder de liesband, terwijl de genitale tak, vergezeld van de zaadstreng of de ronde baarmoederband, zich door het lieskanaal naar het scrotum of de grote schaamlippen beweegt, die hij van sensorische innervatie voorziet, zoals hij dat doet voor het gebied van de mediale dij. Zij levert motorische innervatie aan de musculus cremaster.

Laterale cutane zenuw van de dij

De zuiver sensorische laterale cutane zenuw van het dijbeen levert de laterale huid van de dij. Zij passeert de psoas major spier en vervolgens de musculaire lacuna om uiteindelijk de fascia lata te doorbreken.

Femorale zenuw

De nervus femoralis is de langste zenuw van de lumbale plexus. Zij loopt tussen de m. psoas major en de m. iliacus en bereikt de musculaire lacune aan de laterale zijde van de arteria femoralis en de ader.

Afbeelding: Nervus femoralis. Door Henry Gray. Licentie: Publiek domein.

Afbeelding: Nervus femoralis. Door Henry Gray. Licentie: Public domain.

Net onder het liesligament splitsen de zenuwen zich in de sensorische anterior femorale cutane zenuwen om de huid van het voorste dijbeen te voeden en in de motorische takken die de volgende spieren voeden:

• Iliopsoas-spier
• Pectineus-spier
• Sartorius-spier
• Quadriceps femoris-spier

De nervus saphenus is de sensorische eindtak van de nervus femoralis die langs de arteria femoralis en de ader loopt en zich in het adductorkanaal begeeft. Uiteindelijk volgt zij de grote ader van saphenus naar de mediale zijde van het onderbeen. Zo innerveert hij de huid tussen de knie en de voet aan de mediale zijde.

Obturatorzenuw

De n. obturator beweegt zich distaal achter de musculus psoas major en leunt tegen de wand van het bekken; samen met de arteria obturator komt hij door het kanaal obturator om naar de binnenkant van het bovenbeen te gaan.

Voordat de n. obturator zich verdeelt in anterieure en posterieure takken, die distaal voor of achter de m. adductor brevis lopen en de adductoren (m. adductor longus, adductor brevis, gracilis, pectineus en adductor magnus) innerveren, geeft hij een tak vrij voor de innervatie van de m. obturator externus.

De voorste tak eindigt in de sensibele cutane tak, die een gebied ter grootte van een handpalm aan het distale einde van de binnenzijde van de dij innerveert.

Afbeelding: Structuren rond het rechter heupgewricht. Door Henry Gray. Licentie: Publiek domein.

Sacrale plexus

Afbeelding: De sacrale en pudendal plexussen. Door Henry Gray. Licentie: Public domain.

De sacrale plexus bestaat uit de segmenten L4-S4 en zit op de piriformis spier. Hij voorziet de heupspieren van korte motorische takken en bestaat verder uit de volgende zenuwen, waarvan de belangrijkste hieronder worden beschreven:

• Nervus gluteus Superior: L4-S1
• Inferieure n. gluteus: L5-S2
• Nervus femoralis posterior: S1-S3
• Zenuw ischiadicus: L4-S3
  • Nervus peroneus communis (fibula): L4-S2
  • Nervus Tibialis: L4-S3
• Nervus Pudendal: S1-S4

Nervus gluteus superior

De zuiver motorische n. gluteus superior volgt de superieure gluteale vaten en beweegt door het foramen suprapiriformis om de spieren gluteus medius, gluteus minimus, en tensor fascia lata te voeden.

Omdat deze drie spieren primair verantwoordelijk zijn voor de abductie van het heupgewricht en de stabilisatie van het bekken in het frontale vlak, kan een laesie van de zenuw (b.v, in het geval van een verkeerd uitgevoerde intramusculaire injectie) het zogenaamde Trendelenburgteken veroorzaken. Wanneer men op één been loopt of staat, kantelt het bekken naar de gezonde kant, wat resulteert in een waggelende gang die de ‘Trendelenburg gang’ of de ‘gluteal gang’ wordt genoemd.’

Afbeelding: Demonstratie van het Trendelenburgteken. Door Mikael Häggström. Licentie: Public domain.

