“Suiker lijkt een nadelige invloed te hebben op de hippocampus en de langere termijn hersenstructuren die betrokken zijn bij besluitvorming en plezier.”
Professor Richard Stevenson
Ik kan niet vergeten, maar ik weet niet meer wat
Het meeste onderzoek naar de invloed van suiker richt zich op een klein hoefijzervormig gebied in het midden van de hersenen, ongeveer ter hoogte van je oor, genaamd de hippocampus. Het is verantwoordelijk voor geheugenvorming en navigatie; om dat te doen, moet het voortdurend nieuwe neuronen bouwen of bestaande paden opnieuw bedraden.
Deze rol maakt het kwetsbaar voor externe spanningen – mogelijk zoals diëten met veel suiker.
Bij dieren is het onderzoek vrij duidelijk: suiker schaadt hun vermogen om nieuwe herinneringen te maken.
De eerste persoon die dat effect bij mensen bevestigde, was professor Richard Stevenson, die een team aan de Macquarie University leidde, eerder dit jaar.
Hij liet vrijwilligers een week lang een ontbijt met veel vet en suiker nuttigen. Na slechts vier dagen daalden hun prestaties op geheugentests dramatisch.
“Suiker lijkt een nadelige invloed te hebben op de hippocampus en hersenstructuren op langere termijn die betrokken zijn bij besluitvorming en plezier,” zegt hij.
Dr. Kieron Rooney van de Universiteit van Sydney heeft ooit een snel onderzoek gedaan – grotendeels voor een leeuwerik – bij een kleine groep mensen die zich hadden aangemeld voor een populair dieet om te stoppen met suiker. Hij was verbaasd te ontdekken dat hun geheugen aan het eind van het dieet aanzienlijk was verbeterd.
Professor Morris heeft meer dan 20 jaar ratten op suikervolle diëten gezet. Ze zegt dat de resultaten consistent en herhaalbaar zijn. “Gewichtstoename en cognitieve achteruitgang – het is een vrij groot effect,” zegt ze.
Obesitas wordt gekenmerkt door een laaggradige ontsteking in het hele lichaam. De theorie, zegt professor Morris, is dat met een teveel aan suiker en vet in de voeding ontsteking ook de hippocampus lijkt te beïnvloeden, waardoor de functie ervan wordt aangetast.
Suikerrijke diëten verlagen ook het niveau van een chemische stof die nodig is voor de vorming van nieuwe neuronen – wat van cruciaal belang is voor de taak van de hippocampus om nieuwe herinneringen te creëren.
De meest prominente en bestudeerde invloed van suiker op de hippocampus is navigatie. We gebruiken de hippocampus om een interne kaart van onze omgeving op te bouwen.
Professor Morris ontdekte dat de navigatie bij ratten die een suikerrijk dieet kregen, aanzienlijk is aangetast.
Ze maakt echter ook duidelijk dat haar onderzoek naar de effecten van suiker op de hersenen niet is gerepliceerd bij mensen, dus het verband met hoe mensen zullen reageren, is niet definitief.
“Het is waarschijnlijk, maar het is verre van bevestigd,” vat professor Morris samen.
De groene vlekken zijn nieuwe onrijpe neuronen in de hippocampus van een muis, maar hun aantal is verminderd door chronische suikerconsumptie. Foto: Met dank aan Dr. Arnauld Belmer, QUT
De hoeveelheid pasgeboren neuronen (groen) is veel groter in de hersenen van een muis die op een normaal dieet staat. Foto: Met dank aan Dr. Arnauld Belmer, QUTWat kunnen we doen?
Dus, wat kun je doen om je hersenen te beschermen tegen suiker?
Nog niet veel, zeggen deskundigen, behalve proberen er minder van te eten.
Om de verslavende krachten van suiker aan te pakken, stelt professor Selena Bartlett meditatieoefeningen voor om focus en wilskracht op te bouwen.
Omega-3’s, de vetten in visolie, hebben in sommige onderzoeken potentiële neuroprotectieve effecten aangetoond, plus het vermogen om de hippocampale functie te versterken. Professor Morris stelt voor ze te gebruiken als aanvulling op uw dieet.
Maar uiteindelijk, zegt professor Morris, is de enige magische pil lichaamsbeweging en het volgen van de Australische dieetrichtlijnen, die aanbevelen uw inname van toegevoegde suikers te beperken.
“Er is geen twijfel dat er een vermogen van het systeem is om te resetten. Als mensen een gezond dieet volgen, zou dat het effect enigszins kunnen terugdraaien.”