Translated by: Zeynep Sen
Edited by: Christine Taylor
Helen Keller powiedzia艂a kiedy艣: „Wol臋 chodzi膰 z przyjacielem w ciemno艣ci, ni偶 chodzi膰 sama w 艣wietle”. To stwierdzenie jest echem sentymentu, kt贸ry odczuwa wielu z nas. My, jako istoty ludzkie, jeste艣my stworzeniami spo艂ecznymi. Pragniemy g艂臋bokich, znacz膮cych zwi膮zk贸w. Cz臋sto jednak czujemy, 偶e nie jeste艣my w stanie stworzy膰 wi臋zi, kt贸re by艂yby wystarczaj膮co g艂臋bokie, aby nazwa膰 je prawdziwymi przyja藕niami. Ko艅czymy na p艂ytkich rozmowach, kt贸re tak naprawd臋 nie drapi膮 powierzchni. A mo偶e nie czujemy, 偶e jeste艣my integraln膮 cz臋艣ci膮 偶ycia naszych przyjaci贸艂 – lub 偶e oni s膮 wa偶n膮 cz臋艣ci膮 naszego. Czasami mamy wra偶enie, 偶e w og贸le nie potrafimy nawi膮za膰 kontaktu z lud藕mi wok贸艂 nas. Jak wi臋c mo偶emy to przezwyci臋偶y膰? Jak mo偶emy tworzy膰 i piel臋gnowa膰 przyja藕nie, kt贸re przetrwaj膮 ca艂e 偶ycie?
Why Do We Need Friends Anyways?
Naukowcy s膮 zdumieni, dlaczego istoty ludzkie naprawd臋 potrzebuj膮 przyjaci贸艂. Jedyne, co wiedz膮 na pewno, to to, 偶e tak jest. Przez lata liczne badania wykaza艂y, 偶e posiadanie prawdziwych przyja藕ni jest bardzo korzystne dla naszego dobrostanu psychicznego. Ostatnie badanie przeprowadzone na Harvardzie wykaza艂o, 偶e tworzenie bliskich przyja藕ni sprzyja zdrowiu m贸zgu w miar臋 starzenia si臋. W przesz艂o艣ci udowodniono, 偶e przyja藕艅 wyd艂u偶a 偶ycie osoby, a nawet obni偶a r贸偶ne zagro偶enia dla zdrowia, takie jak choroby serca.
Pow贸d, dla kt贸rego posiadanie przyjaci贸艂 jest tak dobre dla nas jest to, 偶e s艂u偶膮 one jako filary w naszym 偶yciu. Przyjaciele wspieraj膮 nas, gdy potrzebujemy tego najbardziej. Rozw贸d, strata, niezdany egzamin, degradacja… Bez wzgl臋du na to, przez co przechodzimy, oni b臋d膮 przy nas przez ca艂y czas. Nie wiemy, dlaczego tworzymy takie wzorce zachowa艅 z naszymi przyjaci贸艂mi. Tylko, 偶e tak jest i 偶e to jest dla nas dobre.
Jak powstaje przyja藕艅?
C.S. Lewis opisa艂 kiedy艣 moment, w kt贸rym poznajemy nowego przyjaciela, m贸wi膮c, 偶e „Przyja藕艅 rodzi si臋 w tej chwili, gdy jedna osoba m贸wi do drugiej: „Co? Ty te偶? My艣la艂em, 偶e jestem jedyny”. Nie m贸g艂 mie膰 wi臋cej racji. Wszystkie zwi膮zki potrzebuj膮 punktu wyj艣cia, wsp贸lnej p艂aszczyzny, 偶e tak powiem. Posiadanie takiej wsp贸lnej p艂aszczyzny jest 艣wietnym punktem wyj艣cia do tworzenia wi臋zi. Je艣li jednak nie b臋dziemy na nich budowa膰, je艣li nie wykorzystamy wsp贸lnego gruntu, kt贸ry jest nam dany, wtedy nigdy nie b臋dziemy w stanie przekszta艂ci膰 znajomo艣ci w prawdziw膮 przyja藕艅. Co wi臋c musimy zrobi膰, aby przekszta艂ci膰 ten kluczowy moment w prawdziw膮 relacj臋? Jak zmieni膰 nieznajomego, z kt贸rym mamy co艣 wsp贸lnego, w prawdziwego przyjaciela. A mo偶e przede wszystkim, jak sami stajemy si臋 prawdziwymi przyjaci贸艂mi?
