Nutrition & Health Info Sheets for Health Professionals – Catechins and Epicatechins

Nutrition & Health Info Sheets bevatten actuele informatie over voeding, gezondheid, en voedsel. Ze worden aangeboden in twee verschillende formaten voor consumenten en professionele gebruikers. Deze bronnen worden geproduceerd door Dr. Rachel Scherr en haar onderzoeksmedewerkers. Geproduceerd door Michelle Chellino, Hanee (Hyun Hee) Park, Janice Ho, BS, Rachel E. Scherr, PhD, Carl L. Keen, PhD, Sheri Zidenberg-Cherr, PhD, Center for Nutrition in Schools, Department of Nutrition, University of California, Davis, 2016.

Wat zijn catechinen/epicatechinen?

Catechinen en epicatechinen zijn fytochemische verbindingen die in hoge concentraties worden aangetroffen in een verscheidenheid aan plantaardige voedingsmiddelen en dranken. Op basis van hun structuur worden deze verbindingen geclassificeerd als flavanolen en omvatten ze de volgende verbindingen: catechine, epicatechine, epigallocatechine, epicatechine-gallaat en epigallocatechine-gallaat. Hoge concentraties catechine worden aangetroffen in rode wijn, tuinbonen, zwarte druiven, abrikozen en aardbeien. Epicatechineconcentraties zijn hoog in appels, bramen, tuinbonen, kersen, zwarte druiven, peren, frambozen, en cacao/chocolade. Tenslotte worden epigallocatechine, epicatechine-gallaat en epigallocatechine-gallaat in hoge concentraties aangetroffen in zowel zwarte als groene thee (1).

Zijn er gunstige effecten verbonden aan de consumptie van catechinen/epicatechinen?

De consumptie van voedingsmiddelen die rijk zijn aan catechinen en epicatechinen is in verband gebracht met een verscheidenheid aan gunstige biologische effecten, waaronder verhoogde plasma antioxidant activiteit (vermogen van plasma om vrije radicalen op te ruimen), brachiale arterie dilatatie (bloedvatverwijding), vetoxidatie, en weerstand van LDL tegen oxidatie en bevordering van de darmgezondheid (1). De darmmicrobiota kan catechine en epicatechine biotransformeren, en omgekeerd kan de aanwezigheid van deze voedingsstoffen in de darm veranderingen induceren in de darmmicrobiële populaties. Er is gespeculeerd dat catechine/epicatechine kan helpen bij het remmen van de productie en activering van schadelijke bacteriën, terwijl nuttige bacteriën kunnen floreren.

Er lijkt veel mediahype te zijn rond rode wijn, cacao/chocolade, en thee. Zijn dit echt “super foods?”

Zoals te zien in tabel 2, bevatten rode wijn, chocolade en thee allemaal veel catechinen/epicatechinen, naast een verscheidenheid aan andere polyfenolische verbindingen (2) Het volgende bevat een samenvatting van enkele van de recente onderzoeken naar de effecten van het consumeren van deze voedingsmiddelen.

Rode wijn

In tal van studies is het verband onderzocht tussen de consumptie van rode wijn en de vatbaarheid voor bepaalde chronische ziekten, waaronder longkanker, prostaatkanker en hart- en vaatziekten.

