In de biopic over Freddie Mercury, “Bohemian Rhapsody”, is er een scène waarin een familielid de zanger uitscheldt:
Dus nu is onze achternaam niet goed genoeg voor jou?
“Ik heb het wettelijk veranderd,” antwoordt Mercury, “Er is geen weg terug.”
Het kan voor sommigen als een verrassing komen dat de oorspronkelijke naam van de “Queen” zanger Farrokh Bulsara was. Freddie kwam uit een Parsi familie met wortels in India en beoefende het Zoroastrisme.
In de lessen die ik aan de Universiteit van Florida geef over wereldreligies, hebben we het over Zoroastrisme.
Op de vlucht voor religieuze vervolging door Moslims in Perzië, ergens tussen de 7e en 10e eeuw, vestigden Zoroastrianen zich in India, waar zij zich Parsis begonnen te noemen.
Zoals Freddie Mercury, hadden ze moeite om in hun nieuwe omgeving te integreren. Zij bleven echter ook trouw aan de waarden, overtuigingen en praktijken van hun godsdienst, die volgens vele geleerden van invloed is geweest op het christendom, de islam en het jodendom.
Voorloper van het christendom?
Zoroastrisme is een van de oudste godsdiensten ter wereld, die teruggaat tot 1200 v. Chr.
Zarathustra, een profeet die in die tijd in Iran leefde, wordt beschouwd als de stichter van het Zoroastrisme.
Het is niet met zekerheid bekend wanneer Zarathustra leefde, hoewel sommigen zeggen dat het rond 1200 v. Chr. was. Men neemt aan dat hij de Gathas componeerde, de hymnen die een belangrijk deel vormen van de Yasna, de liturgische teksten van de Zoroastriërs.
Volgens de Zoroastrische traditie is Ahura Mazda de opperste godheid en schepper. Hij vertegenwoordigt alles wat goed is. Deze godsdienst is dus een van de oudste voorbeelden van monotheïsme, het geloof in één god.
De basisprincipes van dit geloof zijn gebaseerd op de tegenstelling tussen Ahura Mazda en de krachten van het kwaad, vertegenwoordigd door Angra Mainyu, de geest van vernietiging, kwaad en chaos. Deze boze geest creëert een slang, Azi Dahaka genaamd, een symbool van de onderwereld, dat veel gelijkenis vertoont met de bijbelse slangen uit de joods-christelijke tradities.
In deze kosmische strijd blijkt de spanning tussen asha, dat zich laat vertalen als waarheid, rechtvaardigheid, gerechtigheid of goedheid, en druj of bedrog.
De waarheid wordt voorgesteld door licht, en de Parsis bidden altijd voor een bron van licht. Vuur, zon en maan symboliseren dit geestelijk licht.
In feite hebben geleerden opgemerkt hoezeer het Zoroastrisme historisch van invloed is geweest op concepten in het jodendom, het christendom en de islam, of het nu ging om monotheïsme, de dualiteit van goed en kwaad, of de figuur van Satan.
Heden ten dage heeft het Zoroastrisme een kleine maar devote aanhang, hoewel die afneemt.
In 2004 schatte men dat er tussen 128.000 en 190.000 Zoroastrianen in de wereld waren, waarvan er 18.000 in de Verenigde Staten woonden.
Zoals suiker in melk
De Qissa e Sanjan, dat zich laat vertalen als Het Verhaal van Sanjan werd rond de 17e eeuw geschreven. Het beschrijft hoe, vele eeuwen geleden, Zoroastriërs op de vlucht voor de religieuze vervolging van de Moslim invasies in Perzië, hun thuisland, zich een weg baanden naar Gujarat in het westen van India.
Eenmaal daar, spreken zij met de plaatselijke koning, die zij Jadi Rana noemen. Hij stemt erin toe hen land te geven als zij de plaatselijke klederdracht, taal en sommige van hun gebruiken overnemen. Hun geloof wordt echter nooit in twijfel getrokken. Zij blijven hun godsdienst belijden, en Jadi Rana vindt het prima dat deze nieuwkomers bidden zoals zij willen.
Het Parsi verhaal kent twee versies van wat er gebeurd is.
In één, toen de Zoroastrische vluchtelingen in Gujarat aankwamen, stuurde de koning hen een kolf overvol met melk. Dit was zijn manier om hen duidelijk te maken dat zijn koninkrijk vol was en dat er geen plaats was voor nog meer mensen. Als antwoord voegden de nieuwkomers een lepel suiker toe en gaven die terug aan de koning. Met andere woorden, zij beloofden niet alleen te integreren met de plaatselijke bevolking, maar ook de plaats door hun aanwezigheid te verbeteren.
In de andere versie van het verhaal stopten de nieuwkomers een gouden ring in de pot om te laten zien dat zij hun identiteit en cultuur zouden behouden, maar toch een immense waarde aan de regio zouden toevoegen.
Dit zijn twee overtuigende versies, zij het met verschillende betekenissen. De een verheerlijkt de integratie van immigranten, terwijl de ander de waarde benadrukt van verschillende culturen die in harmonie samenleven.
De Parsis van India, waarheen zij ook zijn gegaan, hebben beide gedaan. Zij hebben sommige gewoonten overgenomen van het gebied waar zij wonen en hebben op hun beurt hun eigen cultuur, religieuze rituelen en geloofsovertuigingen behouden.
Ze hebben ook meer culturele bijdragen geleverd dan de eerste golf vluchtelingen in Gujarat zich had kunnen voorstellen.
Ondanks dat zij een kleine groep vormen, tellen de Parsis een groot aantal beroemde musici, wetenschappers, geleerden, kunstenaars en zakenlieden onder hun gelederen.
Na Freddie Mercury zijn dat onder anderen Zubin Mehta, dirigent van het Israel Philharmonic Orchestra; Jamshedji Tata, oprichter van de Tata Group, het grootste Indiase zakenconglomeraat; Dadabhai Naoroji, de eerste Indiër die in het Britse parlement werd gekozen; Harvard-professor Homi K. Bhabha; en kernfysicus Homi J. Bhabha.
Freddie Mercury’s familie waren emigranten. Hun eerste huis was in India. Zij verhuisden later naar Zanzibar, en vestigden zich uiteindelijk in Engeland.
Zoals zijn voorouders, integreerde Freddie Mercury in de nieuwe cultuur. Hij veranderde zijn naam en werd een westers popicoon.
En toch bleef hij immens trots op zijn afkomst.
“Ik denk dat wat zijn geloof in het Zoroastrisme hem leerde,” legde zijn zus Kashmira Cooke in 2014 uit, “was om hard te werken, door te zetten en je dromen na te jagen.”