Seksuele voortplanting
De meeste sponzen planten zich seksueel voort. Ze kunnen zaadcellen maken die in het water worden vrijgelaten. Deze worden opgevangen door een andere spons, en vervolgens naar de eicellen van de ouder getransporteerd. Dit staat bekend als levendbarend. Beide cellen worden samengevoegd tot larven, die kunnen wegzwemmen op zoek naar een goede plek om zich te vestigen.
De andere manier, die ovipaar wordt genoemd, is dat zowel de spermacellen als de eicellen in het water worden losgelaten. Deze vermengen zich dan buiten de sponzen.
Gebruik als gereedschap
Door dolfijnen
Een rapport uit 1997 beschreef hoe tuimelaardolfijnen in Shark Bay sponzen als gereedschap gebruikten: Een dolfijn zal een zeespons aan zijn rostrum (snuitachtige uitsteeksel) vastmaken. Men denkt dat de spons wordt gebruikt om het rostrum te beschermen wanneer de dolfijn voedsel zoekt op de zanderige zeebodem, maar wetenschappers hebben dit niet bevestigd. Het gedrag, bekend als sponzen, is alleen in deze baai waargenomen, en wordt bijna uitsluitend door vrouwtjes vertoond. In een studie uit 2005 werd geconcludeerd dat moeders het gedrag aan hun dochters aanleren, en dat alle sponzen nauw verwant zijn. Dit wijst erop dat het om een vrij recente innovatie gaat. Dolfijnen gebruiken sponzen ook als scrub, waarbij ze hun huid tegen de aan de rots bevestigde spons wrijven om van hun oude/droge huid af te komen.
Door mensen
Display van natuurlijke sponzen te koop op Kalymnos in Griekenland
De calciumcarbonaat- of kiezelzuurspinsels van de meeste sponzen maken ze te ruw voor de meeste toepassingen, maar twee geslachten, Hippospongia en Spongia, hebben zachte, geheel vezelige skeletten. Vroege Europeanen gebruikten zachte sponzen voor vele doeleinden, zoals vulling voor helmen, draagbaar drinkgerei en gemeentelijke waterfilters. Tot de uitvinding van synthetische sponzen werden ze ook gebruikt als schoonmaakgereedschap, voor het verven en als voorbehoedsmiddel. In de 20e eeuw is overbevissing een probleem geworden. Hierdoor zijn zowel de dieren als de industrie erachter bijna uitgestorven.
Veel voorwerpen met een sponsachtige textuur worden nu gemaakt van stoffen die niet afkomstig zijn van poreiferen. Synthetische “sponzen” zijn onder meer persoonlijke en huishoudelijke schoonmaakmiddelen; borstimplantaten; anticonceptiesponzen.
De luffa “spons”, ook wel gespeld als loofah, die algemeen wordt verkocht voor gebruik in de keuken of in bad, is niet afkomstig van een dier, maar van het vezelige “skelet” van een kalebas (Cucurbitaceae).
Images for kids
-
Sponge loop hypothesis- Stappen van de sponge loop pathway: (1) koralen en algen geven exudaten af als opgeloste organische stof (DOM), (2) sponzen nemen DOM op, (3) sponzen geven detritische organische deeltjes (POM) af, (4) detritus van sponzen (POM) wordt opgenomen door met sponzen geassocieerde en vrij levende detritivoren.
-
Cellen van de protistische choanoflagellate clade lijken sterk op sponzen choanocyte cellen. Het slaan van choanocytaire flagellen trekt water door de spons, zodat voedingsstoffen kunnen worden onttrokken en afvalstoffen kunnen worden afgevoerd.
-
Spongia officinalis, “de keukenspons”, is donkergrijs als hij leeft.
-
Euplectella aspergillum, een glasspons die bekend staat als “de bloemenmand van Venus”
-
De vleesetende pingpongboomspons, Chondrocladia lampadiglobus
-
De zoetwaterspons Spongilla lacustris
-
Gaten gemaakt door clionaid-spons (die het spoor Entobia produceert) na de dood van een moderne tweekleppige schelp van de soort Mercenaria mercenaria, uit North Carolina
-
Raphidonema faringdonense, een fossiele spons uit het Krijt van Engeland
-
Een choanoflagellate
-
Een kamgelei
-
Sponzen gemaakt van sponskalebas te koop naast sponzen van dierlijke oorsprong (Spice Bazaar te Istanboel, Turkije).
-
Natuurlijke sponzen in Tarpon Springs, Florida
-
Halichondria produceert de eribulineprecursor halichondrine B