Inferior gluteal nerve

De zuiver motorische inferior gluteal nerve beweegt samen met de inferior gluteal vessels, de nervus ischiadicus, de posterieure femorale cutane zenuw, en de pudendal nerven, evenals de pudendal vaten, door het infrapiriform foramen en innerveert de gluteus maximus spier. Beschadiging van deze zenuw is zeldzamer dan beschadiging van de nervus gluteus superior, maar deze beschadiging leidt tot ernstige beperkingen bij het opstaan, traplopen en springen.

Coccygeale zenuw

• Nzenuwen naar levator ani en coccygeus (Sr, S4) >> spieren van de bekkenbodem
• n. anococcygeus >> huid tussen stuit en anus

n. femoris cutans posterior

De zuiver sensorische n. femoris cutans posterior passeert het foramen infrapiriforme en innerveert de dorsale zijde van het dijbeen. Om de gluteale plooi te bevoorraden, laat zij de inferieure cluneale zenuwen los.

Sciatische zenuw

Afbeelding: Nervus ischiadicus. Door Uwe Gile. Licentie: Public domain.

De nervus ischiadicus is de grootste zenuw van het menselijk lichaam en verzorgt, samen met de nervus saphenus, de huid van het onderbeen. Nadat hij door het grote ischiadische foramen onder de piriformis spier is gegaan, beweegt hij zich langs de achterkant van de dij naar de fossa poplitea. Boven de fossa poplitea splitst hij zich meestal in de nervus tibialis en de n. fibularis (of peroneus).

Nog vóór de splitsing van de nervus is er een fibulair deel (F) te onderscheiden van een tibiaal deel (T). Elk van hen maakt aftakkingen voor de volgende spieren:

• Musculus semitendinosus (T)
• Musculus semimembranosus (T)
• Musculus Biceps femoris
  • Lange kop (T)
  • Korte kop (F)
• Musculus Adductor magnus (T) (oppervlakkig deel)

Na de scheiding van de nervus ischiadicus ter hoogte van de knieholte, splitst de n. fibula communis zich af in twee takken voor de sensorische innervatie van het laterale en posterieure onderbeen: de n. cutane suralis lateralis en de communicerende takken, die met een tak van de n. tibialis samensmelten tot de n. suralis, om de sensorische voorziening van het achterste onderbeen te verzekeren.

De n. fibula communis beweegt zich rond de kop van een fibula naar de voorzijde van het onderbeen, en, na binnenkomst in de m. peroneus (fibularis) longus, verdeelt hij zich in zijn eindtakken: de n. fibula superficialis (peroneus) en de n. fibula diep (peroneus). (Voor de motorische innervatie, zie de tabel hieronder.)

Afbeelding: Diepe zenuwen van de voorzijde van het been. Door Henry Gray. Licentie: Public domain.

De oppervlakkige n. fibulae loopt tussen de twee fibulaspieren naar het dorsum, waar hij eindigt in de sensibele mediale en intermediaire cutane zenuwen, die het dorsum en de mediale rand van de voet innerveren.

De diepe n. fibula bereikt het extensorcompartiment na doorbreking van het voorste intermusculaire septum van het been en beweegt zich tussen de spieren tibialis anterior en extensor hallucis longus naar de dorsale zijde van de voet. De sensorische eindtak voedt de huid van de eerste interdigitale ruimte (autonome zone).

De nervus tibialis geeft een mediale cutane zenuw suralis vrij, die samensmelt met de communicerende fibulaire zenuwen tot de nervus suralis die langs de kleine ader saphenus loopt en zich caudaal naar de popliteale ruimte beweegt tussen de koppen van de m. gastrocnemius naar beneden op een verticale manier.

Daarnaast ligt de n. tibialis in zijn verloop tussen de m. soleus en de buigspieren van het onderbeen, die hij ook innerveert. Langs de mediale malleolus bereikt hij het plantaire aspect van de voet, waar hij zich verdeelt in zijn eindtakken voor de motorische en sensorische innervatie van de voetzool: de n. plantaris medialis en de n. plantaris lateralis.

Afbeelding: Schema van de segmentale verdeling van de cutane zenuwen van de voetzool. Door Henry Gray. Licentie: Public domain.

Voor een overzicht van de sensorische innervatie van het onderste lidmaat, zie de volgende figuur:

Afbeelding: Sensorische toevoer naar de onderste ledematen. Door Henry Gray. Licentie: Publiek domein.