- Narkolepsja jest ważną przyczyną przewlekłej senności, dotykającą około 1 na 2 000 osób. Zazwyczaj rozwija się w okresie nastoletnim i trwa przez całe życie.
- Narkolepsja jest chorobą, którą można kontrolować, a osoby z narkolepsją mogą prowadzić pełne i satysfakcjonujące życie.
Narkolepsja jest zaburzeniem neurologicznym, które powoduje uporczywą senność i dodatkowe objawy, takie jak krótkie epizody osłabienia mięśni znane jako katapleksja, żywe, podobne do snów halucynacje, krótkie epizody paraliżu podczas zasypiania lub po przebudzeniu (paraliż senny) oraz fragmentaryczny sen nocny. Objawy rozwijają się zwykle w ciągu kilku miesięcy i utrzymują się przez całe życie.
Zaburzenie zwykle zaczyna się między 10 a 20 rokiem życia, chociaż czasami zaczyna się tak późno, jak w wieku 40 lub 50 lat. Narkolepsja dotyka w równym stopniu kobiety i mężczyzn, występując u około 1 na 2000 osób.
Narkolepsja jest chorobą, którą można kontrolować, a dzięki szerokiej gamie strategii leczenia, osoby z narkolepsją mogą prowadzić pełne i satysfakcjonujące życie.
Aby zapoznać się z jednostronicowym podsumowaniem narkolepsji i jej objawów, przyczyn i sposobów leczenia, pobierz What Is Narcolepsy? (PDF).
Typy narkolepsji
Klinicyści rozpoznają obecnie dwa główne typy narkolepsji: narkolepsja z katapleksją (osłabienie mięśni wywołane przez silne emocje) i narkolepsja bez katapleksji. Ludzie, którzy mają narkolepsję bez katapleksji mają senność, ale nie mają osłabienia mięśni wywołanego emocjami i generalnie mają mniej poważne objawy.
Istnieje również inny, bardzo rzadki typ znany jako wtórna narkolepsja, która występuje z urazem głębokiej części mózgu zwanej podwzgórzem. Oprócz wszelkich typowych objawów narkolepsji, osoby z wtórną narkolepsją mają również poważne problemy neurologiczne i wymagają dużych ilości (>10 godzin) snu.
Podstawy snu
Aby zrozumieć objawy narkolepsji, należy najpierw zrozumieć, jak sen przebiega normalnie. Zdrowy sen obejmuje dwa rodzaje snu: sen REM (rapid-eye-movement) i NREM (non-REM).
Sen REM charakteryzuje się marzeniami sennymi, szybkimi ruchami gałek ocznych oraz paraliżem kończyn i tułowia, który uniemożliwia komuś odgrywanie marzeń sennych i doznawanie obrażeń podczas snu. We śnie non-REM sny są rzadsze, a ciało nie jest sparaliżowane. U osób bez narkolepsji, sen REM, sen non-REM i czuwanie są odrębnymi stanami, które nie mieszają się ze sobą.
Aby dowiedzieć się więcej o rodzajach snu i cyklach snu, zobacz Zdrowy sen.
W przypadku osób z narkolepsją regulacja snu jest zaburzona: granice między czuwaniem a snem są mniej wyraźne, a elementy snu i czuwania mogą się mieszać.
Schematy snu u osób z narkolepsją różnią się na kilka sposobów od schematów snu u osób, które nie mają tego zaburzenia:
| Ludzie z narkolepsją | Ludzie bez narkolepsji | |
|---|---|---|
| W ciągu dnia | ||
| Uczucie senności, nieuwaga i łatwe zasypianie | Uczucie czujności, przebudzenie, i niełatwo zasypia | |
| Często wchodzi w sen REM i śni podczas drzemek | Zwykle nie wchodzi w sen REM lub śni podczas drzemek | |
| Halucynacje na jawie częste | Halucynacje na jawie rzadkie | |
| Paraliż senny częsty | Paraliż senny rzadki | Paraliż senny Paraliż przysenny rzadki |
| Może wystąpić katapleksja | Nigdy nie wystąpi katapleksja | |
| Podczas nocy | ||
| Spontanicznie budzą się ze snu | Zazwyczaj śpią dobrze | |
| Mogą wejść w sen REM w ciągu 15 minut | Zacząć w nie-REM, a następnie potrzebuje 60-90 minut, aby wejść w sen REM |
|
.