In een gezamenlijke verklaring die na afloop werd vrijgegeven, riepen zij op tot beëindiging van de conflicten die in het Midden-Oosten woeden en tot beëindiging van de vervolging van christenen in de regio, “het land waar ons geloof voor het eerst werd verspreid en waar zij sinds de tijd van de apostelen hebben geleefd, samen met andere religieuze gemeenschappen.”
Toen ze het schisma tussen hun religies bespraken, verklaarden de twee ook: “Het is onze hoop dat onze ontmoeting mag bijdragen aan het herstel van deze door God gewilde eenheid.”
Tientallen jaren heeft het Vaticaan gestreefd naar een ontmoeting met de Russische patriarch, toen pausen probeerden de breuken tussen de oostelijke en westelijke takken van het christendom te helen. Analisten zeggen dat Franciscus, die het aanhalen van oecumenische banden tot een kernpunt van zijn pausdom heeft gemaakt, in staat was een ontmoeting te bereiken vanwege een complexe samenloop van factoren.
Analisten merken op dat de heer Poetin de ontmoeting had kunnen blokkeren, maar blijkbaar tot de conclusie is gekomen dat het zijn wereldwijde aanzien zou kunnen opvijzelen en de westerse inspanningen om Rusland te isoleren met sancties over het Oekraïne-conflict zou kunnen ondermijnen. Poetin heeft geprobeerd Rusland af te schilderen als een verdediger van de belegerde christenen in het Midden-Oosten, onder meer in Syrië, waar hij het regime van president Bashar al-Assad ondersteunt.
Kirill probeert zijn imago in eigen land op te poetsen na corruptieschandalen rond kerkelijke bezittingen. Hij bereidt zich ook voor op een grote raad van orthodoxe leiders in juni op het Griekse eiland Kreta. Het concilie wordt georganiseerd door zijn rivaal, oecumenisch patriarch Bartholomeüs van Constantinopel, de spiritueel leider van het orthodoxe christendom. De ontmoeting met Franciscus vergroot het aanzien van de Russische patriarch alleen maar.
“Hij ziet dit als het projecteren van zichzelf als een wereldwijde orthodoxe leider,” zei Aristoteles Papanikolaou, mede-oprichter van het Orthodox Christian Studies Center aan de Fordham University. “Het is ook een manier om Rusland wereldwijd te projecteren.”
De wortels van de Oost-West-splitsing in het christendom kunnen worden herleid tot het Schisma van 1054. De Oosterse kerken onder leiding van de patriarch van Constantinopel scheidden zich af van de Westerse kerk onder leiding van Paus Leo IX, toen elke leider de andere partij boos excommuniceerde. De Russische christenen vielen onder de baan van Constantinopel.