Kultywowanie bliskiej przyja藕ni
Relacje s膮 skomplikowane. Nie ma przewodnika „jak to zrobi膰”, aby si臋 po nich porusza膰, poniewa偶 ka偶da osoba i ka偶dy zwi膮zek jest inny. Istnieje jednak kilka czynnik贸w, kt贸re decyduj膮 o tym, jak kszta艂tuj膮 si臋 przyja藕nie. Medytuj膮c nad tymi czynnikami, mo偶emy lepiej zrozumie膰 nasze przyja藕nie, naszych przyjaci贸艂 i nas samych. Tylko wtedy mo偶emy zacz膮膰 bada膰 i ostatecznie rozwi膮za膰 nasz膮 percepcj臋 ludzkich zwi膮zk贸w.
Znajdowanie wsp贸lnej p艂aszczyzny
Znajdowanie wsp贸lnej p艂aszczyzny z tymi, z kt贸rymi czujemy wi臋藕 jest nie tylko dobrym punktem wyj艣cia dla przyja藕ni, jest to r贸wnie偶 krok, kt贸ry pozwala nam jednocze艣nie dowiedzie膰 si臋 wi臋cej o nich, jednocze艣nie odkrywaj膮c wi臋cej o nas samych. Najcz臋艣ciej szukamy podobie艅stw mi臋dzy nami a drug膮 osob膮, aby rozpocz膮膰 budowanie wsp贸lnej p艂aszczyzny porozumienia. To mo偶e by膰 cokolwiek. Postawa 偶yciowa, warto艣ci, zainteresowania, wiek, p艂e膰, status spo艂eczno-ekonomiczny, hobby, do艣wiadczenia… Odkrywanie tego typu podobie艅stw pomaga nam lepiej zrozumie膰 ludzi, kt贸rzy stoj膮 przed nami. Mamy wra偶enie, 偶e znamy ich cz臋艣膰 i czujemy ch臋膰 poznania czego艣 wi臋cej. Podobie艅stwa, kt贸re odkrywamy i rozwijamy, sprawiaj膮, 偶e jeste艣my bardziej otwarci na r贸偶nice mi臋dzy naszymi przyjaci贸艂mi a nami. To daje nam wi臋cej powod贸w, aby je odkrywa膰 i w ten spos贸b rozumie膰 naszego przyjaciela coraz lepiej w miar臋 up艂ywu czasu. Im bardziej jeste艣my na to otwarci, tym g艂臋bsze b臋dzie nasze zrozumienie. A im g艂臋bsze nasze zrozumienie, tym lepszym przyjacielem si臋 staniemy.
Self-Disclosure.
