Wat is een Fruit Bat?

Lesplan

Doel

De leerlingen kunnen verwoorden wat een fruitvleermuis is, de rol van de fruitvleermuis in het ecosysteem van het tropisch regenwoud van Amerikaans-Samoa identificeren en uitleggen, en de rol van het Nationale Park van Amerikaans-Samoa bij de bescherming van fruitvleermuizen.

Achtergronden

Grote vliegende vossen, ook bekend als fruitvleermuizen, zijn een van de meer ongewone dieren in Amerikaans-Samoa, vooral voor bezoekers uit gebieden waar vleermuizen klein zijn en zelden worden gezien. Drie soorten bewonen onze eilanden – twee grote fruitvleermuizen (Pteropus samoensis, P. tonganus) en een kleine insectenetende vleermuis (Emballonura semicaudata). Deze drie zijn de enige inheemse zoogdieren op de Samoaanse eilanden.

De twee vliegende vossen zijn bijzonder onderscheidend: zij staan erom bekend groot te zijn (met een spanwijdte tot 2 meter) en zowel overdag als ’s nachts actief te zijn. Pteropus samoensis (pe’a vao) wordt gewoonlijk de Samoaanse vliegende vos genoemd. De andere vliegende vos, Pteropus tonganus (pe’a fanua), heeft verschillende gangbare namen, zoals de Insulaire, Witnekkige, Witnekkige of Tongaanse fruitvleermuis. In Amerikaans Samoa kan men vliegende vossen zien vliegen, zweven, eten, of gewoon in bomen zien hangen. Individuen van de twee soorten kunnen elkaar in grootte lijken te overlappen (volwassenen wegen 300-600 gram). Wanneer zij vruchten met kleine zaden eten, worden sommige ingeslikte zaden niet verteerd, maar meegedragen en van de bron van de boom afgezet. Deze zaden groeien uit en vormen het weelderige groene regenwoud dat Amerikaans Samoa bedekt. Ze worden ook beschouwd als bestuivers omdat ze stuifmeel overbrengen wanneer ze van boom naar boom vliegen en nectar of vruchten consumeren.

Overdag vormen pe’a fanua grote slaapplaatsgroepen of kolonies van honderden tot duizenden vleermuizen. Deze kolonies zijn over het algemeen georganiseerd volgens hun voortplantingsstatus en kunnen bestaan uit vrijgezelle mannetjes, clusters van vrouwtjes die verdedigd worden door een volwassen mannetje (wat wijst op een harem paringssysteem), of groepen vrouwtjes en hun jongen. In elk geval blijken de individuen betrekkelijk “trouw” te zijn aan hun slaapplaats, en keren gewoonlijk naar hun respectieve kolonies terug na foerageervluchten.

Maar de pe’a vao doet dit niet. In plaats daarvan slapen deze vleermuizen meestal alleen op takken, of als paren van mannetjes en vrouwtjes (wat wijst op een monogaam paarsysteem), of als een vrouwtje met haar jongen. Wanneer ze slapen, hangen pe’a vao mannetjes meestal aan blootgestelde of dode takken van bomen op heuveltoppen, terwijl vrouwtjes in meer bedekte posities op boshellingen rusten.

De zorg en energie die beide vleermuissoorten in hun jongen steken is opmerkelijk. De zwangerschap duurt bij beide soorten ongeveer 5 maanden, en als de jongen eenmaal geboren zijn, duurt het nog minstens 3 maanden voordat ze gespeend worden. Zelfs nadat zij in staat zijn te vliegen, blijven de jongen ouderlijke zorg ontvangen, misschien wel tot zij volwassen zijn of zelf reproductief actief worden. Wij weten dit uit waarnemingen van paartjes die onafhankelijk van elkaar in dezelfde boom zijn neergestreken en vervolgens samenkomen, waarbij één individu (vermoedelijk het jong) in de vleugels van de ander wordt gewikkeld wanneer zij zich installeren om te gaan slapen. Waarnemingen van zwangere vrouwtjes en individuen die jongen dragen tijdens de vlucht wijzen erop dat pe’a vao’s meestal tussen april en juni jongen baren. Pe’a fanua’s schijnen het hele jaar door te worden geboren, maar komen vaker voor in januari en juni tot augustus.

Hoewel hun naam aangeeft dat het fruiteters zijn, eten beide soorten ook nectar, stuifmeel, bladeren en sap. Ze hebben de neiging om alleen het “sap” van vruchten en bladeren te consumeren. Daartoe kauwt een vleermuis voorzichtig op voedsel (meestal eet hij rond grote zaden), drukt met zijn tong het vruchtvlees tegen het dak van zijn mond, perst en zuigt het sap naar binnen, en spuugt dan het grootste deel van het vruchtvlees uit in pellets die “ejecta” worden genoemd. Deze ejecta zijn vooral overvloedig onder broodvruchtbomen (‘ulu) waar de vleermuizen zich ’s nachts hebben gevoed. Tussen de spetters van papperige stukjes fruit, kun je deze pellets van droger materiaal vinden die soms tand- en palatale (dak van de mond) afdrukken vertonen, vergelijkbaar met een afdruk van een tandarts.

Het stoort ons misschien dat vliegende vossen een deel van het fruit eten dat we voor onszelf verbouwen, maar deze vleermuizen zijn onvermoeibare werkers die helpen de gezondheid van ons regenwoud in stand te houden, en ze zijn leuk om naar te kijken.

