Kilka lat temu, kobieta, której nigdy nie spotkałam miała moje dziecko, ale to nie do końca prawda; miała nasze dziecko, lub coś w rodzaju naszego dziecka. Moje DNA jest pofałdowane z DNA jej męża wewnątrz dziecka, które nosiła i urodziła ta anonimowa kobieta.
Jakaś para ma dziecko, w które ja jestem jakoś wciśnięty.
To była zima panikarzy z Manhattanu. Miotali się w płaszczach Chanel, machali ćwierćdolarówkami na chodniku, szeptali Madoff! oglądając implozję swoich IRA, 401K i funduszy inwestycyjnych w aplikacji bankowej telefonu, w końcu topili swoje zmartwienia w butelkach wina za 15 dolarów zamiast w miłej kolacji na mieście, która teraz wydawała się, niestety, nieprzyzwoita.
Miałam dobrą pracę jako kucharka i asystentka bogatej rodziny, ubezpieczenie zdrowotne do czasu ukończenia szkoły średniej, oszczędności, brak długów i dużo optymizmu. Ale wiedziałam, że jestem pracownikiem luksusowym, moje godziny pracy były ograniczane, a moje cotygodniowe wypłaty były podawane z większym niepokojem niż w 2007 roku, kiedy to zwitki pieniędzy wyglądały po prostu słodko.
Mój optymizm mnie nie zaślepił: Wiedziałem, że „prawdziwa praca” prawdopodobnie nie będzie istnieć po drugiej stronie tego przedostatniego semestru szkoły średniej; nawet jeśli tak się stanie, to prawdopodobnie wysączy mój czas na pisanie, który był dla mnie tak istotny jak krew, powietrze i woda, a także cały powód, dla którego poszedłem do szkoły średniej w pierwszej kolejności. Jeśli chciałem nadal pisać, musiałem być kreatywny w kwestii finansowania tego.
Użycie 8000 dolarów na pisanie usprawiedliwiłoby dwuznaczne ryzyko zdrowotne sprzedaży moich jaj, pomyślałem.
* * *
Pierwszego ranka w agencji zauważyłam duży, oprawiony plakat przedstawiający powiększone zdjęcie ludzkiej komórki jajowej powtórzone dziewięć razy w siatce, każde w innym kolorze – jak Marilyn Warhola, rzecz uwielbiana (i być może nieosiągalna).
Więcej historii
Miałam spotkanie z niejakim doktorem Greene’em, który zadał mi pytania, na które już odpowiedziałam w 30-stronicowym pisemnym podaniu i podczas rozmowy telefonicznej w poprzednim tygodniu. Odpowiedzi były łatwe: małe miasteczko w Missisipi, potem Tennessee, potem Luizjana; licencjat u Jezuitów; magisterium z Ivy League; skolioza, historia anemii, wegetarianin, metodysta z odzysku; rodzeństwo, rodzice i babcia, wszyscy żywi i zdrowi; trzech zmarłych dziadków: rak, rak, udar.
Dr Greene, jakby czytając kartkę ze wskazówkami, powiedziała, że jej zadaniem jest sprawić, bym nie chciał tego robić, nakreślić ryzyko, fizyczne i emocjonalne. Czy rozważyłem ryzyko?
Powiedziałem, że tak.
Ruszyliśmy dalej.
Dr Greene zapytała o ciała moich rodziców i rodzeństwa: przeciętny wzrost, przeciętna waga, jasna skóra i niebieskie oczy, a ona robi aprobujący wyraz twarzy przy ostatnim fakcie. To jest jak szyberdach w samochodzie, który możesz kupić, albo pralko-suszarka w potencjalnym mieszkaniu. Grad school to skórzane wnętrze, basen na podwórku.
