Reisgids Laos

De levensader van Laos is de Mekong rivier, die over de hele lengte van het land loopt, soms doorsnijdt en dan weer dienst doet als grens met Thailand; het ruige Annamite gebergte fungeerde van oudsher als buffer tegen Vietnam, waarmee Laos de oostgrens deelt. De meeste mensen bezoeken het land als onderdeel van een grotere reis in de regio, vaak vanuit Thailand en volgen de Mekong verder naar het zuiden. Maar Laos alleen beloont verdere verkenning, en met een beetje meer tijd is het niet moeilijk om het gevoel te krijgen dat je plaatsen bezoekt waar weinig westerlingen zich wagen. Van de met bossen begroeide bergen in het noorden tot de eilanden in het uiterste zuiden is er genoeg te zien om u wekenlang bezig te houden en toch het gevoel te hebben dat u nog maar net aan de oppervlakte bent gekomen.

Voor zo’n klein land is Laos verrassend divers wat de bevolking betreft. Kleurrijk geklede heuvel stammen bevolken de hoger gelegen gebieden, terwijl in het laagland rivierdalen, kokospalmen zwaaien over de boeddhistische kloosters van de etnische Lao. Het land heeft ook iets van de Franse invloed behouden die het tijdens de koloniale dagen heeft ondergaan: de vertrouwde geur van versgebakken brood en koffie mengt zich met exotische lokale aroma’s op de ochtendmarkten, en in veel van de oude winkelpanden van de grotere steden zijn nu (toepasselijk) Franse restaurants gevestigd.

De gevolgen van de oorlogen en van de communistische regering zijn onmiskenbaar – het blijft volkomen onverstandig om het platteland op te gaan zonder de paden te volgen uit angst voor UXO (niet-geëxplodeerde munitie) – en het land blijft voor allerlei producten sterk afhankelijk van zijn buren; in sommige delen van het land zijn op de plaatselijke markten zelfs meer Chinese en Vietnamese dan Laotiaanse goederen te vinden. Maar of je nu door het platteland rijdt in een gammele oude bus vol met zakken rijst, meer mensen dan zitplaatsen en blèrende blikkerige Laotiaanse popmuziek, rustig de Mekong afvaart langs verbluffend mooie landschappen, of door een vreemdeling wordt meegesleept om een geboorte te vieren onder het genot van te veel Beer Lao en lào-láo, het is moeilijk om niet gewonnen te worden door dit uiterst fascinerende land en zijn bevolking.

feiten over Laos

• De Democratische Volksrepubliek Laos, met Vientiane als hoofdstad, is het enige door land omsloten land van Zuidoost-Azië. Het moderne Laos beslaat meer dan 236.000 vierkante kilometer en telt iets minder dan 7 miljoen inwoners.
• Tot 1976 was Laos een constitutionele monarchie, thans is het een eenpartijdictatuur en een van ’s werelds laatste officiële communistische staten. Het is ook een van de armste landen ter wereld, sterk afhankelijk van hulp.
• De levensverwachting is een schamele 57 jaar, en de bevolking is jong, met een gemiddelde leeftijd van slechts 19,5 jaar.
• De Laotianen van het laagland (Lao Loum) maken ongeveer zeventig procent van de bevolking uit, de Laotianen van het hoogland (Lao Theung) en het hoogland (Lao Soung) respectievelijk ongeveer twintig en tien procent; binnen deze brede definities zijn er veel kleinere verdelingen. Chinezen en Vietnamezen vormen een klein, maar economisch belangrijk deel van de bevolking.
• De nationale taal is het Lao, een tonale taal die nauw verwant is aan het Thai, hoewel de geschreven schriften verschillen. Engels is de meest gesproken Europese taal.
• Laos is een overwegend boeddhistisch land en volgt de Theravadan-school van het boeddhisme, net als de buurlanden Thailand, Birma en Cambodja. Ongeveer dertig procent van de bevolking, vooral in de hooglanden, hangt een animistisch geloof aan.

