Subskrybuj aktualizacje Wypisz się z aktualizacji W baśni braci Grimm uwięziona Roszpunka wypuszcza swoje długie włosy przez okno wieży, aby książę mógł się po nich wspiąć i ją uratować.
Zespół Roszpunki, nazwany tak na cześć tej baśni, jest niezwykle rzadkim stanem chorobowym, w którym włosy zjedzone przez daną osobę zostają splątane i uwięzione w żołądku. Powoduje to powstanie trichobezoaru (kłębka włosów), który ma długi ogon rozciągający się do jelita cienkiego.
Ostatnio, 38-letnia kobieta miała 15 x 10 cm kłębek włosów usunięty chirurgicznie z jej żołądka i 4 x 3 cm kłębek włosów usunięty z górnej części jej jelita cienkiego. Przypadek ten, opublikowany w czasopiśmie BMJ Case Reports, stanowi 89. przypadek zespołu Roszpunki w literaturze medycznej.
Jak 85 do 95% pacjentów z zespołem Roszpunki, kobieta zgłosiła się do lekarzy z bólem brzucha, nudnościami i wymiotami. Inne objawy zespołu Roszpunki to wzdęty brzuch, zmniejszony apetyt, utrata masy ciała oraz zaparcia lub biegunka. W niektórych przypadkach dochodzi do przebicia jelita, co może prowadzić do sepsy (zakażenia krwi). Śmierć wystąpiła w 4% przypadków.
Autorzy przeglądu BMJ Case Reports stwierdzili, że prawie 70% pacjentów z zespołem Roszpunki stanowiły kobiety w wieku poniżej 20 lat. Najmłodsi zgłoszeni pacjenci byli maluchami, podczas gdy najstarszym pacjentem był 55-letni mężczyzna.Na szczęście ta kobieta pomyślnie powróciła do zdrowia. Nie wiadomo jednak, dlaczego i jak długo jadła własne (lub ewentualnie cudze) włosy. Rozwój kłębka włosów może trwać sześć miesięcy i istnieją doniesienia o ludziach, którzy radzą sobie z niebezpiecznymi objawami zespołu Roszpunki przez 12 miesięcy, zanim szukają leczenia.
Uważa się, że więcej kobiet niż mężczyzn rozwija zespół Roszpunki, ponieważ ich pasma włosów są zazwyczaj dłuższe, a długie włosy mają większe szanse utknąć w warstwach śluzówki żołądka. Ponieważ więcej włosów jest spożywanych i nie może zostać strawionych, kula włosów powiększa się.
Dlaczego ludzie jedzą włosy?
Niektórzy ludzie z niepełnosprawnością intelektualną i pewnymi zaburzeniami psychicznymi jedzą własne włosy – jest to zachowanie zwane trichofagią. Uważa się, że grupy te znajdują się w grupie podwyższonego ryzyka rozwoju zespołu Roszpunki.
Istnieją dwa szczególne zaburzenia psychiczne, na które mogą cierpieć osoby zjadające włosy: trichotillomania i pica.
Osoby cierpiące na trichotillomanię czują się zmuszone do wyrywania włosów, często aż do widocznej utraty włosów. Bardzo często zdarza się, że osoby te bawią się usuniętymi pasmami włosów. Na przykład, skubanie korzenia włosa lub miażdżenie włosa wzdłuż ust może być relaksujące.
Jedno z badań wykazało, że 20% osób z trichotillomanią angażuje się w te zachowania na co dzień, w tym faktycznie połyka włosy. Inne badanie wykazało, że spośród 24 osób z trichotillomanią, u 25% rozwinęła się kulka włosów w żołądku z powodu jedzenia włosów.
Pica pochodzi od łacińskiego słowa oznaczającego „srokę”, z powodu niezwykłych nawyków żywieniowych tego ptaka. Zaburzenie polega na łaknieniu i jedzeniu nieodżywczych, nieżywnościowych substancji, takich jak glina, brud, papier, mydło, tkanina, wełna, kamyczki i włosy.
Pica generalnie nie jest diagnozowana u niemowląt i małych dzieci, ponieważ pyskowanie (i przypadkowe spożywanie) substancji nieżywnościowych jest uważane za całkiem normalne w tym wieku. Jest to najbardziej powszechne u dzieci, kobiet w ciąży i u osób z niepełnosprawnością intelektualną, takich jak zaburzenia ze spektrum autyzmu.
Było wiele teorii, aby wyjaśnić trichophagia i pica, takich jak głód podczas głodu lub zaniedbania dzieciństwa, jako sposób radzenia sobie ze stresem, a część praktyk kulturowych. Na przykład, w niektórych regionach Indii, Afryki i Stanów Zjednoczonych, jedzenie gliny jest uważane za mające pozytywne korzyści zdrowotne lub duchowe.
Znaleziono zarówno trichophagia i pica wystąpić u osób z niedoborem żelaza. W niektórych opisach przypadków zespołu Roszpunki, wyrywanie włosów i jedzenie włosów ustało po tym, jak osoba była leczona z powodu niedoboru żelaza lub celiakii.
Celiakia powoduje uszkodzenie jelita cienkiego, co prowadzi do słabego wchłaniania składników odżywczych. Włosy zawierają śladowe ilości żelaza i innych minerałów, ale nadal nie jest jasne, czy to promuje jakiś rodzaj biologicznego popędu do jedzenia włosów. Inne badania przypadków wykazały, że blokada spowodowana przez kulę włosów była w rzeczywistości główną przyczyną niedoboru żelaza.
Jakie są sposoby leczenia?
W większości przypadków wymagana jest operacja, aby usunąć kulę włosów w jednym kawałku. Możliwe jest również rozpuszczenie kuli włosowej za pomocą środków chemicznych, rozbicie jej na mniejsze kawałki za pomocą lasera lub usunięcie jej za pomocą rurki wprowadzonej przez usta do żołądka, zwanej endoskopią. Jednak te metody są na ogół mniej skuteczne niż operacja.
Zalecane jest leczenie psychologiczne, aby zapobiec kompulsywnemu zjadaniu włosów w przyszłości. Jest to szczególnie ważne w przypadku pacjentów z trichotillomanią lub pica związanym ze stresem, ponieważ mogą oni być narażeni na ponowne wystąpienie zespołu Roszpunki.
Zaangażowanie rodziców i współmałżonków w leczenie psychologiczne jest ważne, aby mogli oni nauczyć się wspierać swoich bliskich w zaprzestaniu tego zachowania, a także dlatego, że wpływ zespołu Roszpunki może być przykry również dla nich.
Informacje i wsparcie dla trichotillomanii i trichofagii można znaleźć w TLC Foundation for Body-Focused Repetitive Behaviors.
By Imogen Rehm, Research Psychologist, Swinburne University of Technology
Ten artykuł został pierwotnie opublikowany w The Conversation. Przeczytaj oryginalny artykuł.
.