Wat is Basofobie? (Een Samenvatting)

In deze blog bespreken we de symptomen, oorzaken en behandeling van Basofobie.

Een intense angst om te vallen wordt Basofobie genoemd. Het is een type specifieke fobie die valt onder de categorie angststoornissen in de DSM-V.

Iemand die eraan lijdt, ervaart buitensporige angst als hem wordt gevraagd te lopen of te bewegen. Omdat ze bang zijn dat ze dan vallen.

Men wordt al angstig bij de gedachte alleen al te vallen en als de angst verergert, kan men aan regelrechte paniekaanvallen lijden.

Basofobie is nauw verbonden met de angst om te lopen.

Dit komt omdat iemand die bang is om te vallen, zal weigeren om te lopen of te bewegen vanuit een bepaalde positie waarvan hij aannam dat die veilig voor hem was. Zo vermijdt men zijn angstprikkel (vallen).

Door stil te staan op een specifieke plaats/positie, voelt men zich beschermd en prettig.

Daardoor verdwijnt de angst die men overhaalt om deze handelingen te herhalen. Daarom kunnen lijders in de toekomst ook OCD ontwikkelen.

Zoals de DSM-V aangeeft, beïnvloedt deze vermijding en angst iemands sociale en beroepsmatige functioneren.

Zij zullen bijvoorbeeld vermijden uit bed op te staan omdat zij bang zijn te vallen.

Iemand die lijdt aan basofobie zal zich liever in een rolstoel voortbewegen omdat dat veilig voor hem lijkt. Hij kan zelfs vermijden om de hoogte in te gaan.

Deze terughoudendheid en angst beïnvloeden hun carrière en academische leven omdat ze niet naar school/kantoor kunnen.

Hun gezinsleden lijden met hen mee omdat de lijder niet in staat is dingen voor zichzelf te doen en afhankelijk wordt van anderen.

Basofobie kan ertoe leiden dat iemand een depressie ontwikkelt als gevolg van deze handelingen, veroorzaakt door angst.

Basofobie is een irrationele angst om te vallen. De naam is afgeleid van het Griekse woord ‘baso’ dat stappen betekent en ‘phobos’ dat angst betekent.

Symptomen van Basofobie

Zoals bij alle andere specifieke fobieën, heeft ook Basofobie angst als kernsymptoom.

Individuen die lijden aan een irrationele angst om te vallen, lijden aan extreme angst die, zoals eerder vermeld, kan leiden tot paniekaanvallen.

Wanneer men extreme angst ervaart, ervaart het lichaam ook andere fysiologische symptomen. Zoals een verhoogde hartslag of hartkloppingen.

Wanneer de lijder denkt te vallen, gaat hij door een adrenalinestoot in de vlucht- of vechtstand.

In deze toestand helpen de fysiologische reacties van het lichaam bij het nemen van beslissingen in situaties die angst veroorzaken.

Zij besluiten ofwel om de situatie te ontvluchten (vlucht)-faalangstig te worden of aan paniekaanvallen te lijden, ofwel te blijven en hun angst te bestrijden (vecht)-door contraproductieve acties te ondernemen.

Lijders aan Basofobie ervaren de symptomen op verschillende manieren.

De een kan ernstiger symptomen hebben dan de ander, op basis van hun ervaringen uit het verleden en de intensiteit van de fobie.

Maar, zoals de DSM-5 suggereert, moet men een angst ervaren die ten minste 6 maanden aanhoudt.

Symptomen die men ervaart bij Basofobie zijn:

• Excessieve angst bij de gedachte aan vallen
• Onvermogen om angst te beheersen
• Full-paniekaanvallen
• Vermijden van situaties waarin men vreest te vallen
• Verhoogde hartslag
• Ademloosheid
• Spierspanning
• Nausea
• Duizeligheid/flauwte
• Depressief gevoel
• Vrees voor naderend onheil
• Excessief zweten
• Tremor
• Hitte/koude opvliegers
• Vlinders in de maag
• Verdroging van de mond
• Disorientatie
• Migraine
• Insomnia

Om de diagnose Basofobie te kunnen stellen, moet een persoon ten minste 3-5 van deze symptomen ervaren (inclusief angst).