• Hart- en vaatziekten: Consumptie van rode wijn is in verband gebracht met een vermindering van endotheline-1 (een molecuul dat betrokken is bij de bloeddrukregulatie), een vermindering van ischemische reperfusieschade aan de hartspier (een beschadiging van het hart wanneer bloed wordt teruggevoerd naar het orgaan na een periode van beperking), verhoogde HDL-concentraties, verminderde bloedplaatjesaggregatie (klontering), verhoogde fibrinolyse (afbraak van een klonter), en verhoogde plasma-antioxidantactiviteit (4,5). Bovendien wijzen de resultaten van sommige studies erop dat de consumptie van rode wijn de progressie van atherosclerose kan vertragen.
• Diabetes Mellitus: De flavanolen in rode wijn kunnen het lipidenprofiel bij sommige personen verbeteren. Er is gemeld dat de insulinegevoeligheid en de insulineresistentie verbeteren bij personen met een matige wijnconsumptie (5). In dierstudies werd na matige consumptie van rode wijn een toename van HDL-lipoproteïnen, een verlaging van het ox-LDL-gehalte, een afname van de aggregatie van bloedplaatjes en een verbetering van de endotheelfunctie vastgesteld (6). In een gerandomiseerde studie uitgevoerd bij personen met gecontroleerde Type II Diabetes, werden de catechinen in de rode wijn gerapporteerd als een significante verhoging van de plasma HDL niveaus met 2,0 mg / dL (7).
• Longkanker: Onderzoeksstudies hebben zich gericht op de correlatie van COPD (Chronic Obstructive Pulmonary Disease) en een verhoogd risico op longkanker. De ontstekingsreactie als gevolg van oxidatieve stress verergert de neveneffecten van COPD, en verhoogt op vergelijkbare wijze het risico van een individu op longkanker. In overeenstemming met zijn vermeende antioxiderende eigenschappen, is een matige consumptie van rode wijn in verband gebracht met een verminderd risico op longkanker in vergelijking met personen die geen rode wijn consumeren (8).
• Prostaatkanker: Er zijn tegenstrijdige resultaten geweest met betrekking tot de consumptie van rode wijn en kanker. De resultaten van sommige studies suggereren dat de consumptie van rode wijn gedurende het hele leven een verhoogd risico op prostaatkanker oplevert. Verder onderzoek is nodig om de hoeveelheid en de periode van rode wijn consumptie en de bijbehorende risico’s voor prostaatkanker beter te begrijpen (9).
• Conclusies: In het licht van dit onderzoek beveelt de American Heart Association de consumptie van alcohol niet aan om het risico op hart- en vaatziekten te verminderen en beveelt de American Cancer Society aan de consumptie van alcoholische dranken te beperken. Als volwassenen ervoor kiezen om alcoholische dranken te drinken, beveelt de Dietary Guidelines for Americans, 2015-2020 aan om dit met mate te doen. Matigheid wordt beschouwd als 1 drankje (gedefinieerd als 12 ons bier, 5 ons wijn, 1,5 ons 80-proof sterke drank, of 1 ons 100-proof sterke drank) per dag voor vrouwen en 2 drankjes per dag voor mannen (10). Onderzoek op korte termijn suggereert dat 100% paars druivensap een alcoholvrij alternatief kan zijn voor rode wijn voor diegenen die geïnteresseerd zijn in de cardiovasculaire en antikanker effecten van deze drank; een vermindering in de ontwikkeling van chronische ziekte en sterfte als gevolg van de consumptie van druivensap moet echter nog worden bevestigd (11,12). Als u ervoor kiest om paars druivensap te consumeren, is het belangrijk om de Dietary Guidelines for Americans, 2015-2020, te volgen en de sapconsumptie te beperken door te kiezen voor hele vruchten voor het grootste deel van uw dagelijkse porties fruit (8).

Chocolade

Antioxiderende capaciteit is het vermogen van een verbinding of verbindingen om de concentratie van vrije radicalen in een bepaald systeem te verminderen.

Tabel 1: Wat is de antioxidantcapaciteit van chocolade? (13)

Chocoladesoort	Antioxiderende capaciteit (mmol troloxequivalenten) per 100 g	Antioxiderende capaciteit (mmol troloxequivalenten) per 100 kcal
Cacaolikeur	40.0
Donkere (halfzoete) Chocolade	13.1	2.7
Melkchocolade	6.7	1.3

Er is gesuggereerd dat de catechinen/epicatechinen in chocolade en cacao kunnen beschermen tegen coronaire hartziekten en beroerte, via verschillende voorgestelde mechanismen (14,15).