Po pobraniu krwi i nasikaniu do kubka wysłano mnie do biura, gdzie zrobiłam test osobowości i test zdrowia psychicznego (Każdy próbuje mnie sabotować. Zawsze, często, czasami czy nigdy?), a potem spotkałam się z inną lekarką, która zapytała mnie o moje własne potencjalne pragnienie bycia mamą; miałam 23 lata i nigdy nie spotkałam nikogo, z kim chciałabym zrobić coś więcej, więc uśmiechnęłam się i wzruszyłam ramionami.
Podpisaliśmy kilka papierów i wyszedłem.
* * *
Kilka tygodni później zadzwoniła kobieta, żeby powiedzieć, że przeszedłem wszystkie podstawowe testy zdrowotne i genetyczne, które przeprowadzili i miła para już oferuje mi pracę Przodka, Dawcy Genetycznego, Członka Rodziny, Którego Nie Muszą Poznać. Podobał im się fakt, że jestem pisarzem, i byli zadowoleni z mojego wyniku w teście Myers-Briggs. I chociaż nie widzieli mojego zdjęcia i nigdy nie zobaczą (polityka agencji), uważali, że moje geny mówią, że wyglądam ładnie.
Wiedziałem, że tak naprawdę chodziło im o to, że mój skład genetyczny był wystarczająco podobny do bezjajecznej matki, aby mogli udawać, że nigdy nie istniałem, ale agencja nie mogła mi powiedzieć nic o tej parze (inna polityka) poza tym, że byli „mili”.”
Mili.
Wyobraziłam sobie tę parę siedzącą w gabinecie doktora Greene’a, ich ręce złączone w białą pięść, jej oczy szkliste, jego zdystansowane, oboje w garniturach, może nawet na przerwie na lunch, jak dokonują wyboru. Dawca numer trzy tysiące i więcej. Jej. Weźmiemy ją.
* * *
Następnego dnia poszłam do kliniki i pielęgniarka przeczytała mi umowę. Przez następne dwa do trzech tygodni nie mogłem pić, palić, uprawiać seksu ani brać narkotyków z wyjątkiem tych, które mi dadzą. Nie mogłam zostawać zbyt późno ani kłaść się spać zbyt wcześnie, ponieważ zakłóciłoby to mój cykl wstrzyknięć. Musiałam też unikać skakania na skakance, pogo-sticku lub zbyt szybkiego wchodzenia po schodach, zwłaszcza pod koniec, kiedy moje jajniki czuły się ciężkie jak pomarańcze w pępku i delikatne jak świeże strupy.
Przypomniano mi również, że nie mam prawa do danych kontaktowych biorców i nie będę miała żadnego prawa ani obowiązku w stosunku do jakiegokolwiek potencjalnego potomstwa, i w rzeczywistości nie będę nawet poinformowana, czy dziecko będzie wynikiem moich ofiarowanych komórek jajowych, ani ile, ani o naturze jego (lub ich) zdrowia.
Podpisałam, parafowałam, podpisałam ponownie i parafowałam ponownie.
Potem pielęgniarka wyciąga pudełko ze strzykawkami i maleńkimi szklanymi fiolkami.
Te dwie muszę trzymać w lodówce. Tę będę musiała zmieszać sama; dwa proszki na jeden cm3 soli fizjologicznej. To jest ten, który będziesz brał co noc przez pierwsze pięć dni, a potem będziesz dodawał ten i ten rano. Używasz pomarańczowych igieł na tym, różowych na tamtym, a ten, który bierzesz rano ma swoje własne małe igły, które skręcają się na górze.
Wbija igłę w woreczek z silikonu, który ma naśladować tłuszcz z mojego uda.
Widzisz? Nic nie poczujesz.
* * *
Dawczynie jaj i kobiety poddawane zapłodnieniu in vitro przyjmują te same leki (w różnych dawkach) i poddawane są tej samej procedurze ekstrakcji. Różnica, oczywiście, przychodzi po ekstrakcji, kiedy laboratoryjnie zapłodnione jajeczka dawczyni są wszczepiane biorczyni, a druga ma je wszczepione sobie.