Voorbereiding

Docenten moeten bruine papieren lunchzakjes meenemen en kopieën printen van de onderdelen van de vleermuispop, zodat de leerlingen hun eigen vleermuispop kunnen maken, en er een hebben die al is voorgemaakt als voorbeeld. Ze moeten ook kopieën maken van de beoordeling hand-out voor elke student.

Materialen

Download Fruitvleermuispop

Lessenhaak/Voorbeschouwing

Vraag de leerlingen: Wat zijn twee dingen die je weet over vleermuizen?

Procedure

1. De leerkracht vraagt: Wat is de rol van fruitvleermuizen in de natuur?

2. Vraag: Heeft iemand wel eens een fruitvleermuis gezien? Zo ja, wanneer en waar heb je hem gezien? Zo nee, wat denk je dat het is?

3. Leg uit: fruitvleermuizen zijn het enige inheemse zoogdier van Amerikaans Samoa. Ze zuigen geen mensenbloed maar voeden zich met vruchten, nectar en zaden van bomen.

4. Zeg: fruitvleermuizen bewonen het ecosysteem van het tropisch regenwoud waar ze slapen, zich voeden en rondvliegen.

5. Vraag: Heb je wel eens met een fruitvleermuis gesproken? Zo niet, wil je er dan een ontmoeten?

6. Laat de leerlingen bij elkaar komen en stel ze voor aan Pua (pu-‘ah) de fruitvleermuis (pop). Laat Pua de fruitvleermuis iets over zichzelf vertellen en hoe het is om een fruitvleermuis in Amerikaans Samoa te zijn. Waar nestelen ze graag? Wat eten ze graag? Kunnen ze ’s nachts zien? Leg uit hoe de mens het voortbestaan van de fruitvleermuis bedreigt. Om het leven van Pua de fruitvleermuis te illustreren, laat de leerlingen beelden zien van fruitvleermuizen die in het inheemse regenwoud rondhangen: https://www.nps.gov/npsa/naturescience/fruit-bats.htm.

7. Geef de leerlingen een schaar, lijm, kleurpotloden en/of stiften en laat ze hun fruitvleermuispoppetjes inkleuren en maken. Als ze klaar zijn, laat ze hun naam bovenaan schrijven. Vraag een vrijwilliger om hun fruitvleermuis inkleuring aan de klas te laten zien. Vraag de leerlingen voor de volgende activiteit hun fruitvleermuiskleuren op te bergen en de gebruikte kleurpotloden en/of stiften terug te geven.

8. Verzamel de leerlingen in een kring en vraag hen op te letten terwijl u en Pua de fruitvleermuis hen het fruitvleermuislied leren. Laat ze elk couplet herhalen. Schrijf de woorden op het bord of gebruik een power point programma zodat ze de woorden kunnen zien en herhalen. Leer de handelingen die bij de woorden horen nadat ze met succes de woorden van het liedje hebben gereciteerd.

Pe’a, o au o le pe’a x2 (Fruitvleermuis, ik ben een fruitvleermuis.)
O pe’a e lele i le po (Fruitvleermuizen vliegen ’s nachts.)

Pe’a, o au o le pe’a x2 (Fruitvleermuis, ik ben een fruitvleermuis.)
O pe’a e ai i fua o laau (Fruitvleermuizen eten vruchten.)

Pe’a, o au o le pe’a x2 (Fruitvleermuis, ik ben een fruitvleermuis.)
O pe’a e nofo i le vao (Fruitvleermuizen leven in een tropisch regenwoud.)

Pe’a, o au o le pe’a x2 (Fruitvleermuis, ik ben een fruitvleermuis.)
Pe’a, o oe o le pe’a x2 (Fruitvleermuis, jij bent een fruitvleermuis.)

(Geeuw!) Ua fia moe o pe’a! (Slaperige fruitvleermuis!)

9. Voer een klassikaal gesprek over wat fruitvleermuizen zijn en hoe belangrijk ze zijn voor het ecosysteem van Amerikaans Samoa. Gebruik de vleermuispop om de leerlingen erbij te betrekken. Stel de volgende vragen: Wat zijn drie feiten over fruitvleermuizen die je geleerd hebt? (Op welke manieren bedreigen we het voortbestaan van Pua de fruitvleermuis? (De antwoorden zullen variëren, maar kunnen zijn: het vernietigen van habitats van fruitvleermuizen, het verstoren van slaapplaatsen, het jagen op fruitvleermuizen, het beschadigen van fruitvleermuizen door stenen naar ze te gooien, enz.)

Vocabulaire

Fruitvleermuizen (Familie Pteropodidae) zijn vliegende zoogdieren die leven in dichte bossen in Afrika, Azië, Europa en Australië. Er zijn ongeveer 166 soorten fruitvleermuizen. Fruitvleermuizen worden ook wel vliegende vossen genoemd. Deze vleermuizen leven in grote kolonies, die “kampen” worden genoemd. Deze nachtdieren rusten overdag terwijl ze ondersteboven aan hun poten hangen.

Assessment Materials

Fruit Bat Assessment

De assessment geeft leerlingen de kans om de rol van de fruitvleermuis en zijn relatie met zijn omgeving samen te vatten.

Fruitvleermuis – beoordeling

Download Beoordeling

Rubric/Antwoordensleutel

Vruchtvleermuis beoordeling

Meet de antwoorden van de leerlingen af tegen de juiste antwoorden.

fruitvleermuis – antwoordensleutel

Download Rubric/Antwoordensleutel