Door Lawrence Kaufman, Florida Licensed Marriage and Family Therapist (LMFT) 561-302-0568
7301 W Palmetto Park Road, Suite 201A, Boca Raton FL 33433-3456
[email protected] www.kaufmancounseling.com
Inleiding:
Hoe verontrust, ongelukkig en ontevreden bent u met uw partner? Hoe lang bent u al gedesillusioneerd, teleurgesteld en ambivalent over hem/haar? Vindt u dat u vaak afwisselt tussen het gevoel dat u in deze relatie wilt blijven, of dat u hem wilt verlaten? Voelt u zich soms verward doordat u zich soms zeer gemotiveerd voelt om alles te doen wat nodig is om de relatie te laten “werken” – maar op andere momenten het gevoel hebt dat u het wilt opgeven en wilt stoppen met de eindeloze, zich herhalende en vruchteloze worsteling met uw partner? Bent u gefrustreerd over uzelf omdat u zich zo ambivalent voelt – kritisch over uzelf omdat u niet in staat bent een beslissing te nemen – de ene of de andere kant op? Heeft u het gevoel dat u noch met hem/haar, noch zonder hem/haar kunt leven? Ik vermoed dat veel andere mensen soortgelijke gevoelens, conflicten en twijfels hebben als jij. Dus, wat kunt u doen aan deze pijnlijke, verwarrende en verontrustende omstandigheid (conditie)?
Veel mensen wenden zich traditioneel tot vrienden, familieleden, spirituele adviseurs, etc., voor hulp, perspectief en advies met betrekking tot dit enorm uitdagende dilemma. Andere mensen hebben de neiging te proberen hun problemen op eigen kracht aan te pakken. Hoewel zij hiervoor verschillende motieven hebben, zeggen veel mensen dat zij anderen niet met hun problemen willen belasten, niet verwachten dat anderen hen veel zullen helpen, mensen niet de kans willen geven zich met hun leven te bemoeien, en/of zich beschaamd, beschaamd of zwak voelen omdat zij niet in staat zijn hun persoonlijke en intermenselijke moeilijkheden zelf op te lossen. Weer andere mensen wenden zich tot een verscheidenheid van professionals in de geestelijke gezondheidszorg, niet-professionals, instanties en steungroepen voor hulp.
Zoveel emotionele, familiale, sociale, financiële, praktische, religieuze, culturele en andere kwesties kunnen betrokken zijn bij uw inspanningen om een van de belangrijkste beslissingen van uw leven te nemen. Door deze ingewikkelde en uiteenlopende druk en overwegingen kunt u zich aangetrokken voelen tot twee verschillende, en soms tegenstrijdige, uitersten. Aan de ene kant wilt u zich misschien bevrijden van de emoties die u wegzuigen, van de voortdurende onrust en verwarring, door uw huidige relatie “gewoon” te accepteren zoals die is; u kunt proberen uzelf ervan te overtuigen dat uw alternatief (of alternatieven) slechter zou(den) zijn. Aan de andere kant zou u uw inspanningen om uw partner te veranderen aanzienlijk kunnen opvoeren, zodat hij beter aan uw behoeften voldoet.
It takes two to make it work
Het is mijn professionele ervaring dat, althans in het begin, de ene partner meer gemotiveerd is om de problemen in hun relatie op te lossen dan de andere. Meestal zijn beide partners er in het begin van de relatietherapie van overtuigd dat de meeste problemen in hun relatie de schuld zijn van de ander. Vaak willen ze dat ik hun partner “repareer”, en leggen ze me uit hoe hun partner de schuld (of grotendeels de schuld) is van hun voortdurende problemen. Zo beginnen ze met een veel groter bewustzijn van de bijdragen van hun partner, in plaats van die van henzelf, aan de moeilijkheden in hun relatie. Ze realiseren zich vaak niet hoeveel zijzelf, en niet alleen hun partner, moeten veranderen als ze de relationele doelen willen bereiken die ze willen en verlangen.
“Niets lijkt te werken”
Nieuwe cliënten van mij vertellen me vaak variaties van het volgende: “Ik (wij) heb(ben) alles geprobeerd om het beter te maken in onze relatie, maar niets lijkt te werken!” Relatietherapie is soms een laatste wanhopige poging om te proberen het huwelijk/de relatie te redden. Soms hebben mensen eerder geprobeerd om hun problematische, of niet goed genoeg, primaire relatie te verbeteren door naar therapeuten te gaan – maar hun beste pogingen waren op zijn best teleurstellend, of hebben ronduit gefaald. Sommige mensen doen zelfs al jaren hun best om hun relatie weer te veranderen in een relatie die dichter bij hun ideaal staat (of zoals de relatie die ze hadden toen ze voor het eerst verliefd op elkaar werden – of zich voor het eerst aan elkaar committeerden).
