Deze factsheet is voor iedereen die IVF overweegt of op het punt staat met de behandeling te beginnen. Het legt het behandelingsproces uit en beschrijft wat er tijdens een IVF-cyclus in het laboratorium gebeurt.
Wat is IVF?
IVF staat voor In vitro fertilisatie – wat letterlijk bevruchting ‘in glas’ betekent. De naam komt van het feit dat de bevruchting van eicellen met sperma buiten het lichaam vroeger in glazen reageerbuisjes werd gedaan. De term IVF wordt nu algemeen gebruikt om het hele behandelingsproces van het op deze manier tot stand brengen van een zwangerschap aan te duiden.
Is IVF geschikt voor mij?
IVF kan de beste behandelingsoptie zijn voor paren die moeite hebben om zwanger te worden of die niet op natuurlijke wijze een zwangerschap tot stand kunnen brengen.
Of onvruchtbaarheid of lage vruchtbaarheid nu komt doordat de vrouw geen geschikte eicellen of de man geen geschikt sperma kan produceren, of een combinatie van beide, er zijn verschillende manieren om de kans op een succesvolle zwangerschap via IVF te vergroten door de systemen van het lichaam met medicijnen te controleren en de biologische processen in het laboratorium te verbeteren.
In het algemeen kan IVF vrouwen in de vruchtbare leeftijd en soms daarboven helpen, maar het zwangerschapssucces van vrouwen die hun eigen eicellen gebruiken, neemt na de leeftijd van 40 vrij sterk af. Zie het aparte informatieblad over leeftijd en vruchtbaarheid.
Singles en paren van hetzelfde geslacht kunnen er ook vaak voor kiezen om op deze manier zwanger te worden, aangezien IVF kan worden gebruikt in combinatie met gedoneerde eicellen en sperma en ook draagmoederschap.
Stap 1: De ontwikkeling van eicellen stimuleren
Normaal gesproken laten de eierstokken van een vrouw elke maand één rijpe eicel vrij, maar bij een IVF-behandeling stimuleren we de eierstokken om meer follikels (die de eicellen bevatten) te ontwikkelen en zo een groter aantal eicellen te produceren. Dat betekent dat er meer kans is op een gezond embryo dat in de baarmoeder kan worden teruggeplaatst.
Hormonen:
In een natuurlijke cyclus wordt de groei van de follikels gestimuleerd door een hormoon dat ‘follikelstimulerend hormoon’ (FSH) wordt genoemd. Wanneer de follikel rijp is, zorgt een ander hormoon, het luteïniserend hormoon (LH), voor het vrijkomen van de eicel uit de follikel (ovulatie).
In een IVF-cyclus gebruiken we kunstmatige versies van FSH en LH om uw eierstok te stimuleren meerdere follikels te produceren en ook om het tijdstip van het vrijkomen van de eicel (ovulatie) te regelen. Dit proces wordt ‘gecontroleerde ovariële hyperstimulatie’ (COHS) genoemd. Medicijnen worden ook gebruikt om uw eigen hormoonsignalen uit te schakelen of te verminderen en te voorkomen dat ze het proces verstoren.
U kan worden gevraagd deze hormonen op verschillende manieren in te nemen, zoals door een dagelijkse neusspray of door injecties. FSH is meestal een dagelijkse injectie, die u zelf toedient na instructies van de IVF-verpleegkundigen.
Echografische controle:
Nadat de FSH-behandeling is begonnen, controleren we de reactie van uw eierstokken en de groei van follikels met echoscopieën. Bij de echotechniek wordt voorzichtig een sonde in de vagina geplaatst. Dit is normaal gesproken pijnloos en duurt slechts een paar minuten. Aan de hand van de resultaten van de scans kan de arts, indien nodig, uw medicatie aanpassen om de ontwikkeling van follikels te verbeteren. We kunnen ook uw bloed testen om het oestrogeenniveau (een hormoon dat door de follikels wordt geproduceerd) te controleren.
Af en toe moet deze stimulatiebehandeling worden gestopt en uw behandeling worden uitgesteld als de eierstok niet reageert of te sterk lijkt te reageren.
Stap 2: het verzamelen van de eicellen
De trigger:
Wanneer uit de echografie blijkt dat een aantal follikels een diameter van 17 mm heeft bereikt, dienen we een ander ’trigger’-hormoon toe dat de eicellen helpt rijpen en vrijkomen door de LH-piek na te bootsen die in een normale menstruatiecyclus de eisprong op gang brengt. De prikkel kan worden toegediend via een injectie of een neusspray. 36 uur na de injectie of spray, voordat de eicellen op natuurlijke wijze uit de follikels zijn vrijgekomen, ondergaat u een procedure om de eicellen te verzamelen. Deze procedure wordt eicelpickup (EPU) genoemd.