• Hart- en vaatziekten: Consumptie van flavanolrijke chocolade of cacao is in verband gebracht met een verscheidenheid aan cardiovasculaire voordelen, waaronder verminderde LDL-oxidatie, verminderde trombocytenaggregatie, verhoogde antioxidantcapaciteit, verminderde oxidatieve stress (een onbalans in de verhouding tussen antioxidanten en vrije radicalen), verhoogde HDL-concentraties, verhoogde niveaus van prostacycline (een signaalmolecuul dat betrokken is bij het voorkomen van de vorming van bloedklonters), verlaagde leukotrieenniveaus (een signaalmolecuul dat betrokken is bij ontstekingen en allergische reacties), verhoogde stikstofmonideproductie, verbeterde endotheelfunctie, verlaagde systolische en diastolische bloeddruk, verbeterde insulinegevoeligheid, verminderde insulineresistentie, verminderde door vrije radicalen veroorzaakte hemolyse (afbraak van rode bloedcellen), verbeterde brachiale aderverwijding en verlaagde LDL-cholesterolconcentraties (16).
• Conclusies: De Dietary Guidelines for Americans 2015 beveelt aan dat de gemiddelde persoon (die 2.000 calorieën per dag consumeert) niet meer dan 270 calorieën consumeert buiten de domeinen van voedingsstofdichte voedingsmiddelen (vetvrije of vetarme voedingsmiddelen uit de zes kernvoedselgroepen granen, groenten, fruit, melk, vlees en bonen, en oliën). Deze voedingsmiddelen worden beschouwd als “calorieën voor ander gebruik”, of toegevoegde vetten en suikers (10). In het licht van het huidige cacao/chocolade onderzoek, kan het gunstig zijn om een klein stukje pure chocolade (gelijk aan 30 calorieën) of een cacaodrankje op te nemen als onderdeel van de dagelijkse vrije calorietoewijzing (17). Hoewel het consumeren van flavanolrijke chocolade of cacao in een algemeen gezond voedingspatroon verschillende voordelen kan hebben, moet dit gebeuren in overleg met de consumptie van een goed uitgebalanceerd dieet dat voldoet aan de voedingsrichtlijnen.

Thee

Thee wordt al duizenden jaren door Aziatische bevolkingen geconsumeerd en heeft naar verluidt talrijke gunstige effecten op de gezondheid. Onderzoek heeft de relatie onderzocht tussen thee en een verscheidenheid aan onderwerpen, waaronder hart- en vaatziekten, kanker, gewichtsbeheersing, diabetes, de ziekte van Alzheimer, en botdichtheid.

• Hart- en vaatziekten: Epidemiologisch bewijs suggereert dat de consumptie van thee invers geassocieerd is met het risico op myocardinfarct (hartaanvallen) (18). Groene of zwarte thee flavonoïden hebben naar verluidt vasculoprotectieve (bescherming van de bloedvaten), antioxidatieve, antitrombogene (preventie van de vorming van bloedklonters), anti-inflammatoire en lipidenverlagende eigenschappen, die kunnen bijdragen aan het verminderde risico op hart- en vaatziekten in verband met theeconsumptie (19).
• Kanker: Volgens de American Cancer Society is consumptie van groene thee in verband gebracht met een verminderd risico op huid-, slokdarm-, maag-, dikke darm-, alvleesklier-, long-, blaas-, prostaat- en borstkanker in experimentele modellen (20,21).
• Gewichtsbeheersing: De catechinen aanwezig in groene thee worden voorgesteld om samen te werken met cafeïne als hulpstoffen bij het bevorderen van verhoogde vetoxidatie en energie-uitgaven. De combinatie van cafeïne en catechinen beïnvloedt de 24-uurs energie-uitgaven via het sympathische zenuwstelsel (SNS) en perifere weefsels. Onderzoek suggereert dat er een verband bestaat tussen deze combinatie en een verhoogde thermogenese om gedurende de dag meer calorieën te verbranden en vetoxidatie te stimuleren. Dit wordt bereikt via een upregulering van bepaalde vetmetaboliserende enzymen op trajecten die de vetoxidatie verder verhogen. De in thee aanwezige catechinen kunnen enzymen remmen die zorgen voor een verminderde glucose-opname om zich te concentreren op lipolyse. Meerdere bevindingen suggereren echter dat de remming van enzymen door catechinen een signaal afgeeft om het totale energieverbruik te verhogen. Het is belangrijk op te merken dat uit deze onderzoeken bleek dat een hoge eiwitconsumptie tijdens de consumptie van groene thee de effecten van de catechinen kan beperken. Het onderzoek suggereert dat een aanzienlijke hoeveelheid groene thee consumptie nodig is voor verhoogde voordelen (22,23). Volgens een recente gerandomiseerde, dubbelblinde klinische studie resulteerde een hoge dosering van EGCG-extract over een periode van twaalf weken in een aanzienlijke gewichtsvermindering, een daling van het totale cholesterolgehalte en een daling van het LDL-gehalte bij Aziatische vrouwen met centrale obesitas. Hoge EGCG-doses werden ook geassocieerd met een verhoogd energiemetabolisme en een remming van de lipidenstapeling, wat bevestiging vereist van toekomstige in vivo- en in vitro-studies voor de mechanistische werking ervan (24).
• Type II Diabetes: Huidig onderzoek naar de relatie tussen consumptie van flavonoïdenrijke voedingsmiddelen en het risico op Type II Diabetes heeft geen significant verband gevonden tussen theeconsumptie en het risico op deze chronische ziekte, anders dan mogelijke verbeteringen in lipidenprofielen (25,26). Ziekte van Alzheimer: Epidemiologisch onderzoek naar de ziekte van Alzheimer laat geen gezondheidsvoordelen zien bij menselijke deelnemers. Onderzoek suggereert echter dat vermindering van oxidatieve stress en remming van tumorgroei de cognitieve functie kan verbeteren en de progressie van de ziekte van Alzheimer kan verlengen (27).
• Botdichtheid: EGCG is gebruikt om de preventie van osteoporose te bestuderen. Door de natuurlijke ontstekingsremmende en antioxidatieve stressactiviteiten bleek EGCG gunstig te zijn voor de osteogenese (botvorming). Studies richtten zich op mogelijke aanvullende therapieën van EGCG en vitamine D om het proces van osteoporose te voorkomen of te vertragen. Verder onderzoek is nodig om de invloed van EGCG op de differentiatie van osteoblasten (botcellen) en het verband met een verhoogde botdichtheid beter te begrijpen (28).
• Conclusies: Huidig onderzoek ondersteunt een omgekeerd verband tussen de consumptie van thee en het risico op hart- en vaatziekten en verlies van botmineraaldichtheid. In het licht van deze bevindingen kan het vervangen van een dagelijks kopje koffie of cafeïnehoudende frisdrank door een kopje ongezoete zwarte of groene thee gunstig blijken te zijn voor de algehele gezondheid, maar er kunnen op dit moment geen specifieke aanbevelingen worden gedaan met betrekking tot de consumptie van thee. Hoewel het nuttigen van thee veel voordelen voor de gezondheid heeft, kan de toevoeging van suiker, room en andere calorierijke smaakstoffen, evenals calorieën die onder de “calorieën voor ander gebruik” vallen, deze voordelen tenietdoen.

