Het bijgeloof van zeelui lijkt terug te gaan tot de tijd van het zeilen zelf. Met zoveel onzekerheden op zee, overgeleverd aan het weer en de grillen van de oceaan, gebruiken zeelieden veel geluksamuletten en bijgeloof om zichzelf een gevoel van controle te geven over een oncontroleerbare situatie.
De mythen van de zeemeermin en de zeemeerman gaan terug tot de Babylonische tijd, toen ze in beeldhouwwerk werden voorgesteld als Oannes, de visgod. Deze half menselijke, half vis wezens waren onweerstaanbaar voor zeelui, ook al werden ze vaak geassocieerd met ongeluk – legenden vertellen dat zeemeerminnen zeelui met hun listen uit de koers lokten, soms met hun dood tot gevolg. De relatie was echter duidelijk gecompliceerd: Volgens sommige folklore trouwden mannen met zeemeerminnen, hoewel hun aantrekkingskracht tot een waterige ondergang kan hebben geleid.
Advertentie
Om de zaken nog verder te vertroebelen, zegt een andere mythe dat een zeemeerminfiguur op de boeg van een boot geluk brengt aan iedereen aan boord, hoewel het vrouwen vaak verboden was om aan boord van schepen te komen omdat men dacht dat ze ongeluk brachten. Volgens het bijgeloof zouden vrouwen de zeegoden boos maken, die de zeelieden zouden straffen door hevig weer en woeste wateren tevoorschijn te toveren. Sommige kapiteins namen dit zo ernstig dat ze vrouwen overboord gooiden als het weer begon om te slaan.
De prangende vraag is dus waarom een zeemeerminfiguurtje een boot geluk zou brengen? Blijkbaar waren volledig geklede vrouwen niet goed, maar een topless vrouw zou de woeste zee kalmeren – het schandaal van een vrouw met ontbloot bovenlijf zou de natuur beschamen zodat ze zich zou gedragen. Zeemeerminnen zijn namelijk meestal topless, zodat het gebruik van een zeemeerminfiguur op de boeg van een schip de zeegoden geruststelde, goed weer garandeerde en een veilige weg terug naar de haven wees. Veel zeelieden gebruiken deze boegbeelden vandaag de dag nog steeds, als een knipoog naar de traditie.
Advertentie