Wanneer het te laat is
Ik vraag me vaak af hoe het komt dat veel echtparen zo lang hebben gewacht om eerst een professionele relatietherapeut in te schakelen. (Soms volgen mensen dezelfde “strategie” met betrekking tot medische problemen of aandoeningen die ze hebben). Jammer genoeg hebben ze soms te lang gewacht. Tegen de tijd dat ik voor het eerst de kans krijg om met hen te werken, is hun relatie zo verslechterd – en hebben ze elkaar zo vaak en zo diep gekwetst – dat zelfs de beste therapeuten hen niet kunnen helpen om hun relatie weer op de rails te krijgen. Zoals de uitdrukking luidt: “Er is te veel water onder de brug gelopen.”
Ze zijn al geruime tijd emotioneel ontkoppeld, afstandelijk en verbitterd. Zij hebben al veel te lang wanhoop en hopeloosheid ervaren. Zij kunnen slechts als kamergenoten leven – met seks en vriendschap slechts verre herinneringen. Zij kunnen hun toevlucht hebben genomen tot relatievernietigende affaires, huiselijk geweld, emotioneel misbruik en/of alcohol- en andere drugsmisbruik, enzovoort, en hebben hun emotionele banden grondig – soms al jaren geleden – met elkaar verbroken. Soms hebben ze een intense hekel aan elkaar gekregen – of zelfs een hekel aan elkaar gekregen. We kunnen hen beschouwen als emotioneel gescheiden.
Niet zelden beëindigen zij hun relaties op disfunctionele en destructieve wijze. Nogmaals, dit is zeer triest en betreurenswaardig – vooral omdat deze stand van zaken voorkomen had kunnen worden door eerder in te grijpen (dat wil zeggen, met de hulp van een derde partij – als een bekwame professional).
In sommige gevallen had er een veel positiever en constructiever einde aan hun relatie kunnen komen. Naar mijn mening, zelfs als iemands huidige relatie niet kan worden “gered,” kan veel worden geleerd van het doen van een “psychologische autopsie” op deze mislukte relatie. Dit kan zeer nuttig zijn voor sommige individuen die hopen het “de volgende keer beter te doen”. Dat wil zeggen, we maken allemaal fouten en oordelen slecht in ons leven – (per slot van rekening doen we het beste wat we kunnen met de kennis en ervaringen die we op dat moment hebben).
Soms is het beste wat we in het huidige moment kunnen doen, te leren van onze eerdere fouten, mislukkingen, en slechte beslissingen. We kunnen baat hebben bij het rouwen over de verliezen van hoe we ons leven hebben geleefd, wat we anders hadden kunnen doen, en al de tijd die voorbij is gegaan zonder voldoende geluk en voldoening in ons leven. Misschien moeten we vooral het verlies van onze hoop en dromen voor een leven met onze partner onder ogen zien en er meer rouwig om zijn. Uiteindelijk kunnen we de moed en het vertrouwen verzamelen om onszelf open te stellen voor een nieuwe kans om het (een hechte, intieme relatie) de volgende keer beter te doen. Of we kunnen besluiten het leven alleen te leven (althans wat betreft het hebben van een levenspartner).
Het vinden van nieuwe hoop
Constructieve beëindigingen (van relaties) kunnen ook worden gezien als het bevatten van zaden van constructieve nieuwe beginningen. We staan dan weer op nadat we neergeslagen zijn (als in een “prijsgevecht”) en creëren en benutten dan nieuwe mogelijkheden om geluk en voldoening te vinden in een nieuwe, gezondere, en beter functionerende relatie. Dan kan er tenminste iets goeds voortkomen uit iets slechts. Het verleden hoeft zich niet eindeloos te herhalen. We kunnen een uitweg vinden uit onze eerder vastgelegde, zich herhalende patronen. We kunnen onszelf, tot op zekere hoogte, creatief heruitvinden. We kunnen leren onze zelf-scripts (de blauwdrukken van ons leven) opnieuw te schrijven om een beter, gelukkiger en bevredigender verhaal en levensverhaal voor onszelf te creëren.
Het dilemma van blijven of weggaan: Further Considerations
Nu even terug naar de centrale vraag van dit artikel: Is het beter om in uw (pijnlijk) onvolmaakte relatie te blijven en uw best te doen om het te laten werken, of “er het beste van te maken,” of is het beter om de pijnlijke “realiteit” onder ogen te zien dat uw relatie emotioneel en psychologisch voorbij is en niet meer te redden valt, en dat het het beste is om uw leven zonder hem/haar te leiden? Uiteraard zijn er veel afwegingen (financieel, emotioneel, praktisch, sociaal, familie, enz.), wat u uiteindelijk ook besluit te doen.