Wat is het catechine/epicatechine-gehalte van sommige veelvoorkomende voedingsmiddelen?

Catechine/epicatechine gehalte van veel voorkomende voedingsmiddelen (2)

Levensmiddel	Catechine (mg/100g)	Epicatechine (mg/100g)	Epigallo-catechine, Epicathechine Gallate, & Epigallo-catechine Gallate (mg/100g)	Epigallo-catechine (mg/100g)	Epicatechine Gallate (mg/100g)	Epigallo-catechine Gallate (mg/100g)
Almonds	1.3	0.6	2.6	2.6	-*	–
Appels, rauw met schil (Fuji)	0.8	5.6	3.0	1.1	–	1.9
Appels, rauw met schil (Gala)	1.4	6.0	0.8	0.7	–	0.1
Appels, rauw (Granny Smith)	1.9	7.1	0.9	0.7	–	0.2
Zwarte bessen	37.1	4.7	0.7	0.1	–	0.6
Zwarte Druiven	10.1	8.7	0.8	0.1	–	0.7
Gebrande Zwarte Thee	1.5	1.2	23.4	8.1	5.9	9.4
Gebrande Groene Thee	2.6	8.3	114.3	–	–	–
Brewed Green Tea, Decaffeinated	–	6.2	49.7	16.0	7.6	26.1
Braambonen, onrijpe zaden, gekookt, uitgelekt, zonder zout	8.2	29.1	15.5	15.5	–	–
Blauwe bessen	5.3	0.6	0.7	0	0	0.7
Cacaobonen	88.5	99.2	–	156.7	–	–
Cherries	4.4	5.0	0.4	0.3	0.1	0
Cacaomix, poeder	21.5	31.2	–	–	–	–
Donkere Chocolade	12.0	41.5	–	–	–	–
Fava Bonen	8.2	7.8	4.7	–	–	–
Hazelnoten	1.2	0.2	–	2.8	–	1.1
Melkchocolade	2.1	6.3	–	–	–	–
Oolong Thee, Gebrouwen	0.2	2.5	47.0	6.1	6.3	34.6
Peren	0.3	3.8	0.8	–	–	–
Pecannoten	7.2	0.8	7.9	5.6	–	2.3
Pruimen, zwarte diamant rauw met schil	17.6	2.4	13.6	13.1	–	0.5
frambozen	2-48	4.1	1.0	–	–	–
Strawberries, rauw	3.1	0.4	1.1	0.8	0.2	0.1
Rode Tafelwijn	8-30	3.3	0.1	–	–	–
Rode tafelwijn, Cabernet Sauvignon	7.7	11.1	–	–	–	–
Witte Wijn	3.6	0.6	–	–	–	–