Podstaw膮 ka偶dego zdrowego zwi膮zku jest zaufanie. Jednak zaufanie nie pojawia si臋 tak po prostu z dnia na dzie艅. Jak dobrze wiesz, zaufanie wymaga czasu, aby si臋 rozwin膮膰. Jednym z najlepszych sposob贸w budowania zaufania jest nie tylko konsekwentne pokazywanie komu艣, jak si臋 zachowujesz, podejmujesz decyzje i traktujesz innych, ale tak偶e bycie wra偶liwym. Je艣li chcemy mie膰 relacje oparte na zaufaniu, musimy by膰 gotowi otworzy膰 si臋 na osob臋, kt贸ra stoi przed nami. Musimy by膰 gotowi podzieli膰 si臋 z ni膮 osobistymi rzeczami, kt贸rych w przeciwnym razie nie dowiedzia艂aby si臋 o nas, ryzykuj膮c przy tym, 偶e zostanie zraniona. Nasze uczucia, nasze zmartwienia i najskrytsze my艣li, prywatne wspomnienia, takie jak rozstania czy b艂臋dy pope艂nione w przesz艂o艣ci. Im bardziej jeste艣my otwarci, tym bardziej bezbronni si臋 stajemy. W ten spos贸b dajemy naszemu przyjacielowi jasny komunikat: „Ufam ci z tymi informacjami o mnie. Ufam, 偶e mnie nie zranisz”. Nie znaczy to jednak, 偶e powinni艣my by膰 wra偶liwi z ka偶dym. Wybieraj m膮drze, kto b臋dzie m贸g艂 us艂ysze膰 twoje historie, ale wiedz, 偶e nigdy nie ufaj膮c nikomu w kwestii jakichkolwiek osobistych informacji, mo偶esz na zawsze oddali膰 si臋 od nawi膮zania prawdziwej przyja藕ni. Tak, ryzykujesz, 偶e zostaniesz zraniony, je艣li kto艣 ci臋 zdradzi, ale alternatyw膮 jest to, 偶e nigdy nie poczujesz, 偶e mo偶esz naprawd臋 polega膰 na kim艣, co jest uczuciem izoluj膮cym i szkodliwym dla twojego zdrowia fizycznego i psychicznego.
Nasza gotowo艣膰 do bycia ufnym i bezbronnym sk艂ania naszych przyjaci贸艂 do bycia takimi r贸wnie偶. W ten spos贸b wkraczamy w 偶ycie naszych przyjaci贸艂 i zdobywamy ich zaufanie. Je艣li mamy problemy z nawi膮zywaniem kontakt贸w z innymi i tworzeniem nie powierzchownych relacji, zaufanie i bezbronno艣膰 s膮 doskona艂ymi czynnikami, nad kt贸rymi warto si臋 zastanowi膰. Jak bardzo naprawd臋 otwieramy si臋 przed naszymi przyjaci贸艂mi? Jak bardzo jeste艣my sk艂onni podzieli膰 si臋 sob膮 i swoim 偶yciem? Jak bardzo uczestniczymy w 偶yciu naszych przyjaci贸艂? Je偶eli odpowied藕 na te pytania jest „niewystarczaj膮ca”, to by膰 mo偶e nadszed艂 czas, aby stopniowo zmusza膰 si臋 do dzielenia si臋 wi臋cej.
Odwzajemnianie.
Odwzajemnianie jest konieczno艣ci膮 we wszystkich zdrowych zwi膮zkach. To jest akt dzielenia si臋 cz臋艣ciami siebie i 偶ycia z twoim przyjacielem i posiadanie twojego przyjaciela, kt贸ry robi to samo. To inwestowanie czasu w swojego przyjaciela, czy to spotykaj膮c si臋 na fili偶ank臋 kawy, czy pokazuj膮c si臋 na wydarzeniu, o kt贸rym wiesz, 偶e jest dla niego wa偶ne. To dzielenie si臋 z nim jego cierpieniem lub szcz臋艣ciem. To posiadanie przyjaciela, kt贸ry w podobny spos贸b inwestuje czas i energi臋 w ciebie. Kr贸tko m贸wi膮c, jest to dawanie i branie zdrowego zwi膮zku. S膮 chwile, kiedy jeste艣my w pozycji dawania w zwi膮zku i kiedy jeste艣my na ko艅cu otrzymywania.
Ale we藕 chwil臋 i zastan贸w si臋. Czy istnieje dynamika z twoim przyjacielem, gdzie zawsze jeste艣 tym, kt贸ry daje? Je艣li jeste艣 jedynym, kt贸ry inwestuje czas i energi臋, s艂uchaj膮c o problemach, zmartwieniach i 艣wi臋towaniu przyjaciela, to czy wasza przyja藕艅 jest zr贸wnowa偶ona? Je艣li zawsze jeste艣 na ko艅cu przyjmuj膮cym przyja藕艅, to czy jeste艣 dobrym przyjacielem? Oba te scenariusze wypaczaj膮 nasze relacje. Sprawiaj膮, 偶e my lub nasi przyjaciele czujemy si臋 odizolowani i samotni. Czy naprawd臋 chcemy czu膰 si臋 w ten spos贸b lub sprawi膰, by nasz przyjaciel czu艂 si臋 w ten spos贸b? Je艣li nie, to co mo偶emy zrobi膰, aby to zmieni膰?