Eicelpickup procedure:
De trigger wordt meestal laat op de avond toegediend en ongeveer 36 uur later heeft u een afspraak voor uw EPU. Uw verpleegkundig coördinator zal u gedetailleerde instructies geven over wanneer u de stimulatiemedicijnen moet stoppen en wanneer u de trigger moet gebruiken.
U mag zes uur voor uw eicelpickup procedure niet eten of drinken.
U wordt gevraagd om ongeveer een uur voor het tijdstip van uw procedure naar de IVF-theater van de Life Fertility Clinic te komen, waar u met een van onze wetenschappers en de IVF-verpleegkundigen zult spreken. Onze vriendelijke operatiezaalmedewerkers zullen het toelatingspapierwerk doen en u voorbereiden op de eicelvangst. EPU’s kunnen onder plaatselijke verdoving of sedatie worden uitgevoerd. Uw vruchtbaarheidsspecialist zal u adviseren wat voor u het beste is. Als u verdoofd wordt, ontmoet u de anesthesist vlak voor de ingreep, die u ongeveer 30 minuten zal verdoven.
We verzamelen uw eicellen via uw vagina, waarbij we de ultrasone sonde (zoals gebruikt bij het scannen) gebruiken om een fijne naald in de follikels te leiden. De follikels worden leeggezogen en gespoeld en een wetenschapper zal de eicellen identificeren en isoleren uit de follikelinhoud.
Als de procedure voorbij is, zal het verplegend personeel u verzorgen en de verpleegkundigen van de Life Fertility Kliniek zullen u vertellen hoeveel eicellen er zijn verzameld.
De meeste mensen zijn klaar om de kliniek 1-2 uur na de eicelcollectie te verlaten. U zult iemand nodig hebben om u van het ziekenhuis op te halen, aangezien u 24 uur lang niet mag rijden en u de rest van de dag moet rusten.
In de tussentijd worden uw eicellen overgebracht naar het IVF-laboratorium en bewaard in een kweekmedium, klaar voor inseminatie met sperma 3-5 uur later.
Stap 3: Het verzamelen van het sperma
De man zal worden gevraagd om een spermamonster te produceren rond het tijdstip van de eicelcollectie. Hiervoor is in de kliniek een privé-ruimte beschikbaar. Als u binnen een uur reistijd van de Life Fertility Kliniek woont, kunt u het spermamonster ook thuis verzamelen en op het geplande tijdstip in de kliniek afleveren. We raden aan dat de man tussen de twee en zeven dagen niet ejaculeert voordat hij dit monster produceert.
In omstandigheden waarin de man niet beschikbaar kan zijn om een vers spermamonster te produceren, kunnen we regelen dat een monster wordt ingevroren voordat de eicellen worden verzameld.
Als de man eerder geen sperma in zijn sperma bleek te hebben, hoewel het in zijn testis wordt geproduceerd, moet hij een procedure ondergaan die Percutane Epididymale Sperma Aspiratie (PESA) of Testiculaire Sperma Aspiratie (TESA) wordt genoemd om sperma chirurgisch te verkrijgen. Beide procedures kunnen door Life Fertility Clinic worden uitgevoerd en worden van tevoren geregeld (zie aparte informatieblad over PESA/TESA).
Life Fertility Clinic kan indien nodig ook zorgen voor donorsperma. Bespreek dit met de IVF-arts en de verpleegkundig coördinator voordat u met uw IVF-behandeling begint.
Stap 4: In-vitrofertilisatie en embryokweek
Inseminatie:
Nadat het laboratorium het spermamonster heeft ontvangen (of een monster bevroren sperma is ontdooid), scheiden de wetenschappers normaal zwemmend sperma van het sperma.
Voor standaard IVF wordt dit geprepareerde sperma gebruikt om de eicellen te insemineren door ze ’s nachts samen in een kweekschaaltje te laten liggen. Om een goede kans te hebben dat de eicellen met deze methode worden bevrucht, hebben we een groot aantal normale zaadcellen nodig.
Als het aantal zaadcellen te laag is voor standaard IVF, of als ze niet van voldoende kwaliteit zijn, kunnen we een andere methode gebruiken die ‘intra-cytoplasmatische sperma-injectie’ (ICSI) wordt genoemd, waarbij één zaadcel in elke eicel wordt geïnjecteerd (zie afzonderlijk informatieblad over ICSI).
Bevruchtingscontrole:
Ongeacht de gebruikte inseminatiemethode moeten we de eicellen de volgende dag onder een microscoop onderzoeken om te zien of ze bevrucht zijn. Als een eitje bevrucht is, zijn het mannelijk en vrouwelijk genetisch materiaal zichtbaar als twee bolvormige lichaampjes in het eitje (Fig.1).