Waar naartoe in Laos

Gelegen aan een brede bocht van de Mekong, is Vientiane misschien wel de meest bescheiden hoofdstad van Zuidoost-Azië. Toch, hoewel het ontbreekt aan de buzz van Ho Chi Minh City of Bangkok, is Laos’s hoofdstad getransformeerd sinds de jaren 1990, met een reeks van kosmopolitische restaurants en cafes om de charmante rijen van lichtgele Frans-Indochinese winkelhuizen aan te vullen. Vientiane, dat lang geleden tijdens gevechten met Siam van zijn mooiste tempels werd beroofd, is meer een plaats om zich aan te passen aan het tempo van het Laotiaanse leven en te genieten van kruidensauna’s en drankjes bij zonsondergang aan de oevers van de Mekong, dan een plaats voor halsbrekende tochten langs monumenten en musea. Weinig toeristen die door de hoofdstad reizen, missen de kans om een halve dag naar Xieng Khuan te gaan, de weide langs de rivier gevuld met reusachtige religieuze beelden, een van Laos’s meest boeiende en bizarre bezienswaardigheden.

Van Vientiane is het zinvol om noordwaarts te gaan naar Vang Vieng, een stad in een landschap van glinsterende groene rijstvelden en getande karstheuvels. De stad is vooral bekend om zijn wilde tubing scene, en is ongetwijfeld de feesthoofdstad van het land voor jonge backpackers. Van hieruit slingert de bergachtige oude Koninklijke Weg naar Luang Prabang zich door enkele van de mooiste landschappen van Laos. De meer onverschrokkenen kunnen zich overgeven aan een weg-en-rivier expeditie door de noordwestelijke grens van Laos, met een stop in de afgelegen buitenpost Sayaboury, de thuisbasis van een groot deel van de slinkende olifantenpopulatie van het land.

Ondanks de tand des tijds, bezitten de vergulde tempels en verweerde Frans-Indochinese winkelhuizen van het kleine, gecultiveerde Luang Prabang een betoverende majesteit die dit Laos’s meest verleidelijke bestemming maken. Hoewel het steeds toeristischer wordt, verlenen de stoffige zijstraatjes, het uitzicht op de Mekong en de rustige ochtenden de stad nog steeds veel charme. De meeste bezoekers combineren een verblijf hier met een paar dagtochten, naar de heilige Pak Ou grotten, twee grotten langs de rivier vol met duizenden Boeddha beelden, en naar de prachtige Kouang Si waterval, de perfecte plek voor een verfrissende duik op een warme dag.

Een paar uur noordwaarts op de smaragdgroene Nam Ou rivier van Luang Prabang ligt het rustige stadje Nong Khiaw, schilderachtig omgeven door torenhoge kalkstenen pieken en een geweldige uitvalsbasis voor trekking en kajakken in de regio. Muang Ngoi, iets verder op de rivier en alleen bereikbaar per boot, is een populaire plek voor reizigers. Het is moeilijk om jezelf weg te slepen van de verleiding om dagenlang vanuit een hangmat van het uitzicht te genieten. De rivier nog verder volgen naar het noorden is een van de grootste hoogtepunten van een reis naar Laos, door een prachtig landschap op resoluut lokale boten naar Phongsali, van waaruit u verder kunt verkennen in het geïsoleerde verre noorden, of deelnemen aan een nachtelijke trektocht naar lokale heuvel-stam dorpen.

Verbetering van de wegen betekent dat het nu een stuk makkelijker is om het verre noorden te verkennen, een vaak spectaculaire regio die de thuisbasis is van een lappendeken van hoogland stammen groepen. Luang Namtha en het gemoedelijke dorp Muang Sing zijn beide centra voor trektochten naar nabijgelegen bergstamdorpen, terwijl het eerste ook kajakmogelijkheden biedt. Stroomafwaarts ligt Houayxai, aan de Thaise grens, vanwaar u met een langzame boot de Mekong kunt afvaren voor de schilderachtige tocht zuidwaarts naar Luang Prabang.

De provincie Hua Phan, verscholen in de mistige bergen van het verre noordoosten, was het zenuwcentrum van het communistische Laos tijdens de Tweede Indochina Oorlog, en blijft ver verwijderd van de centra van het Laotiaanse laaglandleven in de Mekongvallei. De provinciale hoofdstad, Sam Neua, heeft een resoluut Vietnamese sfeer (niet verwonderlijk als je bedenkt dat het dicht bij de grens ligt), en hoewel het een vrij beperkte toeristische infrastructuur heeft, is er een zekere charme over de plaats als je eenmaal een beetje dieper graaft. De belangrijkste reden voor een verblijf hier is een bezoek aan Vieng Xai, waar de communistische Pathet Lao hun verzet van diep in een uitgestrekt grottencomplex leidde, en waar de laatste Lao koning werd verbannen tot zijn vroegtijdige dood. Ten zuiden langs Route 6 van Hua Phan ligt de provincie Xieng Khuang, het hart van Laos’s Hmong bevolking. Phonsavan, een stoffige nogal onopvallende stad, is het startpunt voor uitstapjes naar de mystieke Vlakte van Kruiken.