Erkenningen:

Karrie Heneman, PhD heeft bijgedragen aan deze factsheet.

1. Williamson G, Manach C. Biobeschikbaarheid en bio-effectiviteit van polyfenolen bij de mens. II. Review of 93 intervention studies. Am J Clin Nutr. 2005 Jan;81(1 Suppl):243S-255S.
2. Nutrient Data Laboratory US Department of Agriculture. USDA Database for the Flavonoid Content of Selected Foods. US Department of Agriculture, Agricultural Research Service, 2007.
3. Ozdal T, Sela DA, Xiao J, Boyacioglu D, Chen F, Capanoglu E. The Reciprocal Interactions between Polyphenols and Gut Microbiota and Effects on Bioaccessibility. Nutriënten. 2016 Feb 6;8(2):78. doi: 10.3390/nu8020078.
4. Peregrin T. Wine-a drink to your health? J Am Diet Assoc. 2005 Jul;105(7):1053-4.
5. Lamuela-Raventós RM, Estruch R. Mechanism of the Protective Effects of Wine Intake on Cardiovascular Disease. In: Moreno-Arribas VM, Bartolomé Suáldea B, eds. Wine Safety, Consumer Preference, and Human Health. Cham: Springer International Publishing; 2016:231-239.
6. Huang P, et al. Matige inname van rode wijn verbetert ischemie-geïnduceerde neovascularisatie bij diabetische muizen-Rollen van endotheliale progenitorcellen en stikstofmonoxide. Atherosclerosis. 2010 Oct;212(2):426-35. doi: 10.1016/j.atherosclerosis.2010.06.034.
7. Gepner Y, et al. Effects of initiating moderate alcohol intake on cardiometabolic risk in adults with type 2 diabetes: a 2-year randomized, controlled trial. Ann Intern Med. 2015 Oct 20;163(8):569-79. doi: 10.7326/M14-1650.
8. Ruano-Ravina A, et al. Type wijn en risico op longkanker: een case-control studie in Spanje. Thorax. 2004 Nov;59(11):981-5.
9. Schoonen WM, et al. Alcoholconsumptie en risico op prostaatkanker bij mannen van middelbare leeftijd Int J Cancer. 2005 Jan 1;113(1):133-40.
10. United States Department of Health and Human Services. Voedingsrichtlijnen voor Amerikanen. Washington, D.C.: United States Department of Agriculture, 2015.
11. Willett WC. Vraag het de dokter. Voor de gezondheid van mijn hart en slagaders, hoe verhoudt regelmatige consumptie van rode wijn zich tot druivensap of het equivalent in druiven? Harv Heart Lett. 2007 Mar;17(7):7.
12. Park YK, et al. Dagelijkse consumptie van druivensap vermindert oxidatieve DNA-schade en plasma vrije radicalen niveaus bij gezonde Koreanen. Mutat Res. 2003 Aug 28;529(1-2):77-86.
13. Steinberg FM, Bearden MM, Keen CL. Cacao en chocolade flavonoïden: implicaties voor cardiovasculaire gezondheid. J Am Diet Assoc. 2003 Feb;103(2):215-23.
14. Gadkari PV, Balaraman M. Catechins: Bronnen, extractie en inkapseling: A Review. Food Bioprod Process. 2015;93:122-138.
15. Buijsse B, Feskens EJ, Kok FJ, Kromhout D. Cocoa intake, blood pressure, and cardiovascular mortality: the Zutphen Elderly Study. Arch Intern Med 2006;166:411-7.
16. Ding EL, et al. Chocolate and prevention of cardiovascular disease: a systematic review. Nutr Metab (Lond). 2006 Jan 3;3:2.
17. Taubert D, et al. Effects of low habitual cocoa intake on blood pressure and bioactive nitric oxide: a randomized controlled trial. JAMA. 2007 Jul 4;298(1):49-60.
18. Scalbert A, et al. Dietary polyphenols and the prevention of diseases. Crit Rev Food Sci Nutr. 2005;45(4):287-306.
19. Stangl V, Lorenz M, Stangl K. The role of tea and tea flavonoids in cardiovascular health. Mol Nutr Food Res 2006;50:218-28.
20. Kushi LH et al. American Cancer Society Guidelines on nutrition and physical activity for cancer prevention: reducing the risk of cancer with healthy food choices and physical activity. CA Cancer J Clin. 2012 Jan-Feb;62(1):30-67. doi: 10.3322/caac.20140.
21. Chowdhury A, et al. Beschermende rol van epigallocatechin-3-gallate in gezondheid en ziekte: A perspective. Biomed Pharmacother. 2016 Mar;78:50-9. doi: 10.1016/j.biopha.2015.12.013.
22. Westerterp-Plantenga MS. Groene thee catechinen, cafeïne en regulatie van het lichaamsgewicht. Physiol Behav. 2010 Apr 26;100(1):42-6. doi: 10.1016/j.physbeh.2010.02.005.
23. Janssens PL, et al. Nutraceuticals for body-weight management: De rol van groene thee catechines. Physiol Behav. 2016 Aug 1;162:83-7. doi: 10.1016/j.physbeh.2016.01.044.
24. Chen I, et al. Therapeutisch effect van hooggedoseerd groene thee-extract op gewichtsreductie:A randomized, doubleblind, placebo-controlled clinical trial. Clin Nutr. 2016 Jun;35(3):592-9. doi: 10.1016/j.clnu.2015.05.003.
25. Nettleton JA, et al. Dietary flavonoids and flavonoid-rich foods are not associated with risk of type 2 diabetes in postmenopausal women. J Nutr. 2006 Dec;136(12):3039-45.
26. Song Y, Manson JE, Buring JE, Sesso HD, Liu S. Associations of dietary flavonoids with risk of type 2 diabetes, and markers of insulin resistance and systemic inflammation in women: a prospective study and cross-sectional analysis. J Am Coll Nutr. 2005 Oct;24(5):376-84.
27. Ide K, et al. Effecten van groene thee consumptie op cognitieve disfunctie in een oudere populatie: een gerandomiseerde placebo-gecontroleerde studie. Nutr J. 2016 May 4;15(1):49. doi: 10.1186/s12937-016-0168-7.
28. Devine A, et al. Theedrinken is geassocieerd met voordelen op botdichtheid bij oudere vrouwen. Am J Clin Nutr 2007;86:1243-7.

