Wetenschappers beweren dat het lopen op twee benen een van de sleutels was tot de ontwikkeling van de mens vanuit de oeroude aapachtige voorouders. Door op twee benen te lopen werd energie bespaard en konden de armen worden gebruikt voor activiteiten als jagen, het vervaardigen van eenvoudige werktuigen en het omgaan met voorwerpen. Charles Darwin stelde lang geleden voor dat het hebben van twee ledematen vrij om gereedschap te gebruiken een sleutelelement vormde van geavanceerde intelligentie.
Vóór de chimpansee-loopband studie, die de eerste studie was die rechtop lopen bij volwassen chimpansees onderzocht, discussieerden wetenschappers over een verscheidenheid van verklaringen voor waarom mensen rechtop lopen. Veel van deze verklaringen berustten op een of andere manier op het idee van energiebehoud.
Verheldering
Eén theorie stelde voor dat het lopen op twee poten de armen vrijmaakte, die dan konden worden gebruikt om voedsel te verzamelen en naar de familie-eenheid te brengen. Als een primaat op handen en voeten liep, kon hij niet veel voedsel naar de familie brengen zonder meerdere jacht- of foerageertochten te ondernemen. Het kostte minder energie om een gezin te onderhouden als het mannetje rechtop kon lopen en naar zijn partner en jongen kon terugkeren met voldoende voedsel voor allen. Het vrouwtje kon dan bij de jongen blijven en voor hen zorgen, hun gezondheid verzekeren en hen beschermen tegen roofdieren.
Een tweede theorie stelde dat hominiden rechtop begonnen te lopen wanneer ze door water reisden. Chimpansees doen dit vandaag nog, door op hun achterpoten op te staan om door een poel of beek te waden.
Een andere theorie stelde dat onze voorouders in de oudheid op hun achterpoten gingen staan om zich af te koelen. Door rechtop te staan, stelden ze minder van hun lichaam bloot aan de zon.
Veranderende leefgebieden en ecologische omstandigheden kunnen een dramatisch effect hebben op het gedrag van dieren, waardoor soorten soms gedwongen worden zich aan te passen, te vluchten of te sterven. Sommige onderzoekers geloven dat enkele miljoenen jaren geleden, een opwarmend klimaat en afnemende boshabitats betekenden dat onze voorouders langere reizen moesten ondernemen om voedsel te vinden. Lopen op twee benen maakte deze reizen minder belastend. Een verwante mogelijkheid is dat het veranderende klimaat primaten dwong om vooral op de grond te gaan leven, in plaats van in bomen en wouden. Er was meer voedsel op de grond, waar primaten een voordeel zouden hebben gehad door op twee benen te lopen.
De laatste theorie stelt dat onze voorouders nooit de bomen hoefden te verlaten om te leren op twee benen te lopen. In plaats daarvan leerden ze het terwijl ze nog boven de grond leefden. Orang-oetans bieden een moderne analogie, omdat ze vaak op twee benen op boomtakken staan en zich met hun voorste ledematen aan andere takken vastgrijpen om in evenwicht te blijven.
De loopbandstudie biedt misschien de beste argumenten om uit te leggen waarom de mens is geëvolueerd om rechtop te lopen. Maar een fascinerend verhaal uit 2004 laat zien dat de natuur voortdurend verrast en zelfs de meest ervaren onderzoekers in verwarring brengt. In dat jaar stierf een vijf jaar oude zwarte makaak genaamd Natasha, die in een dierentuin in Israël verbleef, bijna aan een zware buikgriep. Nadat ze weer gezond was, begon Natasha op onverklaarbare wijze de hele tijd rechtop te lopen — en met een opmerkelijk goede houding. Hoewel apen vaak gedurende korte perioden rechtop lopen, doen ze dat nooit consequent en rechtop zoals een mens. Drie andere apen die samen met Natasha leefden hadden buikgriep, maar geen van hen vertoonde het gedrag van na de ziekte. De dierenarts die haar behandelde zei dat hersenbeschadiging de oorzaak zou kunnen zijn, maar dat hij nog nooit gehoord had van een aap die alleen rechtop liep.
Voor meer informatie over apen, mensapen, de evolutie van de mens en aanverwante onderwerpen, bekijk de links op de volgende pagina.
Advertentie