In het zuiden wordt de staart van Laos ingeklemd tussen het formidabele Annamite gebergte in het oosten en de Mekong rivier die richting Cambodja stroomt. Thakhek is een goede uitvalsbasis voor een bezoek aan de Mahaxai grotten en Khammouane Limestone NBCA, met als hoogtepunt Tham Lot Kong Lo, een ondergrondse rivier die per kano bevaren kan worden. Het gemoedelijke Savannakhet is de beroemdste stad van het zuiden, bijna even cultureel Vietnamees als Laotiaans, een aangenaam stedelijk toevluchtsoord met een architectonische charme die alleen Luang Prabang overtreft. Het koele en vruchtbare Bolaven Plateau, waar de meeste koffie van Laos wordt verbouwd, is een verfrissende stop tijdens het hete seizoen, niet in het minst om een kopje van het beroemde brouwsel te proberen. In het zuidwesten ligt het kleine Champasak, met zijn rode zandstraten en prinselijke villa’s. De ruïnes van Wat Phou, de grootste van de Khmer tempels buiten Cambodja, staan op een beboste heuveltop in de buurt.

Aan de staart van Laos liggen de ontelbare riviereilanden van Si Phan Don verspreid over de Mekong, gezwollen tot 14 km van oever tot oever, helemaal tot aan de Cambodjaanse grens. Si Phan Don is een van de belangrijkste wetlands van het land, de perfecte plek om luie dagen door te brengen en herbergt tal van lang gevestigde vissersgemeenschappen en eeuwenoude Laotiaanse tradities in het laagland.

Ontdek meer plaatsen in Laos

Outdoor activiteiten in Laos

Laos is een van de betere outdoor-avontuur bestemmingen in Zuidoost-Azië: er zijn uitstekende trekking mogelijkheden, uitgestrekte grottenstelsels om te verkennen en verpletterende wildwater rivieren om te raften. Met de opkomst van een aantal gespecialiseerde reisorganisaties die goedkope, georganiseerde avontuurlijke tochten aanbieden in voorheen afgelegen gebieden, is het nu gemakkelijker dan ooit om de wilde kant van Laos te ervaren.

Meer dan zeventig procent van het land bestaat uit hooggelegen terrein, met ketens van bergen die hoogten van meer dan 2800 meter bereiken en die over de gehele lengte van het land lopen. Over veel van deze bergketens liggen uitgestrekte maagdelijke regenwouden. En vanuit deze hooglanden lopen steile, smalle valleien waardoor rivieren van de berghoogten naar beneden stromen om zich aan te sluiten bij de “Moeder der Wateren”, de machtige Mekong rivier, die over de gehele lengte van Laos stroomt.

Trekking

De gemakkelijkste en populairste avontuurlijke sport in Laos is trekking, met steeds weer nieuwe routes die door het hele land worden geopend. Trektochten worden in hoog tempo een belangrijke bron van inkomsten voor Laos, met een reeks van een- tot vijfdaagse trektochten (meestal met een milieubewuste twist) die bezoekers uit de hele wereld aantrekken.

Het hoge noorden heeft berglandschappen, bosgebieden en kleurrijke etnische bergstammen die in traditionele dorpen wonen. Er zijn uitstekende toeristische faciliteiten beschikbaar in veel noordelijke steden, en geleidelijk worden in het hele noorden gidsenbureaus geopend om toeristen te helpen die willen deelnemen aan begeleide tochten die zowel milieuvriendelijk zijn als een geringe impact hebben op de plaatselijke bevolking.

Voor bezoekers die geïnteresseerd zijn in bergstammen en georganiseerde trektochten, zijn de beste steden om naar toe te gaan Luang Namtha, Muang Sing, Luang Prabang en Vang Vieng, die allemaal programma’s hebben ontwikkeld voor reizigers die een reeks dagtochten willen maken vanuit de stad of willen deelnemen aan meerdaagse trektochten met kamperen en dorpsverblijven.