U hebt deze tegengestelde overwegingen waarschijnlijk al in uw hoofd doorgenomen. Misschien heeft u soms een wanhopige behoefte om uzelf te bevrijden uit het ongewisse gevoel van verscheurdheid, tegenstrijdigheid en vermoeidheid door al uw innerlijke twijfels (en misschien obsessies) over wat voor u de beste handelwijze zou moeten zijn. Wat moet je doen als de voordelen van het blijven in de relatie net zo overtuigend zijn als de voordelen van het verlaten van de relatie?
Aanvullende ideeën die je kunnen helpen een beslissing te nemen
Ik stel nu voor dat je een stap terug doet van je schijnbaar tegengestelde keuzes – je onoplosbare dilemma – en aanvullende opties overweegt die je zou kunnen hebben voordat je je definitieve beslissingen neemt. Hieronder staan nog enkele ideeën en strategieën voor u om over na te denken, of opnieuw te overwegen:
* Begin te werken met een therapeut – individueel of gezamenlijk (dat wil zeggen, waarbij zowel u als uw partner aanwezig zijn), bij voorkeur allebei – die gespecialiseerd is in het werken met relatieproblemen.
* Lees zelfhulpboeken over relatieproblemen. Een boek waarmee je zou kunnen beginnen is Couple Skills (Second Edition): Making Your Relationship Work (2006), door Matthew McKay, Patrick Fanning, en Kim Paleg.
* Plan regelmatig ontmoetingen (afspraakjes) met uw partner, zodat u zich specifiek kunt richten op relatieproblemen tussen u beiden. (Zie mijn artikel “Richtlijnen voor het praten met je partner over belangrijke gedeelde relatieproblemen” voor enkele nuttige perspectieven en ideeën over dit onderwerp). Je zou bijvoorbeeld kunnen besluiten om elke zondagochtend van 9.00 tot 9.30 uur te praten over onopgeloste relatieproblemen tussen jullie beiden. In deze gesprekken zou het belangrijk zijn dat u zich veel meer richt op het proces dan op de inhoud. Dat wil zeggen, geef voorrang aan hoe jullie met elkaar praten in plaats van aan waarover jullie praten. Het komt erop neer dat je als resultaat van deze opzettelijke en gerichte gesprekken heel belangrijke informatie zult krijgen over zowel jezelf als je partner, en over jullie gedeelde relatie.
* Houd dagelijks een persoonlijk dagboek bij over de belangrijkste gevoelens, gedachten, ervaringen en reacties die je hebt gehad in verband met je primaire relatie. Leg daarbij de meeste nadruk op uw emoties en gevoelens. Concentreer u vooral op het identificeren, benoemen en uitdrukken van deze gevoelens. Als u zich zorgen maakt over privacy, kunt u wat u hebt geschreven vernietigen nadat u het hebt geschreven. Het is aan u om te beslissen in hoeverre u ervoor kiest om met uw partner in discussie te gaan over deze persoonlijke kwesties en overdenkingen.
* Lees de andere artikelen op deze website. Ze kunnen helpen om sommige van de kwesties waarmee u worstelt te verduidelijken.
* Houd beter in de gaten wat u wel en niet zegt, en wel en niet doet, in relatie tot uw partner. Denk zorgvuldiger na over de invloed die u op uw partner heeft (en niet alleen over de invloed die hij/zij op u heeft). Dit is een belangrijke “oefening” (of zelfdiscipline) met betrekking tot het vergroten van uw zelfbewustzijn. Overweeg om de verhouding tussen positieve opmerkingen (zoals complimenten en blijken van waardering) aan uw partner en negatieve opmerkingen (zoals niet-constructieve kritiek en klachten) aanzienlijk te verhogen.
* Weeg praktische overwegingen en overwegingen met betrekking tot uw levensstijl (met inbegrip van financiële, sociale, uitgebreide familie) zorgvuldig af tegen emotionele en psychologische overwegingen. Zorg er ook voor dat u alle gebieden van uw leven volledig en eerlijk onderzoekt – met inbegrip van uw seksleven, uw spirituele en religieuze leven, en de gevolgen voor uw kind/kinderen (als u die hebt) van het blijven of verlaten van uw relatie.
* Overweeg of u al dan niet een proefscheiding wilt proberen voordat u uw relatie definitief maakt. Het dagelijks doormaken van de ervaring dat u niet fysiek bij uw partner bent, kan u waardevolle intellectuele (cognitieve) en emotionele inzichten verschaffen in uw situatie. Tot welke beslissing je uiteindelijk ook komt, het zal het resultaat zijn dat je jezelf de beste kans geeft om later minder spijt, zelftwijfel en schuldgevoelens te hebben.