Zastrzyki zaczęły się dla mnie od niskiej dawki Lupronu, leku, który znacznie zmniejsza hormony płciowe estradiol i testosteron i był używany w leczeniu raka prostaty, przedwczesnego dojrzewania, a nawet (w bardzo dużych dawkach) był używany do chemicznej kastracji pedofilów. Po kilku dniach dodano dawkę Menopuru, zastrzyku z moczu kobiet po menopauzie, który stymuluje wiele pęcherzyków jajnikowych do produkcji jaj zamiast pojedynczego pęcherzyka, który zwykle dojrzewa i owuluje każdego miesiąca. W noc przed pobraniem wzięłam ostatni zastrzyk Gonalu-F, mega-folikulostymulującego hormonu pochodzenia bydlęcego, o dokładnej godzinie, którą wyznaczyła mi agencja, abym miała owulację podczas pobytu na stole operacyjnym. Z Gonal-F RFF krążącym w mojej krwi tej nocy, rozważałam lekką hipokryzję kiedykolwiek ponownie kupując organiczny, wolny od hormonów jogurt.
Zgodnie z badaniami, które zostały przeprowadzone od czasu, gdy IVF stało się bardziej powszechne w połowie lat 80-tych, przyjmowanie tych leków nie uszczupla kobiecego zapasu jajeczek, ponieważ dodatkowe pęcherzyki stymulowane do owulacji naturalnie zwiędłyby zamiast dojrzewać w tym miesiącu. Ale to nie neguje faktu, że przyjmowanie ogromnych dawek hormonów jest podatkiem dla twojego ciała, a to, co może potencjalnie wywołać, nie jest do końca znane. Pomimo wszystkiego, co mogłyby mi powiedzieć jakiekolwiek badania, wiedziałam, że to wciąż jest ryzyko.
Po tym, jak byłam na lekach przez tydzień, nie zauważyłam żadnego z efektów ubocznych, przed którymi mnie ostrzegano – uderzenia gorąca, mdłości, wzdęcia, itd. — z wyjątkiem jednego: Byłem intensywnie i irracjonalnie emocjonalny.
Na seminariach musiałem rutynowo opierać się impulsowi, aby przerwać zajęcia dla grupowego uścisku lub wsunąć się pod stół, aby zapłakać o tym, jak bardzo kochałem The Moviegoer. Widzę plastikową torbę dryfującą na wietrze pewnego popołudnia i zaczynam płakać, potem uświadamiam sobie, że to jest jak ta scena z American Beauty, potem płaczę nad American Beauty, potem płaczę nad faktem, że płaczę nad American Beauty.
Ale żaden z tych płaczów nie wynikał z tego, że faktycznie byłam smutna; po prostu czułam się zbyt związana z życiem innych, z bezbronnością, którą mogłam usłyszeć w czyimś głosie lub wiszącą wyraźnie na jego twarzy. Jeśli nawiązałem z kimś kontakt wzrokowy, natychmiast chciałem go opłakiwać i cieszyć się nim. Metro było niemożliwe. Obcy ludzie byli emocjonalnymi minami lądowymi. Byłam menopauzalną, ciężarną i poporodową matką świata.
Zdaję sobie teraz sprawę, że brzmi to dramatycznie. To było dramatyczne, nawet dla mnie: Nie jestem najbardziej płaczliwą kobietą, jaka kiedykolwiek istniała. Jestem znana głównie z sarkazmu w dobrej intencji, opanowania i zdolności/podatności na oderwanie się. Efekt uboczny w postaci nadmiernej emocjonalności był więc dla mnie dziwnie przyjemny, jakbym wynajmowała mózg jakiejś bardziej emocjonalnej kobiety. Dowiedziałam się z pierwszej ręki, że osobowość może zostać głęboko zmieniona przez lek, że nasze mózgi są zawsze na łasce hormonów i enzymów.
Mimo to, cieszyłam się, że mogę wrócić do mojego normalnego, na wpół zniechęconego siebie, kiedy zastrzyki się skończyły.
