Soortenconcept: 4 belangrijke soortenconcept (met kritiek)

De volgende punten belichten het vier belangrijke soortenconcept. De belangrijke soorten concept zijn: 1. Typologische of Essentialist Species Concept 2. Nominalistisch Soorten Concept 3. Biologische Soorten Concept 4. Evolutionair Soorten Concept.

Typologisch Soorten Concept:

Volgens dit concept zijn er een aantal diversiteiten op de oppervlakte van de aarde die bestaan als een beperkt aantal universalia of typen. Deze soorten hebben geen enkele relatie met elkaar. De universalia of typen worden soorten genoemd. Variatie wordt beschouwd als een onbeduidend en irrelevant verschijnsel.

Dit concept, was in de filosofieën van Plato en Aristoteles en was het soort concept van Linnaeus en zijn volgelingen. Cain (1954, 1956) beschouwde bovenstaand concept als het morfo-soorten concept. Een andere groep wetenschappers noemt dit het essentialistische soortenconcept, omdat de leden van een taxon of de soort kunnen worden herkend aan hun essentiële kenmerken.

Daarom wordt essentialistische ideologie ook wel typologie genoemd. Opnieuw stelt het morfo-soorten of morfologische soortenconcept dat een soort van een andere soort kan worden onderscheiden door fysieke kenmerken en kan worden herkend aan hun morfologische kenmerken. Dit wordt ook wel morfologisch soortbegrip genoemd.

Kritiek:

Simpson (1961), Mayr (1969) en recente wetenschappers hebben bovenstaand concept niet geheel aanvaard, hoewel het enkele positieve punten heeft:

(i) Door verschillende verschijnselen zoals sexueel dimorfisme, polymorfisme, en leeftijdsverschillen, ontwikkelen dezelfde soorten opvallend morfologische verschillen.

(ii) Dit begrip is niet van toepassing in het geval van verwante soorten omdat verwante soorten op elkaar lijken maar tot verschillende soorten behoren.

Nominalistisch Soortenconcept:

Occan, de voorstander van dit concept en zijn volgelingen (Buffon, Bessey, Lamarck, enz.) geloofden dat alleen individuen bestaan, maar geloven niet in het bestaan van soorten.

Soorten zijn eigen creaties van de mens en hebben geen werkelijk bestaan in de natuur. Zij zijn mentale concepten en niets meer. Daarom heeft zo’n mentaal concept (d.w.z. soort) van de mens geen waarde. Dit concept was populair in Frankrijk in de 18e eeuw en wordt nu nog steeds gebruikt door sommige botanici.

Kritiek:

Simpson (1961), Rollins (1965) en Mayr (1969) stelden dat geen enkele bioloog het eens kan zijn met het idee dat de mens geen soorten kan voortbrengen en dat het een vaststaand feit is dat de soorten de producten van de evolutie zijn.

Biologisch Soorten Concept:

Door een aantal onvolledigheden in de bovengenoemde concepten en de voortdurende druk van de naturalisten, ontstond in het midden van de 18 eeuw een nieuw concept het biologische soorten concept. Het concept had een aantal jaren nodig om voet aan de grond te krijgen in de biologie.

K. Jordan (1905) gaf als eerste de definitie van biologisch soortbegrip. Later stelde Mayr het biologische soortbegrip voor in 1940, 1942, 1949. Volgens dit concept is “een soort een groep van zich onderling vermenigvuldigende natuurlijke populaties die reproductief geïsoleerd is van andere dergelijke groepen”. Mayr legde uit dat een soort drie volgende eigenschappen heeft.

Deze zijn:

1. Reproductieve gemeenschap:

De individuen van een soort zoeken elkaar op als potentiële partners met het oog op de voortplanting en de leden vormen een voortplantingsgemeenschap.

2. Ecologische eenheid:

De leden van een soort verschillen van elkaar door vele kenmerken, maar alle leden samen vormen een eenheid, interageren als een eenheid met andere soorten in elke omgeving.

3. Genetische eenheid:

De leden kruisen vrijelijk en bestaan uit een intercommunicerende genenpool, terwijl het individu slechts een tijdelijk vat is dat een klein deel van de inhoud van de genenpool bevat.

Deze definitie van het begrip biologische soort is aanvaard door Dobzhansky (1951) en Hanson (1981), met name om twee redenen: genenpoel en voortplantingsisolatie.

Dobzhansky, Ayala, Stebbins en Valentine (1977), hebben min of meer dezelfde definitie gepostuleerd. Volgens hen is een soort een of meer Mendeliaanse populaties waartussen de genenuitwisseling wordt beperkt of verhinderd door voortplantingsisolerende mechanismen.

De meeste moderne taxonomen en evolutionisten beschouwen het biologische soortconcept als het algemeen aanvaarde soortconcept omdat de meeste werkers dit concept toepassen tijdens hun werk. Dit concept heeft geen fixiteit, en is altijd veranderlijk en heeft de potentie voor modificaties die door de evolutie worden vereist.

Paterson (1985) heeft een definitie voorgesteld die enkele gebreken kan ondervangen die aanwezig zijn in het biologische soortbegrip. Volgens hem “is een soort een populatie van biparentale organismen, waarvan de leden een gemeenschappelijk bevruchtingssysteem hebben”. Mayr (1988) heeft opgemerkt dat Paterson’s soortbegrip niet foutloos is en gebaseerd is op een verkeerde interpretatie van het biologische soortbegrip.

Hoewel Mayr’s biologische soorten concept breed geaccepteerd wordt door de zoölogen, worden de tekortkomingen van het concept bekritiseerd door de evolutionisten wanneer het wordt toegepast op bepaalde groepen:

(i) Gebrek aan informatie:

Door gebrek aan de juiste informatie ondervinden systematici enige problemen wanneer zij het toepassen op bepaalde gevallen.

