In het kader van de Mental Health Awareness Week heeft Natasha Devon, schrijfster en voorvechtster van geestelijke gezondheid, een aantal van onze favoriete artikelen als gast bewerkt. Lees meer over zelfbeschadiging, met Natasha’s deskundige commentaar.
De redenen zijn complex, maar heel reëel.
Natasha Devon zegt:
Zelfbeschadiging wordt gedefinieerd als ‘een handeling waarvan we weten dat die ons fysieke of psychische schade toebrengt, maar ons tijdelijk respijt geeft van moeilijke gevoelens’. In die context zijn veel dingen die mensen doen om ‘de scherpe kantjes eraf te halen’ – suikerrijk voedsel eten, alcohol drinken, tabak roken – technisch gezien zelfbeschadiging.
We hebben de neiging om mensen die aan zelfbeschadiging doen als ‘vreemd’ en ‘anders’ te beschouwen, maar in de kern is het gewoon een copingstrategie en, of we het ons nu realiseren of niet, die hebben we allemaal. Zoals alles kunnen copingstrategieën positief of negatief zijn en het hangt net zo goed af van hoe en waarom we de dingen doen als wat we doen. Als algemene regel geldt dat lichaamsbeweging, ontspanning (mindfulness, meditatie) en creativiteit (muziek, kunst, schrijven, toneel, dans) allemaal een geweldige manier zijn om moeilijke emoties te uiten en jezelf van stress te ontdoen.
Als je iemand probeert te steunen die aan zelfbeschadiging doet, onthoud dan dat je doel niet alleen is om hem te laten stoppen. In het ideale geval moeten ze erachter komen waarom ze het doen en moeten ze het zelfbeschadigende gedrag vervangen door een gezondere coping-activiteit, zoals hierboven beschreven.
Zelfbeschadiging kan iedereen overkomen
Er bestaat niet zoiets als een typisch persoon die zichzelf beschadigt. Het kan iedereen van elke leeftijd, achtergrond of ras treffen, ongeacht of ze extravert of introvert zijn. Uit een onderzoek onder jongeren uit 2014 bleek zelfs dat een op de drie 18- tot 21-jarigen zegt wel eens aan zelfbeschadiging te doen.
Sommige jongeren doen regelmatig aan zelfbeschadiging, terwijl anderen dat in hun hele leven maar een of twee keer doen. Voor sommigen is het een onderdeel van het omgaan met een specifiek probleem en ze stoppen zodra het probleem is opgelost. Anderen doen jarenlang aan zelfbeschadiging als zich bepaalde vormen van druk en problemen voordoen.
Hebben sommige mensen meer kans op zelfbeschadiging dan anderen?
Er zijn bepaalde groepen mensen die meer risico lopen op zelfbeschadiging dan anderen, waaronder:
- meisjes en jonge vrouwen (hoewel meer jongens zelfbeschadigend zijn dan ooit tevoren)
- jongeren tussen de 15 en 25 jaar
- mensen die in residentiële zorg of beveiligde instellingen wonen
- homo, biseksuelen en transgenders
- Aziatische vrouwen
- Alcohol- of drugsverslaafden
- Leerlingen
- Gedetineerden
Veel alcohol drinken kan het risico op zelfbeschadiging aanzienlijk verhogen bij jongeren die zich al gestrest of depressief voelen.
Wat veroorzaakt zelfbeschadiging?
Zelfbeschadiging hoeft niet te betekenen dat je een ernstige psychische aandoening hebt – het kan gewoon zijn dat je je eenzaam, geïsoleerd, gestrest, gefrustreerd of boos voelt over zaken waar je geen controle over hebt. Dergelijke problemen kunnen een of meer van de volgende zijn:
- Laag gevoel van eigenwaarde
- Slecht lichaamsbeeld
- Pesten of discriminatie
- Ongewenste zwangerschap
- Een ernstige ziekte die invloed heeft op de manier waarop je over jezelf denkt
- Zorgen over seksualiteit
- Culturele/raciale moeilijkheden
- Gevoelens van afwijzing, gebrek aan liefde en affectie van ouders of verzorgers
- Verlating van ouders/gezinsbreuk en conflicten
- Fysiek, seksueel of emotioneel misbruik
- Huiselijk geweld
- Een sterfgeval
- Werkdruk
- Geldzorgen
- Het zelfzelfbeschadiging of zelfmoord van iemand uit je omgeving
- Eenzaamheid en eenzaamheid
- Drugs- en alcoholmisbruik
- Relatieproblemen
Waarom doen mensen aan zelfbeschadiging?
Sommige mensen doen het omdat ze niet weten hoe ze anders moeten omgaan met de druk van familie, school en vrienden. Extreme gevoelens zoals angst, woede, schuld, schaamte, hulpeloosheid, zelfhaat, ongelukkigheid, depressie of wanhoop kunnen zich na verloop van tijd ophopen. Wanneer deze gevoelens ondraaglijk worden, kan zelfverminking een manier zijn om ermee om te gaan.
De redenen die jongeren opgeven voor hun zelfbeschadiging zijn onder meer:
- Wanneer het niveau van emotionele druk te hoog wordt, werkt het als een veiligheidsklep – een manier om de spanning te verlichten
- Het snijden zorgt ervoor dat het bloed de slechte gevoelens wegneemt
- Pijn kan je levendiger laten voelen wanneer je je van binnen gevoelloos of dood voelt
- Jezelf straffen als reactie op gevoelens van schaamte of schuld
- Wanneer het te moeilijk is om met iemand te praten, is het een vorm van communicatie over ongelukkigheid en een manier om de behoefte aan hulp te erkennen
- Zelfbeschadiging geeft een gevoel van controle dat elders in het leven ontbreekt
- Sommige mensen doen aan zelfbeschadiging met de bedoeling een einde aan hun leven te maken of ze zijn onzeker of ze wel willen overleven, bijvoorbeeld door een overdosis te nemen en de beslissing over de uitkomst aan het lot over te laten.
Als u, of iemand die u kent, hulp nodig heeft bij hun zelfbeschadiging, bekijk dan de links in het volgende stap-vak hieronder.