* * *
Rano w dniu operacji przybyłam do kliniki dokładnie na czas z pustym brzuchem, suchymi ustami i moim długo cierpiącym chłopakiem. Jego zadaniem było dopilnowanie, abym nie zasnęła lub nie weszła pod taksówkę w drodze do domu, kiedy znieczulenie przestało działać. Moim zadaniem było wrócić do normalności, kiedy to wszystko się skończy.
Procedura trwała około 20 minut, podczas których byłam pod pełnym znieczuleniem, chociaż agencja odnosi się do tego jako „odzyskanie”, nigdy „operacja.”
Obudziłam się czując się całkiem dobrze — nawet dobrze wypoczęta — i ktoś dał mi krakersa grahamowego i szklankę wody, a kilka dni później dostałam czek pocztą.
* * *
Czasami komórki jajowe nie wydostają się z szalki Petriego. Czasami plemniki po prostu pływają gorączkowo wokół tego obcego jaja, odmawiając zanurzenia się, a w końcu giną. Albo macica żony odrzuca zygotę, która jest w połowie jej mężem, a w połowie tajemnicą – tysiące dolarów wytrząśniętych z jej krwi. W około 60 procentach przypadków wszystko przebiega prawidłowo. Tak czy inaczej, dawcy nigdy nie mówi się, co się stało, ale kilka tygodni po pobraniu dostałem telefon.
To był wyjątkowo udany zabieg, powiedziała mi pielęgniarka, owulowała pani dwa razy więcej jajeczek niż przeciętna dawczyni.
Chciała wiedzieć, czy zrobiłbym to jeszcze raz.
Nie zastanawiałem się nad tym. Zamiast tego powiedziałem bezmyślnie, że tak. Kilka tygodni później przechodzę dokładnie ten sam proces – igły, hormony, ponowne pobranie, krakersy grahamowe, dziwnie duży czek w poczcie. Mój chłopak, tym razem, jest zrozumiale wkurzony, że nie porozmawiałam z nim przed ponownym zobowiązaniem. W dniu pobrania nie jedzie ze mną, ponieważ po ostatnim zabiegu czułam się w 100 procentach dobrze. Są Walentynki.
Aaron Amat/
Kilka tygodni po drugim pobraniu Ellen dzwoni ponownie, gratuluje mi, jakbym zdobyła złoty metal w owulacji, i pyta, czy zrobię kolejny cykl.
Ponownie, nie zastanawiam się nad tym. Po prostu mówię jej, że nie.
Pyta dlaczego, a ja mówię, że jestem zajęta. Ona pyta, jaki jest mój harmonogram, mówi mi, że może pracować wokół niego, ale tak naprawdę, po prostu nie chcę robić kolejnej rundy hormonów, naciskać na moje szczęście z operacją pobrania, czuć się jak luksusowy królik doświadczalny, być częścią tworzenia kolejnego tajemniczego dziecka, czuć się nieco przestępcą, kiedy wpłacam 8,i że stałam się współwinna tego wszystkiego i dlaczego ci ludzie po prostu nie adoptowali, bo oczywiście nie chodziło o pieniądze i tak, może matka naprawdę chciała przeżyć poród i kim jestem, żeby mówić obcej osobie, że nie powinna tego chcieć, ale czy bycie rodzicem naprawdę polega na rodzeniu dzieci i jeśli powiem, że nie chodzi o rodzenie dzieci, czy to czyni mnie w jakiś sposób rodzicem?
Nie mówię pielęgniarce nic z tych rzeczy. Mówię jej tylko, że nie chcę teraz podejmować ryzyka.
Powiedziała, że rozumie, ale że powinnam zadzwonić, jeśli zmienię zdanie. Kiedy pyta, czy mogą mnie zatrzymać w aktach, mówię po prostu: „W porządku”.