Oorzaken van Basofobie

Zoals elke andere specifieke fobie is Basofobie het gevolg van ofwel genetica ofwel een traumatische ervaring uit het verleden.

Iemand met een familiegeschiedenis van angststoornissen of specifieke fobieën heeft een grotere kans op het ontwikkelen van Basofobie dan iemand die dat niet heeft.

Dit komt omdat ze genetisch voorbestemd zijn om het te ontwikkelen.

Ook genen en neurotransmitters spelen een belangrijke rol bij deze genetische aanleg.

Deze genetische aanleg tot het ontwikkelen van een psychische stoornis/specifieke fobie kan ook worden aangeduid als een Diathese-stress relatie.

Volgens deze relatie zal iemand met een genetische aanleg geen symptomen van Basofobie ontwikkelen totdat en tenzij er een of andere triggerende gebeurtenis plaatsvindt, die angst of valangst opwekt.

Een triggerende gebeurtenis kan een ervaring uit de kindertijd zijn.

Iemand kan verwondingen hebben opgelopen door te vallen of iemand het leven hebben zien verliezen of ernstig gewond zijn geraakt door vallen.

Misschien hebben ze als gevolg van deze negatieve ervaringen een basofobie ontwikkeld.

Zo heeft iemand die overbezorgde ouders heeft of wiens ouders bang waren om te vallen, meer kans om Basofobie te ontwikkelen.

Een kind wordt door zijn ouders gewaarschuwd voor de gevolgen die het zal ondervinden als het valt, en dit leidt er dan ook toe dat men deze fobie ontwikkelt.

Nieuwsberichten laten ook de nadelen van vallen zien, zoals de dood of een levenslange verwonding.

Basofobie is dus een gevolg van zowel genetische aanleg als omgevingsfactoren.

Behandeling van Basofobie

Basofobie kent, net als alle andere specifieke fobieën, geen exclusief type behandeling dat specifiek is ontworpen om het te behandelen.

Zoals alle andere specifieke fobieën, wordt Basofobie behandeld door een aantal verschillende therapieën waaronder, Cognitieve gedragstherapie (CGT) en of medicijnen die de angst of andere lichamelijke symptomen verminderen.

– Cognitieve gedragstherapie (CGT)

Het is een van de meest gebruikte behandelingen voor patiënten met bijna alle soorten psychische stoornissen.

Basofobie wordt gedefinieerd als de irrationele angst om te vallen. De therapeut helpt de patiënt dus bij het vervangen van deze irrationele gedachten door meer rationele.

De patiënten worden geholpen bij het analyseren en rechtvaardigen van de manier waarop zij over hun angstprikkels denken.

Therapeuten helpen hen bij het blootleggen van de redenen achter hun angst en geven hen later alternatieve, plezierige gedachten.

De patiënt wordt verteld een gedachtendagboek bij te houden (met ABCD kolom) dat hen een vervanging biedt voor elke irrationele gedachte die zij hebben, wanneer zij aan een bepaalde situatie denken.

De ABCD staat voor:

i. A (antecedenten) een situatie of uitlokkende gebeurtenis.

ii. B (overtuiging) de gedachte die in iemands hoofd opkomt wanneer hij zich in die uitlokkende situatie bevindt.

iii. C (gevolgen) de symptomen/gevoelens die door die gebeurtenis/gedachte worden veroorzaakt.

iv. D (geschil) alternatieve, rationele gedachten die door de therapeut worden gegeven in een poging om die irrationele overtuigingen te betwisten/uit te dagen.

Dit laatste deel van het gedachtedagboek is wat echt een rol speelt bij het helpen van de persoon om zich goed te voelen/minder angstig te zijn.

– Mindfulness-Based Stress Reduction (MBSR)

MBSR is een meditatietherapie, die wordt gebruikt om stress of angst te beheersen. Het is een programma van 8 weken dat groepssessies omvat.

Mindfulness meditatie en Hatha yoga worden in deze sessies beoefend. Lezingen en groepsdiscussies worden ook gedaan om te praten over geestelijke gezondheid en de interactiviteit te verhogen.

In mindfulness meditatie wordt de persoon verteld om zich bijvoorbeeld te concentreren op de sensaties die worden gevoeld tijdens het ademen of het ritme van de borstkas die stijgt en daalt tijdens het proces.

