Structuur van het tropisch regenwoud
2 maart 2014
INTERDEPENDENTIE EN COMPLEXE SYMBIOTISCHE RELATIES
Interdependentie – waarbij alle soorten tot op zekere hoogte van elkaar afhankelijk zijn – is een belangrijk kenmerk van het ecosysteem van het regenwoud. Biologische onderlinge afhankelijkheid neemt vele vormen aan in het bos, van soorten die afhankelijk zijn van andere soorten voor bestuiving en zaadverspreiding tot roofdier-prooi relaties totsymbiotische relaties.
Deze van elkaar afhankelijke relaties ontwikkelen zich al miljoenen jaren en vormen de basis voor het ecosysteem. Elke soort die uit het ecosysteem verdwijnt, kan de overlevingskansen van een andere verzwakken, terwijl het verlies van een sleutelsoort – een organisme dat vele andere soorten met elkaar verbindt, zoals de sluitsteen van een boog – een aanzienlijke verstoring van het functioneren van het hele systeem kan veroorzaken.
Bijv. paranotenbomen (Bertholletia excelsa) zijn voor hun overleving afhankelijk van verschillende diersoorten. Deze grote bomen in het Amazone regenwoud zijn afhankelijk van de agouti, een knaagdier dat op de grond leeft, voor een belangrijk deel van hun levenscyclus. De agouti is het enige dier met tanden die sterk genoeg zijn om de zaaddozen ter grootte van een grapefruit te openen. Terwijl de agouti sommige zaden van de paranoot opeet, verspreidt hij ze ook over het bos door ver van de moederboom holen te graven. Deze zaden ontkiemen dan en vormen de volgende generatie bomen. Voor bestuiving zijn paranotenbomen afhankelijk van Euglossine orchideeënbijen. Zonder deze grote bijen is de voortplanting van paranoten niet mogelijk. Om deze reden is er weinig succes geboekt met het kweken van paranotenbomen in plantages – ze blijken alleen te groeien in primair regenwoud.
Het leven in de regenwouden is competitief en talloze soorten hebben complexe symbiotische relaties ontwikkeld met andere soorten om te kunnen overleven.Een symbiotische relatie is een relatie waarbij beide deelnemende soorten wederzijds voordeel hebben. Symbiotische relaties blijken de regel en niet de uitzondering te zijn in het regenwoud. Mieren hebben bijvoorbeeld symbiotische relaties met talloze soorten in het regenwoud, waaronder planten, schimmels en andere insecten. Eén symbiotische relatie bestaat tussen mieren en rupsen. Bepaalde rupsensoorten produceren zoete chemicaliën uit “dauwvlekken” op hun rug, waar een bepaalde miersoort zich mee voedt. Als tegenprestatie beschermen de mieren de rups krachtig en er is zelfs waargenomen dat ze de rups ’s nachts voor de veiligheid naar het nest droegen. Deze relatie blijkt soortspecifiek te zijn in die zin dat slechts één rupsensoort zich met een bepaalde miersoort voedt.
DIVERSITEIT
Alle tropische regenwouden worden gekenmerkt door een enorme biologische diversiteit. Hoofdstuk 3 concentreert zich op de diversiteit van het tropisch regenwoud.
Bekijkingsvragen:
- Wat is een symbiotische relatie?
- Wat is een hoeksteen soort?
- Waarom zijn agoutis belangrijk in het ecosysteem van het regenwoud?
Andere versies van deze pagina
spaans | frans | portugees | chinees | japans
Volgende / Vervolg: