Vijftig jaar na zijn moord in Dallas is John F. Kennedy nog steeds de meest bewonderde president van de VS van na de Tweede Wereldoorlog. Waarom is hij na al die jaren nog steeds zo populair?
Hij heeft niet veel gedaan als het gaat om het aannemen van wetgeving. De grote burgerrechten en belastingverlagingen die zijn naam dragen, werden door president Lyndon B. Johnson door het Congres gedrukt. Gedeeltelijk kwam dat omdat Kennedy eigenlijk niet zo veel tijd in het Oval Office had, slechts duizend dagen als president dienend.
Hij wordt herinnerd als de held van de Cubaanse Raketcrisis, die het advies van veel veiligheidsfunctionarissen weerstond om de Sovjetlanceerinrichtingen met militair geweld te vernietigen. Maar Kennedy’s goedkeuring van de Varkensbaai invasie aan het begin van zijn ambtstermijn was een vergissing die de Cubaanse leider Fidel Castro ertoe had kunnen brengen die draagraketten überhaupt te accepteren. En Kennedy escaleerde de betrokkenheid van de VS in Vietnam, waarbij het aantal Amerikaanse adviseurs in het land werd verhoogd van een paar honderd tot 16.000, terwijl de kraan van militaire en politieke hulp werd opengezet.
Dan is er nog zijn rokkenjagerij. In de afgelopen decennia hebben geloofwaardige berichten over zijn vele minnaressen zijn persoonlijke leven in een heel ander daglicht gesteld.
Maar ondanks dit alles hebben Amerikanen in Gallup-peilingen Kennedy uitgeroepen tot de meest opmerkelijke Amerikaanse president van de moderne tijd sinds het bedrijf die vraag voor het eerst stelde in 1990.
Krijg de Monitorverhalen die u interesseren in uw inbox.
Door u aan te melden, gaat u akkoord met ons privacybeleid.
In de laatste Gallup-enquête, deze maand gepubliceerd, zei bijna driekwart van de respondenten dat Kennedy de geschiedenis zal ingaan als een uitstekende of bovengemiddelde Amerikaanse chief executive.
“Dit is de hoogste retrospectieve waardering die is gegeven aan een van de 11 presidenten die het ambt hebben bekleed sinds Dwight Eisenhower,” schrijven Andrew Dugan en Frank Newport van Gallup.
Andere opiniepeilers hebben soortgelijke resultaten opgeleverd. Een nieuwe Hart Research-enquête, uitgevoerd voor het Center for Politics van de Universiteit van Virginia, wees uit dat respondenten JFK als de beste president beoordeelden van degenen die sinds 1950 zijn gekozen.
Op een schaal van 1 tot 10 beoordeelden respondenten Kennedy gemiddeld als een 7,6. Ronald Reagan was tweede met 6,9 en Dwight Eisenhower derde met 6,8.
Wel, voor één ding, Kennedy’s reputatie begon hoog. Hij is niet alleen populair in retrospectief. Hij was buitengewoon populair toen hij in functie was.
Zijn gemiddelde goedkeuring van 1960 tot 1963 was 70 procent, volgens Gallup. Dat is 5 punten hoger dan het cijfer voor Kennedy’s voorganger, Eisenhower, en veel hoger dan de gemiddelde goedkeuring voor alle opvolgers van JFK.
Ten tweede, Kennedy’s imago van jeugd en energie heeft nagegalmd door de jaren heen. Zijn charisma komt door, zelfs op zwart-wit foto’s. Hij was, en blijft, een president waarvan Amerikanen geloven dat hij stond voor echte hoop en verandering.
De Hart-enquête vroeg de respondenten om een korte indruk of gevoel te schrijven over JFK’s belangrijkste eigenschap. “Een groot man, een goede familie, jeugdig, energiek, relatable” was het meest voorkomende antwoord.
Op de vraag om te kiezen uit een lijst van woorden die de stemming van het land in 1963 symboliseerden, koos een meerderheid van 37 procent van de kiezers vandaag “veranderen”, volgens de Hart-resultaten. Zesendertig procent koos “jong/jeugdig.”
Ten derde lijken de onthullingen over vrouwen zijn reputatie als president niet te hebben aangetast. Dat is impliciet in zijn blijvende populariteit onder de kiezers. Het is expliciet in de bevindingen van Hart. Het bedrijf vroeg kiezers of de berichten over Kennedy’s buitenechtelijke relaties hun mening over zijn presidentschap hadden beïnvloed. Vierenveertig procent zei dat het hen minder deed voelen over hem als persoon, maar niet als president. Slechts 17 procent van de volwassenen zei dat JFK daardoor in een negatiever daglicht kwam te staan, zowel op persoonlijke als op politieke gronden.
Ten slotte kan Kennedy’s vroegtijdige einde een rol spelen bij zijn populariteit. Hij is verankerd als martelaar, vooral in Democratische huishoudens. Maar William McKinley was een andere populaire, energieke president, neergeschoten door een moordenaarskogel. Hij verdween uit de gedachten van het volk op een manier zoals JFK dat niet heeft gedaan. Misschien komt dat omdat Kennedy, zelfs nu nog, het voelbare gevoel van frisheid en belofte uit die tijd zo belichaamt. Als jongste man verkozen tot president, lacht Kennedy stralend op die foto’s uit Dallas van voor zijn noodlottige draai nabij de Texas School Book Depository. Op de ochtend van 22 november 1963 waren de Amerikanen opgetogen over hem en over de natie, zegt Andrew Kohut, stichtend directeur van het Pew Research Center. 82 procent dacht dat de macht van Amerika in 1963 zou toenemen. Vierenzestig procent zei dat de zakelijke omstandigheden goed waren.
“De stemming van Amerika had toen weinig parallellen met de moderne tijd,” schrijft de heer Kohut.
Dagelijks verlangen we naar die tijd voordat Lee Harvey Oswald’s geweerschoten Amerika’s onschuld wegnamen. Een deel daarvan is babyboom nostalgie voor hun vroegere jeugd. Maar uit opiniepeilingen blijkt dat degenen die zich de moord op JFK nog kunnen herinneren, hem bijna net zo positief beoordelen als hun ouderen.
“We zullen Jack en Jackie altijd zien in de majestueuze zwarte presidentiële limousine, lachend, zwaaiend, badend in bewondering en glorieuze zonneschijn,” concludeert Larry Sabato, een politicoloog aan de Universiteit van Virginia en auteur van “Kennedy Half Century: The Presidency, Assassination, and Lasting Legacy of John F. Kennedy.”