Dit leidt de aandacht van de persoon af van iets stressvols naar iets dat neutraal en rustgevend is.

Voor een snelle en effectieve behandeling krijgen patiënten ook een aantal thuiswerkzaamheden mee, bijvoorbeeld 6 dagen per week 45 minuten yoga en meditatiesessies en om hun resultaten/gevoelens 15 minuten per dag in een boek of dagboek vast te leggen.

– Neuro-Linguïstisch programmeren (NLP)

Het is een psychologische benadering die manieren omvat om te proberen een persoonlijk doel te bereiken.

Het legt een verband tussen taal, gedachten en door ervaring aangeleerde gedragspatronen.

De belangrijkste elementen van NLP zijn actie, modellering en effectieve communicatie. Het suggereert dat iedereen verschillende manieren heeft om de wereld te zien.

Door een aantal perspectieven van anderen te begrijpen, zien patiënten die NLP gebruiken de wereld door een combinatie van hun persoonlijke opvattingen en die van anderen.

NLP-therapeuten behandelen patiënten met basofobie door hen hun gedachten, gedragingen en emotionele toestand te laten begrijpen.

Door inzicht te hebben in de eigen ‘persoonlijke’ kijk van de patiënt op de werkelijkheid, helpen zij hen bij het vormen van nieuwe, positieve gedachten.

NLP helpt de patiënt in het verbeteren van zijn staat van gedachten over andere mensen door inzicht te krijgen in hun cognitief-gedragsmatige patronen.

Net als CGT is ook deze vorm van therapie zeer effectief.

– EMDR

Dit is een andere vorm van behandeling die wordt gebruikt bij patiënten die lijden aan specifieke fobie- of angststoornissen.

Het wordt gebruikt bij patiënten die de oorzaak van hun fobie kennen.

Eerst verzamelt de therapeut de geschiedenis van verschillende angsten van de patiënt. Vervolgens identificeren ze de werkelijke oorzaak van de specifieke angst/fobie die de patiënt heeft.

Ze bespreken dan elke nieuwe/laatste gebeurtenis die hun angst en vrees in de afgelopen paar weken heeft getriggerd.

Patiënten met specifieke fobieën wordt verteld dat ze zich een voorstelling moeten maken van hun angst veroorzakende stimuli.

De therapeut werkt dan met het individu om hen hun angst te laten overwinnen. In het geval van basofobie, zal de patiënt worden geadviseerd hoe hij zijn angst om te vallen kan overwinnen.

Dit doen ze door een positieve beeldspraak te creëren voor de gevreesde stimuli van de patiënt.

– Dialectische Gedragstherapie (DBT)

Dit is een andere effectieve therapie die wordt gebruikt om Basofobie te behandelen.

Het wordt vaker gebruikt bij mensen die lijden aan persoonlijkheidsstoornissen, maar is ook nuttig bij patiënten die lijden aan dit type van specifieke fobie.

Compingvaardigheden worden aangeleerd in de DBT-groep, die ongeveer 6 maanden duurt en uit een aantal mensen kan bestaan (afhankelijk van hoeveel er aan de groep deelnemen).

i.Half glimlachen is de eerste module van DBT. Het is een techniek die wordt gebruikt bij patiënten die verontrust zijn door hun irrationele gedachten.

De techniek staat bekend als ‘Half-smiling’ omdat de persoon eerst wordt geadviseerd te denken aan de stimuli die hem angst aanjagen of van streek maken, en terwijl hij dat doet wordt hem verteld de mondhoeken op te trekken door subtiel te glimlachen.

Glimlachen is niet datgene wat zal helpen om van die onaangename gedachten af te komen, het is het vermogen van de persoon om zich in te houden van het denken aan die gedachten terwijl hij half glimlacht.

ii.Mindfulness, de tweede module, is een andere techniek die gebruikt wordt in DBT-groepen en die het individu helpt bij het kwijtraken van die negatieve gedachten.

Individuen wordt verteld zich te concentreren op het heden en aandachtig te zijn voor wat er op dat moment om hen heen gebeurt.

Dit helpt bij het verbreken van de verbinding tussen hun geest en elke negatieve gedachte die op dat moment bij hen op zou kunnen komen.