* * *
Przez następny rok używałem kawałka pieniędzy z jajka, żeby żyć, podczas gdy ja odbywam staż i pracuję nad drugim szkicem książki, potem kolejne kilka tysięcy, żeby kupić bilety lotnicze do Nowej Zelandii, gdzie nie wydałem prawie żadnych pieniędzy, jeździłem autostopem, pisałem i pracowałem na farmach w zamian za jedzenie i miejsce do spania. Po powrocie do Ameryki założyłem z kilkoma przyjaciółmi pensjonat. Pomiędzy pracą nad kolejnym szkicem książki a remontem naszego przyszłego B&B nie miałem czasu na zarobienie żadnej znaczącej sumy pieniędzy, poza dziwnymi korepetycjami. Wszystko w tamtym roku było aktem wiary w ostateczny sukces biznesu i sprzedaży manuskryptu, ale nic nie było gwarantowane.
Byłem trzy godziny w odnawianie podłogi z twardego drewna – Czy rzeczywiście wiedziałem, jak to zrobić? Nie, kiedy dostałem telefon z agencji. Kolejna idealna para pojawiła się w pobliżu — czy mógłbym to jeszcze raz rozważyć?
Odparowywałem wątpliwie toksyczny klej z podłogi w budynku, który był ostatnio remontowany w erze azbestu. Hormony, w tym kontekście, nie wydawały się zbyt dużym ryzykiem, a 8000 dolarów byłoby dla mnie gigantyczną ulgą, podobnie jak darmowe badanie lekarskie, ponieważ byłam bez ubezpieczenia. Długo cierpiący chłopak nie był już w pobliżu.
Nie musiałam niczego rozważać. Zapytałam, kiedy mogę przyjść?
Jutro, powiedziała. Będą musieli zrobić podstawowe badania krwi i jeszcze jeden nowy test. Nic wielkiego.
Tydzień później dostałam telefon z pytaniem, kiedy mam zacząć Lupron, ale pielęgniarka nie mówi nic o Lupronie. Mówi: „Cóż, obawiam się, że mam złe wieści. Pamiętasz to nowe badanie krwi, które kazaliśmy ci zrobić? Cóż, jak się okazuje, jest pani nosicielką Fragile X.
Jestem kim?
Fragile X. To gen. Nosisz go. Jest słabo pozytywny, ale jest pozytywny.
Co to oznacza?
Niewiele mogę ci o tym powiedzieć, szczerze mówiąc. Mogę skierować cię do doradcy genetycznego, jeśli chcesz.
Nie, w porządku.
Powodzenia, powiedziała.
Pomyślałem, natychmiast, że muszę wygooglować „Fragile X” (Poważnie, czy mogliby wymyślić straszniejszą nazwę dla sekwencji genów?), ale wiedziałam, że jeśli zacznę googlować, to wpadnę w internetową dziurę i zacznę zakładać najgorsze, więc położyłam się na podłodze w moim pokoju i myślałam o milionach maleńkich, kruszących się, kruchych X-ów skręconych w moim DNA, robiących jakąś tajemnicę mojemu ciału lub przyszłości mojego ciała lub przyszłości dzieci, które mogłabym kiedykolwiek mieć. Pomyślałem, znowu, że powinienem wstać i wygooglować to, dowiedzieć się, co to naprawdę znaczy, ale także, że nie powinienem grać roli mojego własnego, niewykształconego, alarmistycznego doradcy genetycznego.
Nie wygogluję tego.
Mogę to wygooglować.
Mogę po prostu zobaczyć, co to jest, szybko?
Nie — nie powinienem zaczynać. Wiedziałem, że nie powinienem zaczynać.
* * *
Bycie nosicielem Fragile X, lub jakiejkolwiek mutacji genetycznej dla tej sprawy, nie jest tak proste jak posiadanie lub nieposiadanie jej. W większości przypadków badania genetyczne mogą przynieść tylko szerokie wnioski: nosisz ignorowalną ilość mutacji, nosisz trochę, nosisz dużo, lub masz pełną permutację. Czy jest to wyrażone lub przekazane jest do szansy i epigenetyki, która jest cały inny sposób, że cechy genetyczne są wyrażone lub nie z powodu metylacji lub innych czynników, które wpływają na transfer informacji genetycznej do corporeal symptoms.