De Universiteit van Californië verbiedt discriminatie of intimidatie van personen op grond van ras, huidskleur, afkomst, godsdienst, geslacht, geslachtsidentiteit, zwangerschap (met inbegrip van bevalling en medische aandoeningen die verband houden met zwangerschap of bevalling), lichamelijke of geestelijke handicap, medische aandoening (kanker-gerelateerde of genetische kenmerken), afkomst, burgerlijke staat, leeftijd, seksuele geaardheid, staatsburgerschap, of dienst in geüniformeerde diensten (zoals gedefinieerd in de Uniformed Services Employment and Reemployment Rights Act van 1994: Service in the uniformed services includes membership, application for membership, performance of service, application for service, or obligation for service in the uniformed services) in any of its programmes or activities.

Het universitaire beleid verbiedt ook represailles of vergelding tegen een persoon in een van haar programma’s of activiteiten voor het indienen van een klacht over discriminatie of seksuele intimidatie of voor het gebruikmaken van of deelnemen aan het onderzoeks- of oplossingsproces van een dergelijke klacht. Het universiteitsbeleid is bedoeld om consistent te zijn met de bepalingen van toepasselijke staats- en federale wetten.

Copyright © The Regents of the University of California, Davis campus, 2018. Alle rechten voorbehouden. Vragen over deze publicatie kunnen worden gericht aan [email protected]. De informatie in deze publicatie is bedoeld voor algemeen consumentenbegrip, en is niet bedoeld om te worden gebruikt voor medische diagnose of behandeling, of om professioneel medisch advies te vervangen.