Pod koniec swojego życia Gaudí stracił wielu przyjaciół i członków rodziny. Ostatnim ciosem, z którym musiał się pogodzić, było zdiagnozowanie u głównego modelarza Llorenca Matamali, którego Gaudí bardzo lubił, nieuleczalnego raka mózgu. W ciągu ostatnich dwunastu lat swojego życia Matamala proponował Gaudiemu, że będzie go nocował, aby nie był sam w domu w Parku Güell. Ale po tym, jak Matamala trafił do szpitala, w 1925 roku, Gaudí nigdy nie wrócił do Parku Güell, decydując się na życie w Sagrada Família, w małej komorze poza swoim warsztatem, otoczony książkami, modelami i zwiniętymi planami o każdej porze.
Dnia 7 czerwca 1926 roku, Gaudí pracował nad kilkoma lampami do krypty i pod koniec dnia udał się w dół w kierunku kościoła Sant Felip Neri, jak robił to codziennie. Powiedział do jednego z operatorów, który mu pomagał: „Vicente, przyjdź jutro wcześnie, zrobimy kilka naprawdę pięknych rzeczy”. Ale Gaudí nigdy nie dotarł do dzielnicy w centrum miasta, w której znajduje się kościół. Kiedy przechodził Gran Via, na Carrer de Bailèn, został przejechany przez tramwaj. Został przewieziony do starego Hospital de la Santa Creu, a nie do nowocześniejszego szpitala miejskiego, ponieważ nikt go nie rozpoznał, i tam zmarł 10 czerwca, zaledwie piętnaście dni przed swoimi 74. urodzinami.
Ten fatalny wypadek z tramwajem odebrał mu życie i przerwał proces twórczy nad Świątynią, który przejęli jego najwierniejsi współpracownicy. Z dzieł ukończonych w chwili jego śmierci na uwagę zasługuje ukończony w listopadzie 1925 r. pinakiel na dzwonnicy wieży Barnaby, znajdującej się na dalekim końcu fasady Narodzenia Pańskiego, najbliższej Carrer de Mallorca. Pozostałe trzy wieże na tej fasadzie były budowane równocześnie i były już prawie ukończone. Gaudí pozostawił także pełny model fasady w jej ostatniej wersji. Ale w jakim stanie znajdowała się wówczas reszta projektu? Przyglądamy się temu w tym tygodniu, 93 lata po tym, jak Gaudí nas opuścił.
Źródło zdjęcia: Arxiu Mas
EWOLUCJA OD NEO-GOTYKU
Przez lata Gaudí stopniowo kształtował projekt, aż doszedł do ostatecznej wersji. Studiował każdą istotną część, dopóki nie udoskonalił ich wszystkich i nie był przekonany, że nie ma już miejsca na poprawki. Dowodem tego procesu są liczne rzuty kondygnacji, przekroje i rysunki elewacji całej Świątyni, a przede wszystkim modele gipsowe.
W rzeczywistości projekt nawy głównej został w pełni opracowany na trzy lata przed śmiercią Gaudiego. Zaczął od wersji bardzo neogotyckiej, z cylindrycznymi, pionowymi kolumnami bez helikoidalnej faktury, podtrzymującymi łuki, które z kolei podtrzymywały sklepienia podobne do gotyckich sklepień żebrowych, a jego ostateczne rozwiązanie zawierało kolumny przypominające drzewa, które rozgałęziały się i podtrzymywały nowe sklepienia wykonane z hiperboloidów. Wykonany przez niego szczegółowy model w skali 1:10, tak duży, że można było wejść do środka i przejść przez niego, dał ludziom, którzy kontynuowali dzieło Gaudiego, wszystko, czego potrzebowali do ukończenia projektu i budowy.
W pełni zaprojektował również fasadę Pasji. W tym przypadku choroba, która doprowadziła go na łoże śmierci, zainspirowała go do ponownego opracowania projektu. Wykonany przez niego rysunek był tak szczegółowy i pełen pasji, że przesadził z ilością wody z akwareli i papier stał się całkowicie pomarszczony. Przeprosił za to jednego ze swoich współpracowników, gdy znaleziono go z żelazkiem w ręku, próbującego naprawić skutki tego incydentu. Nie istnieją żadne rysunki Gaudiego innych części Świątyni, które byłyby tak szczegółowe jak ten, dlatego powiedział, że nie było konieczne wykonanie modelu gipsowego.
W ostatnich latach życia ukończył również model kopuły zakrystii, w pełni zdefiniowany ze szczegółowymi przedstawieniami trójkątnych okien, przejść i szczytu. Był to również wynik ewolucji do najnowszej wersji, w której kopuła składa się z paraboloidalnych odcinków, nadających budowli jej ogólny kształt. Znaczenie tego modelu wykracza poza samą zakrystię, ponieważ jest on podstawą do wygenerowania geometrii i projektu centralnych latarni.
Przed wypadkiem tramwajowym Gaudí pracował nad przejściem i centralnymi wieżami. Jego biografowie twierdzą, że ukończył obliczenia konstrukcyjne dla głównej wieży, latarni poświęconej Jezusowi Chrystusowi. Biorąc pod uwagę, że w tamtych czasach obliczenia były wykonywane graficznie, a kierunek i wielkość wektorów reprezentujących siły działające na budynek musiały być mierzone, zrozumiałe jest, że jego współpracownicy musieli korzystać z podłogi, aby narysować plany tak duże, że nie zmieściłyby się na ich stołach. To samo nie dotyczy obliczeń dla latarni Najświętszej Marii Panny, dla której ustalił jedynie podstawowy kształt i wysokość.
W końcu, począwszy od 1921 roku, rozpoczął prace nad główną fasadą: fasadą Chwały. W chwili śmierci Gaudí wykonał model z głównymi kształtami wież i wielkiego narteksu, który będzie składał się na ostatnią fasadę pozostałą do wybudowania w Świątyni.
Więc, mimo że nie jest już fizycznie obecny, zawsze mieliśmy wystarczająco dużo informacji, aby kontynuować budowę Świątyni w duchu konserwatorskim, trzymając się pierwotnego pomysłu Gaudiego tak ściśle, jak to tylko możliwe.
Więc, mimo że nie jest już fizycznie obecny, zawsze mieliśmy wystarczająco dużo informacji, aby kontynuować budowę Świątyni w duchu konserwatorskim, trzymając się pierwotnego pomysłu Gaudiego tak ściśle, jak to tylko możliwe.