The Importance of Sharks
In the Ecosystem
Als top-predator spelen haaien een belangrijke rol in het ecosysteem door de soorten onder hen in de voedselketen in stand te houden en als indicator te fungeren voor de gezondheid van de oceaan. Zij helpen de zwakken en de zieken te verwijderen en houden het evenwicht met de concurrenten in stand, wat bijdraagt tot de diversiteit van de soorten.
Als roofdieren verschuiven zij de ruimtelijke habitat van hun prooidieren, waardoor de voedingsstrategie en het dieet van andere soorten verandert. Door de ruimtelijke controle en de overvloed houden haaien indirect de habitats van zeegras en koraalriffen in stand. Het verlies van haaien heeft geleid tot de achteruitgang van koraalriffen, zeegrasvelden en het verlies van commerciële visserij.
Door haaien uit het ecosysteem van koraalriffen te halen, nemen de grotere roofvissen, zoals de tandbaars, in aantal toe en voeden zich met de herbivoren. Met minder herbivoren breiden de macroalgen zich uit en kan het koraal niet langer concurreren, waardoor het ecosysteem verandert in een algendominantie, met alle gevolgen van dien voor het voortbestaan van het rifsysteem. Oceana heeft in juli 2008 een rapport uitgebracht, “Predators as Prey: Why Healthy Oceans Need Sharks”, waaruit blijkt dat we haaien moeten beschermen.
In de economie
De controle die haaien hebben over soorten onder hen in de voedselketen, heeft indirect gevolgen voor de economie. Een studie in North Carolina toonde aan dat het verlies van de grote haaien de roggenpopulaties onder hen deed toenemen. Als gevolg daarvan aten de hongerige roggen alle sint-jakobsschelpen op, waardoor de visserij moest sluiten. Zonder Sint-Jakobsschelpen om te eten, zijn de roggen overgestapt op andere tweekleppigen.
De achteruitgang van de quahog, een sleutelingrediënt in clam chowder, dwingt veel restaurants deze Amerikaanse klassieker van hun menu te schrappen. De verdwijning van sint-jakobsschelpen en mosselen toont aan dat het uitroeien van haaien niet alleen ecosystemen maar ook de economie schade kan toebrengen.
Haaien hebben ook invloed op de economie via ecotoerisme. Op de Bahama’s is één levende rifhaai 250.000 dollar waard als gevolg van duiktoerisme tegenover een eenmalige waarde van 50 dollar wanneer hij door een visser is gevangen. Eén walvishaai in Belize kan gedurende zijn hele leven 2 miljoen dollar opbrengen.