Een persoon wordt bijvoorbeeld verteld zich te concentreren op zijn ademhaling of op het geluid van de wind om hem heen, gebruikmakend van zijn auditieve zintuig.

iii.De derde techniek of module van de DBT is distress tolerance skills. Deze module leert mensen om zichzelf op een gezonde manier te kalmeren wanneer zij verontrust of emotioneel overweldigd zijn.

Individuen worden in staat gesteld verstandige, rationele beslissingen te nemen en onmiddellijk actie te ondernemen, in plaats van in de greep te raken van emotioneel destructieve gedachten die de situatie kunnen verergeren.

Realiteitsaanvaarding vaardigheden worden ook geleerd onder dit model, zodat mensen de realiteit volledig accepteren en later plannen maken over hoe het probleem aan te pakken.

– Yoga / Meditatie

Ze zijn niet slechts een van de vele behandelingstherapieën die worden gebruikt voor Basofobie, in plaats daarvan zijn ze een van de meest voorkomende manieren van ontspanning die door veel mensen worden gebruikt.

Yoga heeft de neiging de meditatieve toestand van iemands geest te stimuleren terwijl de persoon zich in een bepaalde yogahouding bevindt.

Door yoga/meditatie wordt de geest afgeleid naar iets dat productiever en kalmer is, waardoor de persoon kan ontsnappen aan de negatieve, onrust veroorzakende gedachten.

Uit een aantal yogatypen kan men baat hebben bij elk yogatype/houding die men prettig vindt. Hatha yoga is een van de verschillende soorten yoga.

De ademhalingstechnieken of de beeldspraak die men creëert terwijl men in een yogahouding zit, zijn de echte factoren die ervoor zorgen dat de persoon zich minder angstig voelt en hun geest afleidt, weg van de gedachten over hun angstprikkels.

– Medicamenteuze therapie

Drugs worden gebruikt om de lichamelijke symptomen veroorzaakt door Basofobie te verminderen.

Drugs zijn zeer snel effectief, want ze beginnen vooruitgang te tonen in de gezondheid van de patiënten ten minste 2 weken nadat het medicijn is ingenomen.

Dit type biologische behandeling is meestal doeltreffender als de oorzaak van de fobie alleen genetisch is.

Deze medicijnen/medicijnen mogen echter niet zonder recept of raadpleging van een arts worden ingenomen.

Twee soorten geneesmiddelen worden gebruikt bij de behandeling van deze fobie:

i. Antidepressiva

Deze geneesmiddelen behandelen, zoals de naam al doet vermoeden, niet alleen depressies, maar zijn ook zeer effectief bij de behandeling van fobieën.

Medicijnen als Paxil verminderen de angstige gevoelens van een persoon en maken dat hij zich rustig voelt. Ze moeten dagelijks worden ingenomen, maar niet zonder advies van een arts.

i. Anti-angstmiddelen

Medicijnen als Klonopin zijn anti-angstmiddelen.

Ze worden het meest gebruikt bij patiënten die paniekaanvallen krijgen en verlagen ook hun angst door zich te binden aan receptorcellen in de hersenen die deze onaangename symptomen veroorzaken.

Of de oorzaak van Basofobie, of een ander type specifieke fobie nu genetisch bepaald is, omgevingsfactoren of beide, de beste en meest effectieve manier om ze te behandelen is door gebruik te maken van een combinatie van zowel biologische behandelingen (medicijnen) met cognitieve behandeling (bijvoorbeeld CGT/blootstellingstherapie).

Titels om te lezen

• Durf: The New Way to End Anxiety and Stop Panic Attacks Fast

door Barry McDonagh en BMD Publishing

• The American Psychiatric Association Publishing Textbook of Anxiety, Trauma, and Ocd-related Disorders

uitgegeven door Naomi M. Simon, M.D., et al.

• Anxiety Disorders and Phobias: A Cognitive Perspective

door Aaron Beck, Gary Emery, et al.

• Anxiety and Its Disorders, Second Edition: The Nature and Treatment of Anxiety and Panic

door David H. Barlow

• Anxiety, Phobias, and Panic

door Reneau Peurifoy

Frequently Asked Questions