Ale przerażająca rzeczywistość o zespół kruchego X (co różni się od po prostu jest przewoźnikiem) jest to, że jest najczęstszą znaną przyczyną autyzmu i innych poznawczych disabilities. Choć zespół ten rzadko dotyka kobiet, bycie nosicielem oznacza około 20 procent szans na wczesną menopauzę i przedwczesne jajniki. Jako kobieta wkraczająca w wiek 20 lat, która nie mogła sobie wyobrazić, że zostanie rodzicem przed trzydziestką, byłam zdruzgotana. Nawet jeśli oddanie moich jajeczek nie spowodowało jakichś niewidzialnych szkód, być może będę musiała w końcu zmierzyć się z niepokojąco nowoczesną sytuacją, w której nie będę mogła mieć własnych dzieci, wiedząc, że ktoś inny już to zrobił.
* *
Kilka tygodni później dostałam kolejny telefon z agencji i obawiałam się najgorszego. Może oferują mi darmowe doradztwo genetyczne z litości albo łamią własne zasady, żeby powiedzieć mi, że moje komórki jajowe wyprodukowały dziecko z autyzmem, a może odkryli, że jest jeszcze gorzej, niż wcześniej sądzono.
Nie. None of the above.
They’re asking me if I want to donate again.
We have a couple here that doesn’t think your low positive for Fragile X is really a risk.
Instead of answering, I stammered out a confused questions about what being a Fragile X carrier really meant. Powoli, po serii maili dostałem kilka krytycznych informacji, których nie miałem, kiedy wpadłem w tę czarną dziurę Google:
Jestem pośrednim przewoźnikiem, co oznacza, że gdzieś mam między 40 a 55 powtórzeń CGG na genie FMR1. Technicznie, to zrobiło mnie nie „Fragile X przewoźnika” (oni mają 55-200 CGG powtórzeń) ale pośredni lub „szarej strefy” przewoźnika. Głównym ryzykiem dla nosiciela pośredniego jest to, że permutacja zostanie przekazana w dół linii, co spowoduje, że wnuk lub prawnuk będzie miał autyzm. Szanse na to są mętne, ale nie wyjątkowo wysokie.
Ale różnica między pośrednim nosicielem a regularnym nosicielem jest pojedynczym powtórzeniem CGG, najdrobniejszym skrawkiem informacji o genie. Wiedząc, że byłam mniej niż o włos od wczesnej menopauzy (która niesie ze sobą nieprzyjemności poza samym utrudnianiem porodu) nie sprawiła, że poczułam się w pełni zwolniona z tego obowiązku. Genetyka i epigenetyka to nowe i nie do końca ścisłe nauki, a posiadanie znacznie większej ilości informacji o moim własnym DNA wzbudzało teraz więcej obaw, niż uspokoił pierwotny test z 2008 roku.
Agencja dzwoniła do mnie jeszcze kilka razy, zanim w końcu powiedziałam im, żeby usunęli moje nazwisko z listy.
* * *
Trudno nie zastanawiać się, jak potoczyły się losy tych ewentualnych dzieci, ale oczywiście wypisałam się z prawa do wiedzy. Wykorzystałam to, żeby zyskać na czasie, żeby skończyć książkę, którą skończyłam, a którą teraz sprzedaje agent. Częściej po prostu wyobrażam sobie moją obecność jako żart w tych dwóch rodzinach, wiecznego kozła ofiarnego za wszystko, czego rodzice nie chcieli, by powstało z ich bałaganu DNA. Ona zawsze jest wybierana jako ostatnia do drużyny softballowej – obwiniaj dawcę. Ma ADD – obwiniaj dawcę. Przeziębiła się, ma pryszcza, nie lubi ananasa — obwiniaj dawcę.
Matka będzie się śmiała za każdym razem, może trochę za długo, po tym jak jej córka już opuści pokój. Nie dostałaś tego ode mnie – powie. Nie, nie ode mnie.