(a) De morfologische verschillen worden waargenomen als gevolg van sexueel dimorfisme, leeftijdsverschillen en genetisch polymorfisme en individuele variatie kan worden ontmaskerd door de studie van de levensgeschiedenis en door de populatie-analyse. De taxonomen werken meestal op bewaarde museumexemplaren. Voortplantingsisolatie wordt dus niet geverifieerd in de bewaarde specimens. Opnieuw is het concept biologische soort niet toepasbaar op fossiele specimens.

(b) De nauw verwante twee populaties leven in een aaneengesloten gebied, maar vertonen voorkeuren voor verschillende habitats. In dit geval slagen twee populaties er niet in zich met elkaar te kruisen omdat zij in verschillende habitats leven. Het is dus moeilijk om het begrip biologische soort op deze populaties toe te passen, omdat deze populaties ofwel verschillende soorten zijn ofwel niet met elkaar kunnen kruisen omdat ze in verschillende habitats leven.

Een voorbeeld van drongovogels is geregistreerd in Centraal Afrika. Soort A, Dicrurus ludwigii komt voor in de altijd groene regenwoudgebieden en soort B, D. adsimilis komt voor in de open graslandgebieden. Zij leven in twee ecologische niches op een afstand van 50 m van elkaar en planten zich niet onderling voort.

(ii) Apomictische of aseksuele groepen:

Biologisch soortbegrip is niet van toepassing op apomictische soorten (d.w.z. ongeslachtelijk voortplantende groepen) die niet voldoen aan het inteeltcriterium, dat het belangrijkste kenmerk is van biologisch soortbegrip. Apomictische groepen vertonen uniparentale voortplanting door parthenogenese, apomixen en knopvorming, enz.

Uniparentale voortplanting wordt waargenomen bij lagere ongewervelden en lagere gewervelden. De nakomelingen van apomictische groepen worden agamospecies of binoms, paraspecies genoemd, maar Ghiselin (1987), Mayr (1988a) verklaarden dat deze niet als “soorten” worden beschouwd.

Pogingen om agamospecies of aseksuele soorten te definiëren met of zonder het gebruik van het woord populatie zijn niet succesvol geweest. Er bestaan welomschreven morfologische discontinuïteiten onder de zich uniparenteel voortplantende organismen. Deze discontinuïteiten worden veroorzaakt door natuurlijke selectie tussen de verschillende mutanten die in aseksuele klonen voorkomen.

Sibling of Cryptische soorten:

Biologisch soortconcept is niet van toepassing op broer-zus of cryptische soorten, omdat de leden van broer-zus of cryptische soorten allemaal op elkaar lijken, niet morfologisch gescheiden, maar reproductief geïsoleerde populaties zijn.

Onvolledigheid van soortvorming:

Evolutie is een geleidelijk en continu proces. Om tot een nieuwe soort te komen, zijn vooral drie eigenschappen nodig, zoals voortplantingsisolatie, ecologisch verschil en morfologische differentiatie. Er zijn vele soorten die een onvolledig stadium van soortvorming vertegenwoordigen. In deze gevallen wordt het moeilijk om het concept van de biologische soort toe te passen.

Hybridisatie:

Volgens het biologische soortbegrip kunnen twee goede soorten niet met elkaar kruisen. Als de voortplantingsisolatie doorbroken wordt, kruisen de twee goede soorten met elkaar en produceren vruchtbare hybriden.

Evolutionair Soorten Concept:

Niet alle taxonomen, speciaal paleontologen, zijn niet tevreden met het biologische soortenconcept. Zij geven de voorkeur aan een definitie van soorten die verband houdt met de evolutie.

Simpson (1961) heeft een definitie met vele wijzigingen voorgesteld, die luidt: “een evolutionaire soort is een lijn (een voorouder-nazaat reeks van populaties) die afzonderlijk van anderen evolueert en met zijn eigen unitaire evolutionaire rol en tendensen”.

Simpson heeft verklaard dat de bovenstaande definitie niet alleen consistent is met het biologische of genetische concept van soorten, maar het helpt om een aantal beperkingen van het biologische soortconcept te verduidelijken en te verwijderen. Mayr (1982) heeft verklaard dat de bovenstaande definitie betrekking heeft op de phyletic lineage, niet op een soort concept.

Het evolutionaire concept is alleen van toepassing op de geïsoleerde populatie en beginnende soorten, maar niet op een enkele soort. Simpson probeerde de soort definitie op te lossen door de tijdsdimensie toe te voegen in deze soort definitie. Reif (1984) en Mayr (1987) hebben verklaard dat er vele gebreken zijn aan het evolutionaire soortconcept.

Wiley (1978) heeft een herziene definitie gegeven van het begrip evolutionaire soort. Hij verklaarde dat “een evolutionaire soort een enkele afstammingslijn is van voorouderlijke-descendant populaties die zijn identiteit behoudt ten opzichte van andere dergelijke afstammingslijnen en die zijn eigen evolutionaire tendensen en historisch lot heeft”.

Mayr en Ashlock (1991) stellen dat het begrip zich heeft ontwikkeld op basis van een soortentaxon, niet van de soortcategorie.

Christoffersen (1995) stelde het ontologische soortbegrip voor dat luidt “een soort is een enkele afstammingslijn van voorouderlijke afstammende geslachtspopulaties die genetisch geïntegreerd zijn door historisch contingente gebeurtenissen van kruisingen”. Deze definitie van Christoffersen heeft de nadruk gelegd op de interbreedende aard van een soort.