Als u een meer onafhankelijke, doe-het-zelf-aanpak wilt, andere steden die zeer geschikt zijn voor onafhankelijke trektochten met behulp van zelf ingehuurde lokale gidsen zijn Muang Long, Xieng Kok, Houayxai, Vieng Phoukha, Muang Khoua en Nong Khiaw, die allemaal gastenverblijven hebben en dicht bij inheemse gebieden liggen.

In Zuid-Centraal Laos zijn nieuwe bedrijven opgezet om bezoekers in staat te stellen heilige meren te ontdekken, door oeroude bossen te trekken en interactie te hebben met diverse lokale stammen. De tochten zijn opgezet om de ontwikkeling te bevorderen en het leven van de lokale bevolking te verbeteren zonder de natuurlijke schoonheid van de regio te vernietigen.

NBCA’s en eco-tours

Een handvol Laotiaanse bedrijven organiseert eco-tours naar ongerepte gebieden met zeldzame en exotische flora en fauna. Natuurliefhebbers en vogelaars vinden hier enkele van de zeldzaamste soorten op de planeet en uitgestrekte bosgebieden. Hoewel Laos geen nationale parken in de westerse zin van het woord heeft, heeft de regering sinds 1993 twintig National Biodiversity Conservation Areas (NBCA’s) ingesteld, waarvan vele nog steeds door dorpelingen en bergstammen worden bewoond. Hoewel de NBCA-status betekent dat de overheid de biodiversiteit erkent, heeft deze status helaas geen echte bescherming opgeleverd (zie Zuid-Laos).

De NBCA’s liggen verspreid over het land, vaak in afgelegen grensgebieden zonder wegen. Hoewel veel van de parken ontoegankelijk zijn zonder een professionele expeditie, zijn verschillende ontwikkeld voor ecotoerisme en beschikken over bezoekerscentra en begeleide wandelingen. De best ontwikkelde NBCA’s voor toeristen zijn Phou Khao Khouay, Nam Ha en Phou Hin Poun, die allemaal over de weg bereikbaar zijn.

Watersport

Terwijl de meeste liefhebbers van riviertochten genoegen nemen met een langzame boot over de Mekong tussen Houayxai en Luang Prabang, zijn er veel mogelijkheden om de snellere waterwegen van Laos te verkennen. Verschillende bedrijven bieden wildwaterrafttochten aan vanuit Luang Prabang op een aantal noordelijke rivieren, waaronder de Nam Ou, de Nam Xuang en de Nam Ming.

Nog populairder zijn de rivierkajakavonturen, variërend van gemakkelijke dagtochten voor beginners tot meerdaagse avonturen op rivieren met stroomversnellingen van graad 5. Professionele kajaktochten met gids worden momenteel op regelmatige basis georganiseerd op acht noordelijke rivieren, alsmede in het Ang Nam Ngum Reservoir (nabij de hoofdstad) en in Si Phan Don. De beste bases voor kajaktochten zijn Vientiane, Vang Vieng, Luang Prabang en Luang Namtha. Een andere fantastische regio om te kajakken is de Khammouane Limestone NBCA. Naast andere landschappelijke wonderen, heeft deze NBCA een 7 km lange natuurlijke riviertunnel door het hart van een berg, en wordt steeds populairder voor georganiseerde tours vanuit Vientiane.

Grotten en rotsklimmen

Met zijn grote bossen van kalksteen karst landschap dat zich in de verte terugtrekt als een afbeelding in een Chinese rolschildering, is Laos een geweldige bestemming voor het verkennen van grotten, speleologie en rotsklimmen. De belangrijkste gebieden voor kalkstenen karstlandschappen in Laos zijn Vang Vieng, Kasi, Thakhet en Vieng Xai. Voor de meeste toeristen beperkt het grotonderzoek zich tot het klimmen naar en ronddwalen in grotten die vrij toeristisch zijn en duidelijk afgebakende paden hebben. Serieuze speleologen kunnen enorme grotten en tunnelsystemen vinden in de Khammouane Limestone NBCA en de Hin Nam No NBCA, maar moeten toestemming vragen aan de lokale bevolking voor ze op grote expeditie gaan, omdat veel grotten nog niet archeologisch onderzocht zijn. Met zoveel ontzagwekkende onbeklommen en naamloze toppen is rotsklimmen een sport die een grote toekomst lijkt te hebben in Laos. Momenteel staat de sport nog in de kinderschoenen, maar rond Vang Vieng worden steeds nieuwe routes geopend.