How Can We Be Better Friends?
Faktem jest, 偶e nie mo偶emy wybra膰 naszych rodzin, ale mo偶emy wybra膰 naszych przyjaci贸艂. Czasami stajemy si臋 bli偶si naszym przyjacio艂om ni偶 kiedykolwiek b臋dziemy z naszymi rodzinami. Chocia偶 tworzenie takich przyja藕ni nie jest tylko kwesti膮 sp臋dzania z nimi czasu. To wspieranie ich, gdy przechodz膮 przez trudne chwile lub nawet siedzenie cicho przy nich, aby da膰 im zna膰, 偶e nie s膮 sami. To 艣wi臋towanie ich osi膮gni臋膰 i dzielenie si臋 ich szcz臋艣ciem. To jest posiadanie naszych przyjaci贸艂, kt贸rzy s膮 tam dla nas w ten sam spos贸b. Je艣li trudno nam nawi膮za膰 kontakt z innymi lub naszymi przyjaci贸艂mi, by膰 mo偶e nadszed艂 czas, by zastanowi膰 si臋 nad natur膮 naszych relacji. Usi膮d藕 na chwil臋 i pomedytuj nad nimi. Jak zr贸wnowa偶ona jest twoja przyja藕艅? Kiedy ostatnio by艂e艣 naprawd臋 przy przyjacielu lub przyjaciel by艂 naprawd臋 przy tobie? Czy ty, by膰 mo偶e, bierzesz swoj膮 przyja藕艅 za pewnik? Medytacje wdzi臋czno艣ci mog膮 by膰 doskona艂膮 praktyk膮, aby si臋 tego dowiedzie膰. Kiedy ostatni raz zatrzyma艂e艣 si臋 i pomy艣la艂e艣 sobie, jakie masz szcz臋艣cie, 偶e masz przyjaciela? Kiedy ostatni raz da艂e艣 przyjacielowi zna膰, jak si臋 czujesz?
Medytacje wsp贸艂czucia mog膮 r贸wnie偶 pom贸c ci zorientowa膰 si臋 w twoich relacjach z przyjaci贸艂mi. Jak bardzo jeste艣 wsp贸艂czuj膮cy dla innych? Jak reagujesz, kiedy przyjaciel przychodzi do ciebie z jakim艣 problemem? Ty zamiatasz je pod dywan i dostajesz one pr贸bowa膰 i ignorowa膰 je? Czy rozmawiasz o tym z przyjacielem i pr贸bujesz dotrze膰 do sedna sprawy? Czy s艂uchasz i po prostu starasz si臋 by膰 tam dla nich? Czy rozumiesz, czego naprawd臋 potrzebuj膮 w danej chwili i reagujesz odpowiednio? Je艣li nie, wtedy medytowanie nad tym, jak mo偶esz by膰 bardziej wsp贸艂czuj膮cy i wyrozumia艂y wobec innych mo偶e by膰 doskona艂ym sposobem uczenia si臋, aby robi膰 lepiej.
Cokolwiek nasze zawieszenia z przyja藕niami mog膮 by膰, zawsze mo偶emy zrobi膰 lepiej. Musimy tylko by膰 otwarci i ch臋tni, aby spr贸bowa膰 trudniej. Musimy nauczy膰 si臋 widzie膰, jak jeste艣my w zwi膮zkach, bez os膮dzania siebie lub naszych przyjaci贸艂. Co najwa偶niejsze, musimy otwarcie komunikowa膰 si臋 z naszymi przyjaci贸艂mi o tym, jak si臋 czujemy. Bo tylko wtedy mo偶emy pracowa膰 razem, aby poprawi膰 nasze relacje.
Na koniec, chcieliby艣my us艂ysze膰 od was na temat waszych relacji z waszymi przyjaci贸艂mi. Co uwa偶acie za dobrego przyjaciela, jak chcieliby艣cie by膰 lepszymi przyjaci贸艂mi?