Lornetka

Lornetka, przyrząd optyczny, zwykle ręczny, do dostarczania powiększonego stereoskopowego widoku odległych obiektów, składający się z dwóch podobnych teleskopów, po jednym dla każdego oka, zamontowanych na pojedynczej ramie. Pojedyncze pokrętło może sterować ostrością obu teleskopów jednocześnie, a także można przewidzieć regulację ostrości każdego z nich osobno, aby uwzględnić zmienne właściwości obu oczu. Lornetki są zaprojektowane w taki sposób, aby dawały widok pionowy, prawidłowo zorientowany od lewej do prawej strony. Ponieważ umożliwiają one korzystanie z obu oczu w naturalny sposób, są wygodniejsze niż pojedyncze teleskopy, zapewniają postrzeganie głębi i poprawiają ostrość widzenia, dając ludzkiemu systemowi wzrokowemu dwa zestawy danych do przetworzenia i połączenia.

W większości lornetek, każda luneta jest wyposażona w dwa pryzmaty odbijające. Pryzmaty te odwracają, czyli prostują, odwrócony obraz dostarczany przez obiektyw każdej z lunet. Przepisują one zagiętą ścieżkę dla promieni świetlnych, co pozwala na skrócenie całkowitej długości instrumentu. Jeśli stosowane pryzmaty są typu Porro (patrz optyka: Pryzmaty odbijające), zapewniają one również lepsze postrzeganie głębi na większych odległościach, umożliwiając ustawienie obu obiektywów dalej od siebie niż okularów. Rozmieszczenie tych pryzmatów i innych elementów optycznych jest pokazane na rysunku.

Podstawowe właściwości optyczne lornetki są powszechnie opisywane za pomocą dwóch liczb, z których po pierwszej następuje znak mnożenia – na przykład 7×50. Pierwsza liczba wskazuje powiększenie (np. 7×, co oznacza „7 razy”), a druga średnicę obiektywu w milimetrach (1 cal to około 25 milimetrów). Ta ostatnia liczba jest miarą mocy zbierania światła przez instrument. Przy danym powiększeniu, większe obiektywy dają jaśniejszy obraz przy słabym oświetleniu, ale też tworzą masywniejszą lornetkę. Lornetki ręczne przeznaczone do typowych zastosowań, takich jak polowanie, obserwacja sportu, badanie przyrody czy astronomia amatorska, mają zakres od ok. 6×30 do 10×50. Instrumenty o większym powiększeniu i mocy zbierania światła są zbyt ciężkie, aby utrzymać je stabilnie, zwłaszcza przez dłuższy czas, ale mogą być przymocowane do statywu lub innego uchwytu.

W zastosowaniach, w których postrzeganie głębi nie jest ważne, może być użyty pojedynczy teleskop, zwany monokularem. Jest to w zasadzie połowa lornetki i zazwyczaj zawiera pryzmaty na drodze światła.

Opera i okulary polowe to lornetki z prostymi, często niedrogimi systemami soczewek i wąskim polem widzenia, zwykle o powiększeniach od 2,5× do 5×. Soczewki stosowane w większości lornetek są powlekane na niektórych lub wszystkich powierzchniach powietrze-szkło w celu zmniejszenia odbić.

.