Mountainbiken

Met enkele van de mooiste ongerepte landschappen in Zuidoost-Azië, veel onverharde wegen en weinig verkeer, wordt Laos een zeer populaire bestemming voor cross-country mountainbiketochten. Veel onafhankelijke reizigers doen aan zelf-georganiseerde mountainbiketochten in Noord-Laos, waarbij ze hun fietsen van huis meebrengen. Route 13 van Luang Prabang naar Vientiane lijkt de meest populaire route te zijn, maar wees gewaarschuwd dat ondanks het prachtige landschap, de route ook zeer bergachtig is, en verschillende grote bergketens doorkruist voordat de vlakte van Vientiane wordt bereikt. Er zijn veel betere routes in de provincies Houa Phan en Xieng Khuang, waar u fantastische landschappen, veel afgelegen dorpen en verharde wegen met zeer weinig voertuigen zult aantreffen.

Het is een goed idee om zorgvuldig te plannen. Wat op de kaart zeer korte afstanden lijken, kan vaak vele uren duren, zelfs in een voertuig. Een voordeel van fietsen in Laos is dat als het te moeilijk wordt, je altijd een passerende sawngthaew kunt aanhouden en de fiets op het dak gooien. Een ander alternatief is om mee te doen aan een georganiseerde fietstocht. Er is keuze te over, maar het in Londen gevestigde Red Spokes (020/7502 7252, www.redspokes.co.uk) organiseert een populaire tweeweekse tocht die Luang Prabang, Vang Vieng en Vientiane aandoet, evenals enkele landelijke trajecten met spectaculair landschap.

Boules en bloedsporten

Een van de vreemdste erfenissen van de Franse koloniale overheersing is zeker petang – een vorm van jeu de boules die je overal in het land in stoffige voortuinen en zijstraten ziet spelen.

Net als bij jeu de boules is het de bedoeling een kleine houten bal, of cochonnet, in het midden van een harde grindbaan te gooien, en dan om beurten grotere metalen ballen ernaartoe te gooien. De spelers krijgen een punt voor elke keer dat hun bal dichter bij de cochonnet komt dan die van hun tegenstander, en het spel is afgelopen als een van de spelers dertien punten heeft gescoord.

De officiële regels schrijven voor dat petang in teams van twee of drie moet worden gespeeld, maar in de praktijk is het meestal een ontspannen aangelegenheid, waarbij mensen de kans krijgen een praatje te maken en een middagje te luieren.

Teamsporten worden in Laos niet al te vaak gespeeld, eenvoudigweg omdat de uitrusting onbetaalbaar duur is. De eervolle uitzondering is kataw. Kataw wordt gespeeld met een gevlochten rieten bal ter grootte van een grapefruit en vindt zijn oorsprong in de Maleise Archipel, maar is ook in Thailand erg populair. Kataw is een handsfree combinatie van volleybal, voetbal en tennis, die zowel met als zonder net wordt gespeeld. De spelers moeten hun voeten, benen, borst en hoofd gebruiken om de bal omhoog te houden, en de acrobatiek die daarbij komt kijken is gewoon verbluffend. De wedstrijden worden zowat overal gespeeld, maar zijn vaak te zien op schoolpleinen of in kloosters.

Een andere sport die u in Laos kunt tegenkomen is Muay Lao, ook bekend als Lao boksen, waarbij vechters elkaar met hun vuisten, knieën, ellebogen en voeten slaan. De sport is in wezen dezelfde als Muay Thai kickboksen, de nationale sport van Thailand, maar in Laos worden vrij zelden professionele gevechten gehouden.

Net als in de rest van Zuidoost-Azië zijn hanengevechten een gevierd tijdverdrijf in Laos – geen verrassing, aangezien de bloedsport in deze regio is ontstaan. Wedden is, natuurlijk, het hele punt. De hanengevechten vinden plaats op zondag en de plaatselijke cockpit kan meestal worden gevonden door rond te lopen en te luisteren naar het uitbundige gejuich van de toeschouwers. Anders dan in sommige Zuidoost-Aziatische landen worden in Laos geen messen aan de poten van de haan bevestigd, waardoor hanengevechten veel langer duren en de vogels gewoonlijk niet in de ring sterven.

Een andere sport die op een weddenschap berust om de opwinding aan te scherpen, is het gevecht met de neushoornkever. Hoewel het moeilijk te zeggen is hoe ver de traditie van kevergevechten teruggaat, is bekend dat zij populair is onder etnische Tai van de Shan-Staten tot Noord-Vietnam. De kevers, zo groot als walnoten, sissen alarmerend wanneer ze kwaad zijn en er is niet veel voor nodig om ze tot vechten aan te zetten. De kevers gebruiken tangachtige horens om een tegenstander te grijpen en op te tillen, en het gevecht wordt als beëindigd beschouwd wanneer een van de twee kevers breekt en wegrent. Het vechtseizoen is tijdens de regens wanneer de insecten zich voortplanten. Ze worden soms op markten verhandeld, vastgebonden aan stukken suikerriet.

Morgenmarkten

Markten blijven een steunpilaar van het dagelijkse leven in Laos, vol kraampjes waar van alles wordt verkocht, van varkenshoofden, gestold bloed en prikkelende pa dàek tot bamboemanden voor kleefrijst en geïmporteerde toiletartikelen uit Vietnam. Ze zijn ook een prima plek voor een snelle maaltijd – zelfs in de kleinste vindt u iemand die fõe (Vietnamese noedels) verkoopt – hoewel u er over het algemeen vroeg bij moet zijn om de beste te zien.

Wat is dat?

De wat, of boeddhistisch klooster, is het middelpunt van de meeste dorpen die worden bevolkt door etnische Lao. Een contingent monniken en novicen woont in elke wat, en biedt de leken een uitlaatklep voor het maken van verdiensten. De wat dient ook als centrum voor sociale bijeenkomsten en, tijdens jaarlijkse festivals en boeddhistische heilige dagen, als plaats van vermaak.

Soms wordt in het Engels naar een “tempel” verwezen, maar een wat bestaat eigenlijk uit een aantal religieuze en wereldlijke structuren, waarvan sommige ook als tempel kunnen worden omschreven. De wat is gewoonlijk het grootste bouwwerk op het terrein van het klooster, waar de belangrijkste boeddhabeelden van het klooster staan en waar monniken worden gewijd. De that, of stoepa, is meestal een piramide- of klokvormig bouwwerk dat heilige relikwieën bevat, meestal een bergplaats van kleine boeddha’s. Soms is een that de vermeende bewaarplaats van een botsplinter die aan de historische Boeddha zelf toebehoort, terwijl miniatuurstupa’s, of that kaduk, de as van overleden aanhangers bevatten. De haw tai is een solide structuur, gewoonlijk hoog van de grond, voor het opslaan van manuscripten van palmbladeren, en kuti zijn de verblijven van monniken. Omdat de laatste twee gebouwen niet zo belangrijk worden geacht als andere religieuze bouwwerken op het terrein van het klooster, worden zij niet zo vaak gerestaureerd en hebben zij dus de meeste kans om die “tijdloze Aziatische” charme uit te stralen. Tot de kleinere gebouwen die soms bij een wat worden aangetroffen behoren een klokkentoren en een sala, of paviljoen in de open lucht. Veel kloosters hebben ook een eerbiedwaardig exemplaar van een bodhi (Ficus religiosa), een prachtige schaduwrijke boom met spadevormige bladeren die de Boeddha zou hebben beschut terwijl hij mediteerde op zijn weg naar verlichting.

Omdat de wat en de inwonende monniken voor hun onderhoud afhankelijk zijn van de volgelingen, is de extravagantie van de decoratie van een klooster direct gerelateerd aan de geldstroom in het gastdorp of de gaststad. In arme dorpen bestaat de wat soms slechts uit een sim, een grote maar eenvoudige hutachtige structuur, op palen geplaatst zonder enige versiering. De enige aanwijzing voor de buitenstaander dat dit een klooster is, zijn de pas gewassen monnikskleden die te drogen hangen naast een stuk schroot of oorlogsafval, zoals een oude artilleriehuls, die als hij wordt aangeslagen dient als bel om de monniken te wekken of hen op te roepen bijeen te komen.

Reisadvies voor Reisgids Laos

Van reisveiligheid tot visumvereisten, ontdek de beste tips voor reizen naar Reisgids Laos

Vind hier nog meer inspiratie voor Laos